Εξ αφορμής των αναφορών για έλλειψη ευθιξίας και αποφυγής ανάληψης πολιτικής ευθύνης από μέρους μου σε σχέση με τις Κεντρικές Φυλακές, για τα οποία γίνεται συχνά λόγος σε ανακοινώσεις του ΑΚΕΛ και δημοσιεύματα συγκεκριμένων εφημερίδων και εξαιτίας των αναφορών για την κατάσταση που επικρατεί στις Φυλακές, σε άρθρο της κας Ελένης Μαύρου τέως Υπουργού, θα ήθελα να δώσω μια οφειλόμενη απάντηση, υπογραμμίζοντας ότι η κατάσταση που επικρατούσε επί διακυβέρνησης που ήταν υπουργός η κα Μαύρου και άλλοι πρόσκαιροι επικριτές, δεν μπορεί να συγκριθεί με την κατά πολύ βελτιωμένη κατάσταση που επικρατεί σήμερα, ώστε να θίγεται ο πολιτικός προϊστάμενος και να πρέπει να παραιτηθεί.
Διερωτάται κανείς πού ήταν όλοι αυτοί πριν από 4 χρόνια, οι οποίοι εκδικητικά ζητούν σήμερα την παραίτησή του Υπουργού επειδή, όπως οι ίδιοι ισχυρίζονται, ασκούσα κριτική ως Βουλευτής γιατί δεν ανεχόμουν την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την εξευτελιστική μεταχείριση και τις διάφορες μορφές βασανιστηρίων, που προσέβαλλαν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια των κρατουμένων. Ποια ήταν η αντίδραση ή οι απόψεις τους που εξέφρασαν ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου όταν οι υπό αναφορά επικριτικές εκθέσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως κατατέθηκαν στο Υπουργικό για συζήτηση και πότε ζήτησαν οποιεσδήποτε ευθύνες από τον πολιτικό προϊστάμενο ή την απομάκρυνση του τότε Διευθυντή Φυλακών; Προφανώς είτε έχουν πολύ κοντή μνήμη, είτε θέλουν να ξεχάσουν την αδιαφορία που επιδείκνυαν για το θέμα αυτό στο κοντινό παρελθόν, είτε θεωρούν ότι είναι κακό να μη μένεις απαθής και να ασκείς αυστηρή κριτική γιατί βλέπεις τον κρατούμενο ως άνθρωπο και θες να αλλάξεις μια προβληματική κατάσταση.
Διερωτάται κανείς που βρίσκονταν όλοι αυτοί που ζητούν σήμερα την παραίτηση ενός Υπουργού, όταν περνούσαν τα τόσα δεινά οι κρατούμενοι, με έναν διευθυντή ο οποίος ουσιαστικά, μέχρι και σήμερα, εισηγείται το να ακολουθούνται οι ίδιες πρακτικές που ακολουθούσε τότε, οι οποίες εξέθεταν την Κύπρο σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς που κατέγραφαν τις αξιολογήσεις του σωφρονιστικού μας συστήματος. Τελικά που βρίσκονταν και ποια ήταν η αντίδραση όλων αυτών όταν, όχι μόνο αρνούνταν να συμμορφωθούν με τις συστάσεις της Επιτρόπου, αλλά ασκούσαν δημόσια κριτική για τις εκθέσεις της και βρίσκονται σε μια συνεχή αντιπαράθεση, κατά παράβαση κάθε θεσμικής αρμοδιότητας;
Προσωπικά αναγνωρίζω το λάθος μου και αναλαμβάνω την ευθύνη γιατί δεν ζήτησα ενωρίτερα από την Επιτροπή Δημοσίας Υπηρεσίας την παύση του τότε Αναπληρωτή Διευθυντή των Φυλακών, ενώ ανέλαβα την ευθύνη και υποχρέωση για εκσυγχρονισμό του σωφρονιστικού συστήματος και βελτίωση της τότε κατάστασης που επικρατούσε στις Κεντρικές Φυλακές, στη βάση συγκεκριμένου στρατηγικού σχεδίου που είχε εν τω μεταξύ υποβληθεί στο τότε Διευθυντή. Μη ανεχόμενος τέτοιου είδους συμπεριφορές σε ένα πολιτισμένο κράτος και για τις οποίες άσκησα έντονη κριτική ως βουλευτής της αντιπολίτευσης, ανέλαβα την υποχρέωση να φέρνω εις πέρας τον εκσυγχρονισμό του σωφρονιστικού συστήματος και να ανατρέψω τα κακώς έχοντα, που πρόσβαλλαν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και το πολιτισμό μας, χωρίς να παραγνωρίζω ότι υπάρχουν και άλλα που πρέπει να γίνουν στη συνέχεια. Θεωρώ ότι είχα την ευθύνη να αλλάξω το σύστημα και υπέδειξα τη δέουσα υπευθυνότητα ώστε να διορθώσω όλα όσα επέκρινα στο παρελθόν. Εάν αυτό δεν είναι απόδειξη της υπευθυνότητας ενός υπουργού, ας μας πουν αυτοί που κόπτονται σήμερα για την κατάσταση των Φυλακών πως εκείνοι αντιλαμβάνονται τον όρο.
