Με αφορμή τη χθεσινή ημερίδα που πραγματοποιήθηκε αναφορικά με τη διαφθορά στον τόπο μας, τις διαστάσεις που λαμβάνει και τις νέες προοπτικές αντιμετώπισής της, θα ήθελα να αναφερθώ στα συμπεράσματα που προέκυψαν ως ακολούθως:
Κανένας δεν μπορεί να παραγνωρίσει το γεγονός ότι έχουμε υψηλό βαθμό διαφθοράς στην Κύπρο – κάτι στο οποίο αναφερθήκαμε όλοι και ιδιαιτέρως ο Γενικός Εισαγγελέας και ο Γενικός Ελεγκτής, οι οποίοι επιβεβαίωσαν ταυτόχρονα ό,τι για πρώτη φορά λαμβάνονται μέτρα και προωθούνται ενέργειες για αντιμετώπιση του φαινομένου. Χθες, παρουσιάστηκε η Εθνική Στρατηγική κατά της Διαφθοράς, όπως και το σύνολο των μέτρων που έχει λάβει αυτή η Κυβέρνηση, από τα οποία προκύπτει η αποφασιστικότητα που επιδείχθηκε από την πρώτη στιγμή και η οποία κατέδειξε ότι κάναμε πράξη τη μηδενική ανοχή. Οι αναφορές που έγιναν για το ύψος της διαφθοράς στον τόπο μας και στο ότι αυτή «βασιλεύει», δεν αμφισβητούνται από κανέναν.
Ως κυριότεροι λόγοι για την άνθιση της διαφθοράς στον τόπο μας, όπως επισήμαναν και όλοι οι ομιλητές, θεωρούνται η έλλειψη ισχυρής πολιτικής βούλησης για αντιμετώπιση του φαινομένου, η συγκάλυψη, οι παρεμβάσεις και η ατιμωρησία. Ενδεικτικό είναι και το παράδειγμα που αναφέρθηκε ότι ο βαθμός της διαφθοράς ήταν τέτοιος που ο χρηματισμός γινόταν με επιταγή.
Έγινε αποδεκτό από όλους ότι από το 2013 άρχισαν να διερευνώνται και να διώκονται υποθέσεις για αδικήματα κατά της διαφθοράς, ότι τα τελευταία χρόνια οι υποθέσεις υπερδιπλασιάστηκαν και ότι αυτό οφείλεται στην αποφασιστικότητα που επιδείχθηκε από την Κυβέρνηση και κυρίως, από τους θεσμούς. Σημαντικό είναι ότι δεν υπήρξε καμία συγκάλυψη και καμία προσπάθεια παρέμβασης, όπως αυτό επιβεβαιώθηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα και τον Γενικό Ελεγκτή.
Η ημερίδα επιβεβαίωσε ότι βρισκόμαστε στη σωστή κατεύθυνση με τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας και τη δημιουργία του αναγκαίου νομοθετικού πλαισίου για πρόληψη και καταστολή της διαφθοράς. Ειδικότερα, η Κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια κατέθεσε και προωθεί 25 νομοσχέδια, από τα οποία 8 είναι θεσμικά.
Ξεχωριστή συζήτηση έγινε για τη σύσταση και τις αρμοδιότητες της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, όπου όλοι υπογράμμισαν το σημαντικό έργο που μπορεί να επιτελέσει τόσο στην προσπάθεια συντονισμού όσο και στη συγκέντρωση πληροφοριών. Παρόλα αυτά ο δρόμος είναι μακρύς, και όλοι συμφωνούμε ότι υπάρχουν πολλά που πρέπει να υλοποιηθούν για να ενισχύσουμε τον αγώνα κατά ενός διαχρονικού προβλήματος, το οποίο δεν θα λυθεί από τη μια μέρα στην άλλη. Κοινή απαίτηση όλων είναι να προωθηθούν νομοθετικά μέτρα που θα επιτρέπουν την αποτελεσματική διερεύνηση υποθέσεων διαφθοράς, όπως είναι, μεταξύ άλλων, η άρση του απορρήτου της τηλεφωνικής επικοινωνίας, η προστασία των πληροφοριοδοτών, η ρύθμιση του lobbying.
Πέραν αυτών, σημαντική θεωρείται και η δημιουργία ομάδας εξειδικευμένου και ειδικά εκπαιδευμένου προσωπικού στην Αστυνομία και στη Γενική Εισαγγελία. Περαιτέρω, μεγάλη έμφαση πρέπει να δοθεί στην πρόληψη, με την εφαρμογή Κώδικα Δεοντολογίας και την ενίσχυση των διαδικασιών ελέγχου τόσο στη Δημόσια Υπηρεσία όσο και στον ιδιωτικό τομέα, όπως είναι η νομοθεσία για την πρόσβαση στα δημόσια έγγραφα.
Προτεραιότητα, παραμένει η ευαισθητοποίηση του κοινού και η ενίσχυση των κανόνων ηθικής. Στόχος μας είναι να μπορεί το κοινό να καταγγέλλει φαινόμενα διαφθοράς, ώστε να επιτευχθεί η αποτροπή αλλά και η μείωση των ευκαιριών για πράξεις διαφθοράς. Μάλιστα, πολύ σημαντική θεωρείται η επένδυση στην νεολαία, να κτίσουμε στην ηθική και γιατί όχι η εκπαίδευση να μην ξεκινά από τα σχολεία.
Στο όλο εγχείρημα, όμως, επιβάλλεται η εμπλοκή όλων: του ιδιωτικού τομέα, τόσο των φυσικών όσο και των νομικών προσώπων. Το φαινόμενο αφορά όχι μόνο την εκτελεστική εξουσία και τις διωκτικές ή ελεγκτικές αρχές του τόπου, αλλά και τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Δικαστική Εξουσία.
Η Κυβέρνηση επέδειξε την απαραίτητη πολιτική βούληση, έχει λάβει μέτρα, λαμβάνει μέτρα, αλλά θα συνεχίσει με την ίδια αποφασιστικότητα, με ακόμη εντονότερες προσπάθειες, ώστε να αλλάξουμε κατεστημένες αντιλήψεις που έδιναν τροφή και χώρο ύπαρξης στη διαφθορά.