Ιδρυμα Λυσσαρίδη, Άγιοι Ομολογητές
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που αποδέχθηκα την πρόσκληση ν’ απευθύνω χαιρετισμό στο σημερινό Συνέδριο με θέμα την Καταπολέμηση της Εμπορίας Προσώπων, το οποίο διοργανώνει η Σοσιαλιστική Γυναικεία Κίνηση, σε συνεργασία με την Οργάνωση για την Προστασία Θυμάτων Σεξουαλικής Βίας και Εκμετάλλευσης «ΣΤΙΓΜΑ» και την εταιρεία Genderstream Consulting Ltd.
Με την ευκαιρία συγχαίρω τους διοργανωτές, οι οποίοι ένωσαν τις δυνάμεις τους και υλοποιούν αυτή την εκστρατεία με σκοπό την ενημέρωση και εκπαίδευση γύρω από τα θέματα σωματεμπορίας, στα πλαίσια του συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος «EMBRACING».
Είμαι βέβαιος ότι το Συνέδριο, στα πλαίσια του οποίου θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα σχετικής με το θέμα έρευνας θα συμβάλει στις προσπάθειες που καταβάλλονται για κατανόηση της έκτασης και των διαφόρων πτυχών του προβλήματος.
Κυρίες και κύριοι,
Όπως όλοι γνωρίζετε, η εμπορία προσώπων είναι ένα σοβαρό έγκλημα, που συνήθως αναπτύσσεται μέσα στα πλαίσια του οργανωμένου εγκλήματος και αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Είναι γεγονός ότι η Κύπρος αποτελεί χώρα προορισμού, αλλά και χώρα διέλευσης θυμάτων εμπορίας. Οι πιο συνηθισμένες μορφές εμπορίας ανθρώπων που καταγράφονται στη Δημοκρατία είναι η εμπορία ανθρώπων για σκοπούς σεξουαλικής εκμετάλλευσης και η εμπορία ανθρώπων για σκοπούς εργασιακής εκμετάλλευσης.
Έχοντας προσλάβει παγκόσμιες διαστάσεις, η εμπορία εμφανίζεται με διάφορες μορφές και εκφάνσεις, γεγονός το οποίο καθιστά την αντιμετώπισή της ιδιαίτερα δύσκολη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο αριθμός των θυμάτων σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες. Η έκταση φυσικά του φαινομένου μπορεί να εκτιμηθεί μόνο κατά προσέγγιση και αποτιμάται σε αριθμούς μικρότερους από την τραγική πραγματικότητα. Οι γυναίκες και τα κορίτσια αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων εμπορίας με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση, ενώ οι μετανάστες αποτελούν το μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων εκμετάλλευσης στην εργασία.
Σύμφωνα και με το Διεθνή Οργανισμό Εργασίας τα ετήσια κέρδη από την εμπορία προσώπων φτάνουν τα 32 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, η εμπορία προσώπων αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη πηγή εσόδων του οργανωμένου εγκλήματος, μετά την εμπορία όπλων και ναρκωτικών.
Οι βασικότερες αιτίες της εμπορίας προσώπων, η οποία αποτελεί τη σύγχρονη μορφή δουλείας, βρίσκονται ριζωμένες στη φτώχεια, την ελλιπή λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών του κράτους δικαίου, στην ανισότητα των φύλων και στη βία κατά των γυναικών, στους πολέμους και τις ένοπλες συγκρούσεις, στις φυσικές καταστροφές στις χώρες προέλευσης των θυμάτων, στην οικονομική εξαθλίωση, τον κοινωνικό αποκλεισμό, την έλλειψη ευκαιριών και απασχόλησης, την έλλειψη πρόσβασης στην εκπαίδευση, στην παιδική εργασία και τις διακρίσεις.
Η Κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα του προβλήματος αυτού έχει προχωρήσει στη λήψη σειράς μέτρων και πολιτικών, με στόχο την πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου, καθώς και την προστασία των θυμάτων.
Πιο συγκεκριμένα, αξίζει να σημειωθεί ότι η Κύπρος ήταν ανάμεσα στις 10 πρώτες χώρες που επικύρωσαν τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Δράση κατά της Εμπορίας Προσώπων, ενώ πρόσφατα προέβη σε αναθεώρηση του νομικού της πλαισίου, με επιστέγασμα την ψήφιση του Νόμου που διέπει την πρόληψη, την καταπολέμηση της εμπορίας και της εκμετάλλευσης προσώπων και την προστασία θυμάτων 60(Ι)/2014, τέθηκε σε ισχύ στις 15.4.2014 και που είναι πλήρως εναρμονισμένος με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και σύμφωνος με τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις.
Επιπλέον, ως θετική εξέλιξη καταγράφεται η σύσταση της Πολυθεματικής Συντονιστικής Ομάδας κατά της Εμπορίας Προσώπων, η οποία παρακολουθεί την εφαρμογή του νόμου και των πολιτικών που εφαρμόζονται στον τομέα αυτό και συμβουλεύει σχετικά τον Υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος είναι ο Εθνικός Συντονιστής για τα θέματα εμπορίας. Αξίζει ν’ αναφερθεί ότι στην Πολυθεματική Ομάδα, μετέχουν πέραν των αρμόδιων Υπουργείων και Υπηρεσιών και 4 Μη-Κυβερνητικές Οργανώσεις, μεταξύ των οποίων και η Οργάνωση για την Προστασία Θυμάτων Σεξουαλικής Βίας και Εκμετάλλευσης «ΣΤΙΓΜΑ».
Παράλληλα, υιοθετήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά της Εμπορίας Προσώπων 2013-2015, το οποίο αποτελεί διάδοχο του προηγούμενου Σχεδίου 2010-2012. Ως θετική εξέλιξη καταγράφεται και η σύσταση ειδικού Γραφείου στην Αστυνομία, αρμόδιου μεταξύ άλλων για την αναγνώριση των θυμάτων, καθώς και η σύσταση και λειτουργία κρατικού καταφυγίου θυμάτων εμπορίας.
Πρόσθετα, προς την επίτευξη των πιο πάνω στόχων συμβάλλουν καίρια και ουσιαστικά οι διαφωτιστικές εκστρατείες που γίνονται κατά καιρούς για το θέμα, καθώς και η εκπαίδευση των δημόσιων λειτουργών που χειρίζονται θέματα εμπορίας προσώπων, περιλαμβανομένων μελών της Αστυνομίας, δημόσιων κατηγόρων κ.ά.
Παρά την πρόοδο που έχει ομολογουμένως σημειωθεί στον τομέα αυτό, πολλά ακόμη απομένει να γίνουν σ’ ότι αφορά την προστασία θυμάτων, το συντονισμό των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, την επιτυχή δίωξη και καταδίκη των εμπόρων και γενικότερα την πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας.
Μέσα από τη συνεργασία των κρατικών φορέων με την κοινωνία των πολιτών, και μέσα από την καλλιέργεια συλλογικής συνείδησης και αντίληψης της κυπριακής κοινωνίας ότι η εμπορία προσώπων αποτελεί απαράδεκτη και προσβλητική εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο και συνεπώς δεν μπορεί να γίνεται ανεκτή, θα μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε το φαινόμενο αυτό.
Κλείνοντας, συγχαίρω για ακόμη μια φορά τους διοργανωτές για την πρωτοβουλία τους να συνδράμουν στην πάταξη του σοβαρού αυτού φαινομένου και εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες σας.
Σημ.: Τον χαιρετισμό διάβασε εκ μέρους του Υπουργού ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Δικαιοσύνης κ. Ανδρέας Π. Λουκά.