Η κα Μαύρου, η οποία υπογράφει το άρθρο με τίτλο «Η (ανύπαρκτη) ευθιξία του Ιωνά Νικολάου» και οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι του ΑΚΕΛ – σε κατά καιρούς δημόσιες δηλώσεις τους - αναγνωρίζουν την πρόοδο που έχει γίνει, αλλά προφανώς προς εξυπηρέτηση άλλων δικών τους σκοπιμοτήτων, επιλέγουν να αναφερθούν μόνο σε λανθασμένες πρακτικές που μας άφησαν ως κατάλοιπο της ανοχής που υπέδειξαν στα δικά τους χρόνια και είχαμε να αντιμετωπίσουμε. Η κα Μαύρου έχει να δώσει μια απάντηση στον κυπριακό λαό αναφορικά με το τί έπραξε εκείνη όταν ήταν Υπουργός της προηγούμενης κυβέρνησης – όπου γίνονταν ανεκτές οι απαξιωτικές συμπεριφορές στις φυλακές – βέβαια αναφορικά με το τι έπραξαν όλοι μαζί, είτε ως βουλευτές είτε ως θεσμικοί αξιωματούχοι της κυβέρνησης τους. Δεν φαίνεται να πείθουν γιατί το ενδιαφέρον τους για τις Φυλακές είναι πολύ πρόσκαιρο.
Έγινε από μέρους τους αρνητικός σχολιασμός για την ταχύτητα με την οποία έγινε αντιληπτή η απόδραση των δύο κρατουμένων στις 22 Μαρτίου, το μοναδικό περιστατικό απόδρασης από την Κλειστή Φυλακή, τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Είναι τουλάχιστον ειρωνικό να ζητείται ανάληψη πολιτικής ευθύνης γι αυτό, εάν θυμηθεί κανείς ενδεικτικά περιπτώσεις όπως εκείνη του 2011, όπου είχαμε την απόδραση δύο Ρουμάνων από τις Κεντρικές Φυλακές, η οποία έγινε αντιληπτή 7 ώρες μετά, ή την εξαφάνιση του Ρώσου κατάσκοπου, που καταζητείτο από τις ΗΠΑ με διεθνές ένταλμα, ενώ ήταν υπόδικος για έκδοση τις ΗΠΑ. Διερωτάται κανείς ποιος διευθυντής ή υπουργός παραιτήθηκε τότε, ειδικότερα όταν το 2010 η εξαφάνιση του Ρώσου κατάσκοπου προκάλεσε δυσφορία και προβληματισμό στις σχέσεις της χώρας μας με την αμερικανική κυβέρνηση.
Η εισήγηση για παραίτησή του Υπουργού Δικαιοσύνης έχει καταντήσει γραφική. Έχω αναλάβει την πολιτική ευθύνη που μου αναλογεί, αλλάζοντας τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης και χειρισμού των κρατουμένων που για χρόνια γίνονταν ανεκτές από όλους, όπως καταγράφεται σε τέσσερεις εκθέσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως από το 2009 μέχρι και το 2012.
Ξεχνούν αυτοί που σήμερα εκμηδενίζουν την πρόοδο που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια και έχει αναγνωριστεί από όλους, την εποχή που η χρήση ναρκωτικών εντός των φυλακών έστελνε κρατούμενους χρήστες για εισαγωγή στο νοσοκομείο, είτε λόγώ υπερβολικής δόσης είτε νοθευμένης ουσίας; Πόσες από τις αυτοκτονίες διερευνήθηκαν ή πως τελικά απέλασαν τον κρατούμενο που ήταν υπόδικος για βιασμό άλλου κρατούμενου στις Κεντρικές Φυλακές; Άραγε, παραιτήθηκε τότε κάποιος Υπουργός λόγω ευθιξίας ή πολιτικής ηθικής;
Φέραμε τις Φυλακές στην καλύτερη κατάσταση που υπήρξε ποτέ από ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας και αυτό όχι μόνο το αναγνωρίζουν στις εκθέσεις τους η Επίτροπος Διοικήσεως, αλλά και οι ευρωπαϊκοί και διεθνείς οργανισμοί που αξιολογούν το σωφρονιστικό μας σύστημα και ας ανατρέξουν στο περιεχόμενο τους για να αντιληφθούν τις αλλαγές που έχουν γίνει.
Έχει καταντήσει λοιπόν, ανέκδοτο η συνεχής αναφορά για παραίτηση του Υπουργού από τη συγκεκριμένη εφημερίδα και από εκπροσώπους του ΑΚΕΛ, οι οποίοι ουσιαστικά προσπαθούν να αντισταθμίσουν τη δική τους απραξία και την ανευθυνότητα που επικρατούσε στις Φυλακές επί της δικής τους διακυβέρνησης. Σεβόμενος τους θεσμούς και εφόσον οι Φυλακές έχουν πλέον γυρίσει σελίδα και αλλάξει δραματικά προς το καλύτερο, όλη αυτή την περίοδο και παρά τις επανειλημμένες φορές που ζήτησαν την παραίτηση μου, απέφευγα να προβώ σε τέτοιου είδους αναφορές του παρελθόντος. Όμως η υπομονή και η ανοχή έχει τα όρια της και τώρα που άλλαξε η κατάσταση, δεν μπορούν να γίνονται άλλο ανεκτές οι κατηγορίες από αυτούς που είχαν την ευθύνη να αποτρέψουν μια κατάσταση που συνιστούσε μόνο ντροπή για τον τόπο μας, όπως για παράδειγμα, τα αστυνομικά κρατητήρια στις Κεντρικές Φυλακές, που έκλεισαν τον Οκτώβρη του 2013, γιατί δεν είχαν τίποτε διαφορετικό από τις φυλακές του Αλκατράζ οι οποίες έπαυσαν να λειτουργούν από το 1963.