Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, κ. Ιωνάς Νικολάου, αφού συμμετείχε σήμερα στη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών, έκανε τις ακόλουθες δηλώσεις στους εκπροσώπους των ΜΜΕ.
Ο κ. Υπουργός καταρχήν εξήρε τη συνεργασία μεταξύ της εκτελεστικής εξουσίας, δηλαδή του Υπουργείου Δικαιοσύνης, και της δικαστικής, δηλαδή του Ανωτάτου Δικαστηρίου, καθώς και την προσπάθεια που καταβάλλεται από κοινού για τη βελτίωση της απονομής δικαιοσύνης στην Κύπρο. «Έχω επεξηγήσει σήμερα», είπε ο κ. Νικολάου, «στην Επιτροπή Θεσμών τα μέτρα που προωθούνται με σκοπό τη βελτίωση του χρόνου απονομής της δικαιοσύνης σε 1ο και 2ο βαθμό. Ιδιαίτερα προωθούνται μέτρα σχετικά με την καλύτερη διαχείριση του δικαστικού χρόνου έτσι ώστε οι δικαστές να μπορούν να αξιοποιήσουν τη σύγχρονη τεχνολογία για σκοπούς απονομής δικαιοσύνης.» Ο κ. Υπουργός συνέχισε λέγοντας ότι με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου προωθείται η εισαγωγή συστήματος ηλεκτρονικής δικαιοσύνης η οποία βρίσκεται στο στάδιο ετοιμασίας των όρων επιλογής στρατηγικού επενδυτή. Το σύστημα αυτό, είπε ο κ. Νικολάου, θα επιτρέψει αποτελεσματική αξιοποίηση του χρόνου των δικαστηρίων και βελτίωση του χρόνου απονομής δικαιοσύνης. Εξάλλου, ο κ. Υπουργός ανέφερε ότι πέραν από την πλήρωση των κενών θέσεων δικαστών ή την αύξηση του αριθμού των δικαστών, προωθούνται αλλαγές όπως είναι η διαδικασία επίλυσης μικροδιαφορών έτσι ώστε αυτή να ολοκληρώνεται σε 3-4 μήνες για υποθέσεις κάτω των 10 χιλιάδων ευρώ. Από την αξιολόγηση που έχει γίνει, είπε, διαπιστώνεται ότι περίπου το 80% των υποθέσεων που καταχωρούνται στα επαρχιακά δικαστήρια είναι αυτής της φύσεως. Προωθείται επίσης, ανέφερε ο κ. Υπουργός, η εξειδίκευση των δικαστών σε ό,τι αφορά τη λειτουργία δικαστηρίου εμπορικών διαφορών όχι ως ξεχωριστό δικαστήριο αλλά ως δικαστήριο που θα λειτουργεί στα πλαίσια των επαρχιακών δικαστηρίων για περίπου 3-5 έτη και θα εκδικάζει κυρίως μεγάλες εμπορικές υποθέσεις, δεκάδων ή εκατοντάδων εκατομμυρίων, που έχουν κατακλύσει τα τελευταία χρόνια τα δικαστήρια της Κύπρου, λόγω μαζικής εγγραφής εταιριών για παροχή υπηρεσιών και επίλυση στην Κύπρο διαφορών που προκύπτουν κυρίως στο εξωτερικό. Πρόκειται, είπε, για πολύπλοκες διαφορές και χρειάζεται εξειδίκευση για να μπορούν οι δικαστές να απονέμουν τη δικαιοσύνη ταχύτερα. Περαιτέρω, είπε ο κ. Νικολάου, προωθείται η αναθεώρηση της δικαστικής διαδικασίας για εκσυγχρονισμό και χρονικό περιορισμό συμπεριλαμβανομένων και των υποθέσεων πέραν των 10 χιλιάδων ευρώ.
Ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών, είπε ο κ. Υπουργός, εξήγησε επίσης το μέτρο της διαμεσολάβησης που θα επιτρέπει να δημιουργηθούν αξιόπιστες εξωδικαστικές διαδικασίας επίλυσης διαφορών σε συντομότερο χρόνο και με λιγότερο κόστος. Πέραν από το μητρώο που άρχισε ήδη να τηρείται, ανέφερε, διαπιστώνεται η ανάγκη εκπαίδευσης των διαμεσολαβητών για απόκτηση της απαραίτητης γνώσης σε θέματα διαμεσολάβησης. Μια διαδικασία που εφαρμόζεται στην ΕΕ και αλλού με μεγάλη επιτυχία αφού αποσυμφορίζονται τα δικαστήρια από σημαντικό αριθμό υποθέσεων.
