Η επιδείνωση των συνθηκών ασφάλειας από την εγκληματική δράση και την άνοδο της οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Ανατολής (ISIL)» άλλως «ISIS», και η παρακολούθηση της υλοποίησης των προτεραιοτήτων της ΕΕ για την καταπολέμηση του οργανωμένου και σοβαρού διεθνούς εγκλήματος ήταν τα σοβαρότερα θέματα που απασχόλησαν το Συμβούλιο των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στο Λουξεμβούργο, και στο οποίο συμμετείχε ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, κ. Ιωνάς Νικολάου.
Συζητώντας το θέμα της δράσης των τρομοκρατών, όλοι οι Υπουργοί τόνισαν την ανάγκη για άμεση λήψη μέτρων προς αντιμετώπιση αυτής της παγκόσμιας απειλής, η οποία έχει οξυνθεί προς τα Ευρωπαϊκά κράτη και δεν αφήνει κανένα ανεπηρέαστο, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα την ανησυχία που προκαλούν οι βαρβαρότητες που διαπράττονται και οι οποίες μεταφέρονται καθημερινά στις οθόνες μας. Η μεταφορά της τρομοκρατίας σε ευρωπαϊκό έδαφος από εξτρεμιστές ισλαμιστές αποτελεί την κυριότερη απειλή λόγω της αυξανόμενης ροής, από και προς τις ζώνες συγκρούσεων, ξένων μαχητών, μεταξύ των οποίων και 3 χιλιάδες περίπου ευρωπαίοι, οι οποίοι εντάσσονται στο ISIS στο Ιράκ και στη Συρία.
Ως άμεση προτεραιότητα τέθηκε η ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων, μέσω της ενίσχυση των ελέγχων με την εφαρμογή συστηματικού ελέγχου και τη χρήση 100% ηλεκτρονικών μέσων στα σημεία εισόδου και εξόδου της Ένωσης. Οι έλεγχοι αυτοί, σύμφωνα με τα όσα συμφώνησαν οι Υπουργοί, θα πρέπει να επεκταθούν ώστε να καλύψουν και τους Ευρωπαίους πολίτες. Επιπρόσθετα, επισημάνθηκε το ζήτημα της ενίσχυσης της ασφάλειας των αερομεταφορών και της λήψης μέτρων μέσω εντατικών ελέγχων για εντοπισμό ύποπτων προσώπων. Ειδική αναφορά έγινε στη στρατολόγηση ατόμων που προέρχονται από το Πακιστάν και τη Μπαγκλαντές.
Συζητήθηκε, επίσης, η σημασία λήψης μέτρων σε επίπεδο πρόληψης της ριζοσπαστικοποίησης και στρατολόγησης τρομοκρατών, ενίσχυσης της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας, συνεργασίας με τρίτες χώρες και αντιμετώπισης της προπαγάνδας των τρομοκρατών στο διαδίκτυο. Στα πλαίσια αυτής της συζήτησης, ο Ευρωπαίος Συντονιστής Αντιτρομοκρατικής Δράσης κ. Ντεκέρκοφ, κάλεσε τους Υπουργούς να εξηγήσουν στα εθνικά μέλη του Ευρωκοινοβουλίου την ανάγκη θέσπισης του μηχανισμού PNR, ώστε μέσω της χρήσης των στοιχείων επιβατών να καθίσταται δυνατός ο εντοπισμός των τζιχαντιστών. Επίσης, οι Υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις αναφορικά με τον περιορισμό της χρήσης του διαδικτύου από τους τρομοκράτες για σκοπούς προπαγάνδας και προβολής των βάρβαρων πράξεων τους, κάτι που συζητήθηκε κατά τη διάρκεια δείπνου που πραγματοποιήθηκε ψες με τους παροχείς διαδικτυακών υπηρεσιών, καθώς και τη λήψη μέτρων για περιορισμό των πηγών χρηματοδότησής τους.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης επεσήμανε την ανάγκη λήψης αυστηρών ελέγχων και πρόσθετων μέτρων για ενίσχυση της ασφάλειας. Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στην αύξηση των ελέγχων που έχουν ληφθεί στη Κύπρο σε όλα τα σημεία εισόδου στην Κυπριακή Δημοκρατία, λόγω της εγγύτητας με τις ζώνες συγκρούσεων και την παρουσία των Βρετανικών Βάσεων. Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι εξετάζεται η περαιτέρω αύξηση των μέτρων μέσω συστηματικών ελέγχων στα σημεία εισόδου όπως τα αεροδρόμια και τα λιμάνια, καθώς επίσης και τα οδοφράγματα.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στην αυξημένη συνεργασία μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών με ξένες υπηρεσίες ασφαλείας, την Ευρωπαϊκή Αστυνομία (Europol) και Διεθνή Αστυνομία (Interpol), και τόνισε τη στήριξη της Κύπρου στην υλοποίηση του προγράμματος PNR. Η Κύπρος, πρόσθεσε, προτίθεται να καλέσει τους Εθνικούς εκπροσώπους της στο Ευρωκοινοβούλιο με σκοπό να τους ενημερώσει για τη σημασία του συστήματος και να τους ζητήσει τη στήριξη της προώθησής του σε επίπεδο Ευρωκοινοβουλίου.
