Τη στρατηγική που ακολουθεί, τα μέτρα και τις ενέργειες στις οποίες έχει προβεί η Κυβέρνηση, όσον αφορά τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ατόμων που βρίσκονται είτε υπό κράτηση, είτε υπό περιορισμό, παρουσίασε ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Ιωνάς Νικολάου, στο πλαίσιο της συνάντησης που είχε σήμερα, στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, με τον Πρόεδρο κ. Malcolm Evans και το μέλος Υποεπιτροπής του ΟΗΕ για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (SPT) κα Mari Amos, καθώς και το μέλος της Γραμματείας της Υποεπιτροπής κ. Joao Nataf.
Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνάντησης, ο κ. Υπουργός ανέφερε: «Η αντιπροσωπεία της Υποεπιτροπής επισκέφθηκε μέχρι στιγμής τα Αστυνομικά Κρατητήρια στην Αγία Νάπα, στη Λεμεσό, στην Αραδίππου, στη Λακατάμεια και στην Πάφο, καθώς και τον χώρο κράτησης στη Μενόγεια και τις Κεντρικές Φυλακές. Συζητήσαμε θέματα που σχετίζονται με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τόπο μας, όχι μόνο των αλλοδαπών, αλλά γενικότερα των οποιωνδήποτε προσώπων τελούν υπό κράτηση ή υπό περιορισμό. Εξήγησα τις προτεραιότητες της Κυβέρνησης και ειδικότερα την άρση των οποιωνδήποτε περιορισμών που προσβάλλουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, σύμφωνα με το πρωτόκολλο, και την προστασία των δικαιωμάτων αυτών των προσώπων. Παρουσίασα στα μέλη της Υποεπιτροπής τις ενέργειες που έχουμε προβεί μέχρι σήμερα για να συμμορφωθούμε με τις συστάσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως, ως Αρχής κατά των Βασανιστηρίων και Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αναφέρθηκα στις ενέργειες που έχουν γίνει, και με βάση τις οποίες έχουμε συμμορφωθεί με την Έκθεση του Μαΐου 2013, αναφορικά με τη λειτουργία του χώρου της Μενόγειας και τον περιορισμό των αλλοδαπών προσώπων που βρίσκονται σε αυτόν, ενημερώνοντάς τους τόσο για τις ενέργειες του Υπουργείου αλλά και για τα μέτρα που έχουν ληφθεί αναφορικά με τα πρόσωπα που ευθύνονται γι’ αυτές, και ειδικότερα για το γεγονός ότι ο τότε διευθυντής του χώρου αντιμετωπίζει πειθαρχικές διώξεις. Τους ενημέρωσα για τις ενέργειες που έχουν γίνει από την πρώτη στιγμή που υποβλήθηκαν τόσο η πρώτη όσο και η δεύτερη έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως αναφορικά με παρατηρήσεις της σε σχέση με τη λειτουργία Αστυνομικών Κρατητηρίων της Πάφου και της Λακατάμειας. Τα μέτρα που λήφθηκαν σε σχέση με τις συστάσεις δεν περιορίστηκαν μόνο στα δύο υπό αναφορά κρατητήρια, αλλά λήφθηκαν αντίστοιχα διορθωτικά μέτρα σε άλλα κρατητήρια, που παρουσίαζαν αντίστοιχα προβλήματα. Για παράδειγμα, η σύσταση της Επιτρόπου για την τοποθέτηση υαλότουβλων στα παράθυρα των κρατητηρίων, κατά τρόπο που να μην επιτρέπεται ο φυσικός εξαερισμός του χώρου, αν και αναφέρεται στα Αστυνομικά Κρατητήρια της Πάφου και της Λακατάμειας, εν τούτοις παρατηρήσαμε ότι το ίδιο ισχύει και στα Αστυνομικά Κρατητήρια της Λεμεσού, της Γερμασόγειας και αλλού και γι’
αυτό δόθηκαν οδηγίες να γίνουν άμεσες ενέργειες για αντικατάστασή τους, ώστε να επιτρέπεται ο φυσικός εξαερισμός του χώρου».
Ο κ. Νικολάου υπογράμμισε ότι όλες οι επισημάνσεις που γίνονται σήμερα, είναι συνεπεία του κακού συντονισμού των αρμοδίων υπηρεσιών με την αρμόδια Αρχή κατά των Βασανιστηρίων και Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που είναι η Επίτροπος Διοικήσεως. «Από τη στιγμή που έχουμε καθιερώσει αγαστή συνεργασία με την Επίτροπο, όλα αυτά διορθώνονται σταδιακά και σίγουρα δεν δικαιολογείται να επαναλαμβάνονται στο μέλλον», επεσήμανε, σημειώνοντας ότι τα νέα αστυνομικά κρατητήρια των Αστυνομικών Διευθύνσεων Μόρφου και Αμμοχώστου, τα οποία σχεδιάστηκαν τώρα και αναμένεται να αρχίσουν τα έργα ανέγερσής τους, θα είναι πλήρως συμμορφούμενα και θα ικανοποιούν όλες τις υποδείξεις της Επιτρόπου για λόγους προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Περαιτέρω, ο κ. Υπουργός ανέφερε ότι οι εκπρόσωποι της Υποεπιτροπής έμειναν πλήρως ικανοποιημένοι από τις ενέργειες, τον τρόπο αντίδρασης και την αποφασιστικότητα την οποία επέδειξαν οι κυπριακές αρχές. Ο κ. Νικολάου αναφέρθηκε στο επίπεδο συνεργασίας του Υπουργείου, της Αστυνομίας και των Φυλακών με την Επίτροπο Διοικήσεως και ενημέρωσε για το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των μέτρων συμμόρφωσης, το οποίο ακολουθεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης σε συνεργασία με όλες τις εμπλεκόμενες κυβερνητικές υπηρεσίες, για τις συσκέψεις που έχουν πραγματοποιηθεί στο Υπουργείο, καθώς και για το πώς προχωρούν τα μέτρα υλοποίησης.