Ο κ. Νικολάου, είπε εξάλλου ότι ένα άλλο μέτρο το οποίο προωθείται με νομοσχέδιο στη Βουλή είναι η ρύθμιση της διαδικασίας ακρόασης ενώπιον του οικογενειακού δικαστηρίου που αφορά κυρίως τα διαζύγια. Σήμερα, είπε, οι υποθέσεις αυτές εκδικάζονται από τριμελές δικαστήριο, ενώ, βάσει του νομοσχεδίου θα εκδικάζονται μόνο από ένα δικαστή, κάτι που θα συμβάλει στην εξοικονόμηση στο 1/3 του χρόνου που απαιτείται σήμερα.
«Η ρύθμιση της σύστασης του διοικητικού δικαστηρίου», τόνισε ο κ. Υπουργός, «είναι η πιο σημαντική αλλαγή που έχει γίνει από τη δημιουργία του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε θέματα απονομής της δικαιοσύνης, και θα συμβάλει στην ταχύτερη διεκπεραίωση των προσφυγών ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων εξυπηρετώντας εκτός από την επίλυση των υποθέσεων και τη λειτουργία της Δημόσιας Υπηρεσίας. Με αυτή τη ρύθμιση προωθείται η ταχύτερη διεκπεραίωση της εργασίας σε 2ο βαθμό δηλαδή σε επίπεδο εφέσεων, αφού το 50% του χρόνου των υποθέσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου δαπανάται σε υποθέσεις διοικητικού δικαίου. Με τον τρόπο αυτό θα ολοκληρώνεται και στο 2ο βαθμό η απονομή της δικαιοσύνης σε ταχύτερο χρόνο και πιο αποτελεσματικά.
«Τέλος», είπε ο κ. Νικολάου, «έχω επισημάνει την ανάγκη ύπαρξης ενός συστήματος αξιολόγησης της δικαστικής εργασίας που έλειπε δυστυχώς από το δικαστικό μας σύστημα. Μετά από συζήτηση με το Ανώτατο Δικαστήριο, είναι σύμφωνη η δικαστική εξουσία για την αναγκαιότητα αυτή και ετοιμάζεται η υποβολή εισήγησης για την τήρηση όλων των στοιχείων που προκύπτουν από τη δικαστική εργασία και θα επιτρέπουν τη συνεχή αξιολόγησή της για να μπορούν να γίνουν οι αναγκαίες παρεμβάσεις με απώτερο σκοπό τη βελτίωσή της.» Ο κ. Νικολάου είπε εξάλλου ότι τα μέτρα αυτά θα συμβάλουν ουσιαστικά στην απονομή της δικαιοσύνης αφού, αν και ο θεσμός των δικαστών διατηρεί υψηλό επίπεδο αντικειμενικότητας και υπευθυνότητας στην απονομή της δικαιοσύνης, εντούτοις πλήττεται από τη χρονοτριβή στην απονομή της δικαιοσύνης, κάτι για το οποίο έχουν ληφθεί αρκετά μέτρα.
Ο κ. Υπουργός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση είπε ότι ο θεσμός του διαμεσολαβητή θα αφορά όλες τις υποθέσεις.
Εξάλλου σε άλλη ερώτηση ο κ. Νικολάου είπε ότι η ηλεκτρονική δικαιοσύνη εφαρμόζεται σε πολλά σύγχρονα κράτη με σκοπό την καλύτερη διαχείριση του χρόνου απονομής της δικαιοσύνης. Δηλαδή από τη στιγμή της καταχώρησης μιας υπόθεσης ηλεκτρονικά μέχρι και την έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου, η όλη διαχείριση της διαδικασίας θα γίνεται ηλεκτρονικά, έτσι ώστε να περιοριστεί ο δικαστικός χρόνος αλλά και ο χρόνος διαχείρισης των υποθέσεων από τα πρωτοκολλητεία για αποτελεσματικότερη απονομή της δικαιοσύνης. Το σύστημα αυτό, είπε ο κ. Υπουργός, εντάσσεται και κατά τη διάρκεια της δίκης μαζί με το πρόγραμμα στενοτύπισης των πρακτικών για καλύτερη διαχείριση του χρόνου.