Στη βάση των παρεμβάσεων των Υπουργών των 28, συμφωνήθηκε ομόφωνα η ενίσχυση των ελέγχων στα σημεία εισόδου και εξόδου της Ένωσης για αύξηση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων. Επίσης, συμφωνήθηκε η άμεση προώθηση, μέσω της ανακίνησης του θέματος που εκκρεμεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, της υιοθέτησης του συστήματος PNR, έτσι ώστε τα στοιχεία των ξένων μαχητών να είναι διαθέσιμα πριν ακόμα αυτοί ξεκινήσουν το ταξίδι τους, στα πλαίσια βεβαίως των δεσμεύσεων όλων των κρατών μελών για τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων.
Στο πλαίσιο της συζήτησης για την υλοποίηση των προτεραιοτήττων της ΕΕ για την καταπολέμηση του οργανωμένου και σοβαρού διεθνούς εγκλήματος, οι Υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις αναφορικά με τη διασύνδεση των προτεραιοτήτων της ΕΕ με τις εθνικές προτεραιότητες και την υλοποίηση τους μέσα από τα εθνικά σχέδια δράσης. Επιπρόσθετα, εξέτασαν την περαιτέρω εμπλοκή των ευρωπαϊκών οργανισμών όπως ο Frontex και η Europol με στόχο την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των απειλών για την εσωτερική ασφάλεια της Ένωσης.
Στα πλαίσια της συζήτησης, η Europol ενημέρωσε για τα αποτελέσματα της επιχείρησης Αρχιμήδης, η οποία πραγματοποιήθηκε σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καλύπτοντας θέματα διακίνησης ναρκωτικών, παράνομης εμπορίας προσώπων και λαθρομετανάστευσης. Στην επιχείρηση συμμετείχαν τα κράτη μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος, αλλά και σημαντικές τρίτες χώρες όπως οι Η.Π.Α., η Κολομβία, η Νορβηγία, η Ελβετία και η Αυστραλία. Στην επιχείρηση αυτή, έλαβαν μέρος 25 χιλιάδες άτομα σε 300 δράσεις, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε 200 διαφορετικά σημεία ελέγχου περιλαμβανομένων λιμανιών, αεροδρομίων και άλλων σημείων εισόδου. Η επιχείρηση είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη 1150 ατόμων, τον εντοπισμό 200 θυμάτων λαθρομετανάστευσης και την κατάσχεση 2,7 τόνων ναρκωτικών, αποδεικνύοντας την ανάγκη για επιχειρησιακή συνεργασία.
Σε παρέμβασή του, ο κ. Νικολάου ανέφερε ότι η Κύπρος συμμετέχει στις δράσεις του κύκλου πολιτικής για το οργανωμένο και σοβαρό διεθνές έγκλημα και τόνισε την πολιτική βούληση της Κύπρου για περισσότερη ασφάλεια στην ΕΕ, περισσότερη επιχειρησιακή δυνατότητα και συνεργασία, ώστε να ενισχυθεί με αυτό τον τρόπο και η αποτελεσματικότητα των αρχών επιβολής του νόμου σε εθνικό επίπεδο. Όπως σημείωσε, η συνεργασία με άλλα κράτη μέλη της Ένωσης αλλά και τη Europol κατά την πρόσφατη επιχείρηση διάσωσης των 345 προσφύγων από τη Συρία στα ανοικτά της Κύπρου, η οποία οδήγησε στον εντοπισμό και τη σύλληψη των αρχηγών κυκλώματος παράνομης διακίνησης προσώπων και κυρίως προσφύγων, αποτελεί τρανταχτό παράδειγμα για το γεγονός ότι η σωστή συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση κοινών απειλών. Παράλληλα, κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να στηρίξει μέσω της απαραίτητης χρηματοδότησης τη διεξαγωγή επιχειρησιακών δράσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τονίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα αυξήσει τον αριθμό των επιχειρήσεων και θα βελτιώσει ταυτόχρονα περισσότερο τους δεσμούς τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Λουξεμβούργο, 9 Οκτωβρίου 2014