Και πρόσθεσε: «Προέβηκα σε μια ενημέρωση αναφορικά με τα ζητήματα νομικής αρωγής που αφορούν τα αλλοδαπά πρόσωπα, και το πώς ουσιαστικά αυτό γίνεται προσιτό στα πλαίσια και της εξέτασης των αιτήσεων διεθνούς προστασίας, με τη λειτουργία του νέου Διοικητικού Δικαστηρίου. Επίσης, αναφέρθηκα στα μέτρα που έχουμε λάβει για τη βελτίωση της παραμονής τόσο των κρατουμένων στα Αστυνομικά Κρατητήρια όσο και των προσώπων που φιλοξενούνται στο χώρο της Μενόγειας, καθώς επίσης για τις αλλαγές που έχουν γίνει στο σωφρονιστικό μας σύστημα για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και παραμονής στις Κεντρικές Φυλακές και την αγαστή συνεργασίας τους με την Επίτροπο Διοικήσεως.
Από τα όσα έχουν πει τα μέλη της Υποεπιτροπής, βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο. Έχουμε συμφωνήσει όπως για τις οποιεσδήποτε συστάσεις τους, θα προχωρήσουμε με τη συνεργασία της Επιτρόπου Διοικήσεως ως Αρχής Κατά των Βασανιστηρίων να τις υλοποιήσουμε κατά τρόπο ώστε να συνδράμουν στην περαιτέρω βελτίωση των συνθηκών διαφύλαξης και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τόπο μας. Τα μέλη εξέφρασαν την ικανοποίησή τους γι’ αυτό».
Ο κ. Υπουργός τόνισε ότι η παρουσία της Υποεπιτροπής στην Κύπρο αντιμετωπίζεται ως ευκαιρία να ακούσουμε τις συστάσεις από κάποιους εμπειρογνώμονες και ειδικούς στα θέματα αυτά, οι οποίοι μπορούν να μας βοηθήσουν για να βελτιωθούμε περισσότερο αναφορικά με τις συνθήκες προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τόπο μας.
Επιπρόσθετα, σε σχέση με δηλώσεις που έγιναν μετά την συνάντηση των μελών της Υποεπιτροπής με τις αρμόδιες Κοινοβουλευτικές Επιτροπές, ο κ. Νικολάου επεσήμανε ότι θα έπρεπε πρώτα να ζητείτο ενημέρωση από τις αρμόδιες αρχές του κράτους προτού προβούν σε αναφορές που είναι καταδικαστικές για τον τόπο μας. Συγκεκριμένα, δήλωσε: «το γεγονός ότι έχουμε άμεσα συμμορφωθεί με τις υποδείξεις, δόθηκαν οδηγίες και άρχισε η υλοποίηση όλων των συστάσεων στα Αστυνομικά Κρατητήρια της Λακατάμειας και της Πάφου ήταν ένα θέμα για το οποίο τα μέλη των Επιτροπών θα μπορούσαν να ενημερωθούν με ένα απλό τηλεφώνημα, παρά να καταφεύγουν σε δηλώσεις, δίδοντας δυστυχώς, λανθασμένες εντυπώσεις με αποτέλεσμα να γίνονται αντίστοιχες ερωτήσεις από πλευράς της Υποεπιτροπής. Δόθηκε λανθασμένη εντύπωση στα μέλη της Υποεπιτροπής, η οποία ήταν και η πρώτη, και είναι κρίμα. Πρέπει να σημειώσουμε δε ότι η έκθεση της Αρχής Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας για το 2014 αναλύει τι έγινε στην κάθε περίπτωση από τις καταγγελίες που έλαβε και δείχνει ξεκάθαρα ότι δεν ευσταθεί η αναφορά που έγινε ότι από τις 100 καταγγελίες που έγιναν μόνο μία προχώρησε σε διερεύνηση. Δεν είναι σωστό να δίδονται λανθασμένες εντυπώσεις τη στιγμή που λαμβάνονται τόσα μέτρα τόσο σε σχέση με τις συστάσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως όσο σε σχέση με πολιτικές αποφάσεις για βελτίωση των συνθηκών κράτησης, περιορισμού των οποιωνδήποτε προσώπων με στόχο την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ερωτηθείς σχετικά με την πειθαρχική δίωξη πρώην διευθυντή στη Μενόγεια, ο κ. Υπουργός ανέφερε ότι πρόκειται για Αστυνόμο Β’ ο οποίος διώκεται για παραβιάσεις αστυνομικών διατάξεων και οδηγιών, καθώς επίσης και των Κανονισμών της Αστυνομίας αναφορικά με ενέργειες ή παραλείψεις που συνιστούσαν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε σχέση με τη μεταχείριση αλλοδαπών. «Η πειθαρχική δίωξη έγινε κατόπιν έρευνας που διεξήχθη και με βάση τις εισηγήσεις του Γενικού Εισαγγελέα και έχει συγκροτηθεί επιτροπή η οποία την εκδικάζει, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Αστυνομίας», εξήγησε.