Είναι με ιδιαίτερη ικανοποίηση που χαιρετίζουμε την τελετή έναρξης του 2ου διεθνούς συνεδρίου που, τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη, με τίτλο «Πολιτικές μείζονος σημασίας στην Διαχείριση του Οργανωμένου Εγκλήματος και της Διαφθοράς: Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Διαστάσεις». Το συνέδριο, το οποίο διοργανώνει η Αστυνομία Κύπρου, στόχο έχει την ενίσχυση του ρόλου της Αστυνομίας στο πεδίο της διεθνούς συνεργασίας και της γνώσης για καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς.
Θα ήθελα, καταρχάς, να καλωσορίσω και να ευχαριστήσω θερμά τους προσκεκλημένους – ομιλητές στο συνέδριο, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν κορυφαίους διεθνείς οργανισμούς επιβολής του Νόμου και οργανισμούς αστυνομικής συνεργασίας. Αποτελεί ξεχωριστή ευκαιρία για εμάς να φιλοξενούμε στην Κύπρο και να ανταλλάξουμε απόψεις, στα πλαίσια του συνεδρίου, αξιωματούχους και εμπειρογνώμονες από την EUROPOL, το F.B.I., τον OLAF, τον FRONTEX, και από άλλους αρμόδιους φορείς ξένων χωρών, καθώς και ακαδημαϊκούς ευρωπαϊκών πανεπιστημίων διεθνούς κύρους.
Ευχαριστώ, επίσης, όλους τους εκπροσώπους των διαφόρων δημοσίων υπηρεσιών, που παρευρίσκονται σήμερα μαζί μας, εκφράζοντας με την παρουσία τους το ενδιαφέρον και την ετοιμότητα σύσσωμης της Πολιτείας για αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος και του προβλήματος της διαφθοράς.
Η Κυβέρνηση αυτή, από την πρώτη στιγμή ανάληψης των καθηκόντων της, στήριξε έμπρακτα το έργο της Αστυνομίας και συνεχίζει να εργάζεται εντατικά για ενίσχυση του νομικού της οπλοστασίου, για τον εκσυγχρονισμό και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του εγκλήματος, την πρόληψη της παραβατικής συμπεριφοράς, την ποινική μεταχείριση με βάση τις σύγχρονες κατευθύνσεις και τάσεις, με την ταυτόχρονη χάραξη και εφαρμογή μιας αποτελεσματικής αντεγκληματικής πολιτικής.
Ενισχύουμε διαρκώς την επιχειρησιακή δυνατότητα της Αστυνομίας, ώστε να έχουμε τη μέγιστη ανταπόκριση στις προκλήσεις της εποχής μας, με περισσότερα νομικά εφόδια για διερεύνηση των υποθέσεων. Σημαντικότερα εφόδια, είναι η ρύθμιση της δυνατότητας άρσης του απορρήτου της καταγεγραμμένης επικοινωνίας, το νομοσχέδιο που ρυθμίζει την άρση του απορρήτου της ιδιωτικής επικοινωνίας, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων τις αμέσως επόμενες ημέρες, και το νομοσχέδιο που θεσμοθετεί τη λειτουργία των υπό κάλυψη Αστυνομικών. Και τα τρία νομοθετήματα κρίνονται πολύ σημαντικά για την αποτελεσματική διερεύνηση του εγκλήματος και κυρίως του οργανωμένου.
Εφαρμόζοντας την κυβερνητική πολιτική, Υπουργείο και Αστυνομία, προχωρήσαμε στον επανασχεδιασμό της δράσης της Αστυνομίας κατά του εγκλήματος, αφού προηγουμένως διαγνώστηκαν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του οργανωμένου εγκλήματος, η ποιότητα και το νέο μοντέλο του εγκληματία και εκπονήθηκαν σχέδια δράσης κατά των πιο διαδεδομένων εγκληματικών δραστηριοτήτων. Συγκεκριμένα, προωθήθηκαν πρόσθετα νομοθετικά μέτρα που στοχεύουν στην ενδυνάμωση των μέσων ελέγχου και δίωξης της παράνομης παροχής υπηρεσιών τζόγου, καζίνο και ιδιωτικών γραφείων ασφάλειας, ενώ έχουν καταστεί καθημερινό φαινόμενο οι επιχειρήσεις της Αστυνομίας, οι οποίες έχουν τετραπλασιαστεί την τελευταία τετραετία.
Περαιτέρω, αναπτύχτηκε έντονη επιχειρησιακή δραστηριότητα πρόληψης και καταστολής της εμπορίας και διακίνησης ναρκωτικών, της εμπορίας προσώπων, τις δίωξης των εγκλημάτων του διαδικτύου και ειδικότερα της παιδικής πορνογραφίας, τα οποία συνδέονται άμεσα με το οργανωμένο έγκλημα και εντάσσεται στο διασυνοριακό έγκλημα.
Στα πλαίσια της αντιμετώπισης του εγκλήματος, το Υπουργείο Δικαιοσύνης προχώρησε στη σύσταση ανεξάρτητου Επιστημονικού Κέντρου Αντεγκληματικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, που στόχο έχει τη διαμόρφωση και χάραξη μιας σφαιρικής, αποτελεσματικής εθνικής πολιτικής πρόληψης και καταπολέμησης της εγκληματικότητας, βασισμένης σε επιστημονική γνώση και ανάλυση δεδομένων.
Στο πλαίσιο των εργασιών του Συμβουλίου Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, συμμετέχουμε ενεργά στις προσπάθειες που καταβάλλονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για καταπολέμηση της απάτης και της διαφθοράς. Η Κυπριακή Δημοκρατία αποτέλεσε ένα από τα κράτη της πρώτης γραμμής στις συζητήσεις για την ίδρυση και λειτουργία του θεσμού του Ευρωπαίου Εισαγγελέα. Σήμερα, μετά από τέσσερα χρόνια επίπονων προσπαθειών, έχουμε συμφωνήσει το πλαίσιο δημιουργίας μιας νέας ισχυρής αρχής, η οποία θα αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο της συλλογικής προσπάθειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο για καταπολέμηση των διασυνοριακών εγκλημάτων οικονομικής φύσης που πλήττουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης. Στο ίδιο πλαίσιο, συνδράμουμε στις συζητήσεις που έχουν ξεκινήσει σχετικά με την νέα πρόταση Οδηγίας, για την καταπολέμηση του ξεπλύματος μέσω του ποινικού δικαίου, με στόχο τη δημιουργία ενός ομοιόμορφα αυστηρού πλαισίου σε όλα τα κράτη μέλη. Επιτρέψτε μου εδώ να αναφέρω ότι σε αυτό τον τομέα, το υπάρχον εθνικό νομικό πλαίσιο, έχει τέτοιες διατάξεις και ασφαλιστικές δικλείδες που βαίνουν πέραν από τις υποχρεώσεις της προτεινόμενης Οδηγίας.
Επιπρόσθετα, θέλω να τονίσω ότι, στις συζητήσεις για καθορισμό των προτεραιοτήτων της ΕΕ για την καταπολέμηση του οργανωμένου και σοβαρού διεθνούς εγκλήματος, για την επόμενη τριετία -μέχρι το 2021, ως Κύπρος έχουμε υποστηρίξει και έχουμε πετύχει τη συμπερίληψη σε αυτές, της καταπολέμησης των διαφόρων μορφών απάτης και οικονομικών εγκλημάτων, καθώς επίσης και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και δήμευσης κερδών. Μέσα από τα επιχειρησιακά σχέδια που θα εφαρμόζουν οι αστυνομικές αρχές, κάτω από την ομπρέλα της Europol, θα μπορούν με συλλογική δράση, να εστιάζουν στον εντοπισμό και εξάρθρωση των κυκλωμάτων οργανωμένου εγκλήματος, που δραστηριοποιούνται σε αυτό τον τομέα. Παράλληλα, υλοποιώντας τον κύκλο πολιτικής για το οργανωμένο έγκλημα, έχουμε συμμετάσχει σε δράσεις που αφορούν το διαδικτυακό έγκλημα, καθώς επίσης και την παράνομη διακίνηση πυροβόλων όπλων.
Ταυτόχρονα, η Κυπριακή Δημοκρατία, αναγνωρίζοντας τις νέες προκλήσεις που δημιουργούνται όσον αφορά το διασυνοριακό έγκλημα, είχε ταχθεί υπέρ της διεύρυνσης του ρόλου του οργανισμού Frontex και είμαστε βέβαιοι ότι με τη νέα μορφή που έχει πάρει ως Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, θα αποτελεί άλλον ένα ισχυρό σύμμαχο σε αυτή την προσπάθεια.
Η πολιτική για πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος σε εθνικό επίπεδο και η ανάληψη δράσης στον τομέα αυτό, πρέπει να είναι συλλογική και είναι σημαντικό να αναπτύσσεται συνεργασία μεταξύ όλων των κρατικών υπηρεσιών, όπως είναι τα Τελωνεία, το Γραφείο του Εφόρου Φορολογίας, της ΜΟΚΑΣ, για αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού προβλήματος.
Η αποφασιστικότητα και η μηδενική ανοχή που επιδεικνύεται μέχρι σήμερα από την Κυβέρνηση, η μεθοδικότητα της Νομικής Υπηρεσίας και της Αστυνομίας για δίωξη όσων εμπλέκονται σε αδικήματα διαφθοράς και η σημαντική συνδρομή του Γενικού Ελεγκτή με τους κατά καιρούς ελέγχους και συστάσεις του, συνέτειναν ώστε, για πρώτη φορά από την εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας, προσωπικότητες της πολιτικής, της δημόσιας και οικονομικής ζωής του τόπου να διώκονται ή καταδικάζονται για πράξεις ή παραλείψεις τους.
Με στόχο την ολιστική αντιμετώπιση της διαφθοράς, το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει ήδη προωθήσει τη διαμόρφωση νομοθεσιών και τη λήψη μέτρων πολιτικής, ενώ έχει καταρτίσει μια ενιαία Εθνική Στρατηγική κατά της Διαφθοράς, λαμβάνοντας υπόψη τις πρόνοιες των σχετικών Διεθνών Συμβάσεων για τη Διαφθορά τις οποίες η Κύπρος έχει επικυρώσει, τις συστάσεις τις GRECO, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και τις πρακτικές άλλων χωρών και τις εθνικές νομοθεσίες. Η Στρατηγική, η οποία έχει τεθεί σε δημόσιο διάλογο, αφορά την πρόληψη, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση, το νομοθετικό εκσυγχρονισμό, την καταστολή και παρακολούθηση των φαινομένων διαφθοράς στην κοινωνία, στη δημόσια διοίκηση και στον ιδιωτικό τομέα.
Στο πλαίσιο αυτό και συμπληρώνοντας το εθνικό νομοθετικό πλαίσιο κατά της διαφθοράς, έχει προωθηθεί η θεσμοθέτηση της προστασίας των προσώπων που καταγγέλλουν ή παρέχουν πληροφορίες για περιστατικά διαφθοράς (whistleblowers) - ρύθμιση που θα συμβάλει στην αποκάλυψη περιστατικών. Επίσης, η πρόσβαση σε πληροφορίες διευκολύνεται και από την δημιουργία ανεξάρτητης ιστοσελίδας, η οποία θα διασφαλίζει την εμπιστευτικότητα των επώνυμων ή ανώνυμων καταγγελιών και του περιεχομένου των παρεχόμενων πληροφοριών. Ταυτόχρονα, ετοιμάζονται νομοσχέδια που θα ρυθμίζουν την λειτουργία των Ομάδων Πίεσης (lobbying) και τη σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς. Στα ίδια πλαίσια εντάσσονται και έξι νομοσχέδια που έχουν κατατεθεί στη Βουλή και αφορούν την πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς στην Αστυνομία, στα οποία περιλαμβάνεται η σύσταση και λειτουργία της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου.
Είναι γεγονός ότι στη σύγχρονη εποχή, με τις ραγδαίες ανακατατάξεις και τεχνολογικές εξελίξεις, το οργανωμένο έγκλημα και η διαφθορά προσλαμβάνουν μορφές και διαστάσεις που ξεπερνούν τα σύνορα κρατών και επιβάλλουν, τόσο τη διεθνή όσο και τη διασυνοριακή συνεργασία.
Σε μια περίοδο παγκόσμιου προβληματισμού και ανησυχίας για τις σύγχρονες μορφές του οργανωμένου εγκλήματος και τις διαστάσεις του φαινομένου της διαφθοράς, οι πολιτικές και οι βέλτιστες πρακτικές, που θα ανταλλάξουμε στα πλαίσια του συνεδρίου για αντιμετώπισή τους, αναμένω ότι θα ενισχύσουν το έργο που επιτελείται για πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς που απειλούν την ασφάλεια, την κοινωνική συνοχή και τη δημοκρατία κάθε κράτους.
Γι’ αυτό, κλείνοντας, θα ήθελα να ευχηθώ στους διοργανωτές και συμμετέχοντες, το συνέδριο αυτό να είναι εποικοδομητικό όσον αφορά την ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών και να αποφέρει αποτελέσματα, που θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε στο άμεσο μέλλον.