Με ιδιαίτερη χαρά παρευρίσκομαι στη σημερινή παρουσίαση των αποτελεσμάτων του έργου «Ολιστική προσέγγιση του προβλήματος της αναποτελεσματικής αντιμετώπισης του φαινομένου των οδικών ατυχημάτων στην Κύπρο και εισηγήσεις για διορθωτικά μέτρα πολιτικής» που χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης μέσω του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας, και διοργανώνεται από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Τμήμα Τροχαίας της Αστυνομίας, την εταιρεία GrantXpert Consulting Ltd και τη Σχολή Οδηγών «Χάλκος».
Κάθε χρόνο εκτιμάται ότι 1,2 εκατομμύρια υγιείς άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα και ένα μεγάλο ποσοστό από τα άλλα 20-50 εκατομμύρια, που τραυματίζονται, μένουν ανάπηρα για όλη την υπόλοιπη ζωή τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 2020 τα τροχαία ατυχήματα αναμένεται να είναι η τρίτη αιτία θανάτου.
Στην Κύπρο, το 2013 μέχρι σήμερα καταγράφηκαν 39 θανατηφόρα δυστυχήματα με 42 νεκρούς ενώ η χώρα μας βρίσκεται στη 2η θέση στην ΕΕ σε σχέση με τους θανάτους νέων σε οδικές συγκρούσεις. Αναλύοντας τα στατιστικά στοιχεία των τελευταίων ετών διαπιστώνουμε ότι καταγράφεται μια σταθερή μείωση στον αριθμό των τροχαίων συγκρούσεων. Ειδικότερα, το 2010 πετύχαμε μια μείωση στους θανάτους της τάξης του 41,75% και στους σοβαρούς τραυματίες από οδικές συγκρούσεις κατά 50%, πετυχαίνοντας το στρατηγικό στόχο της Ε.Ε. για μείωση κατά 50% των θανάτων και σοβαρών τραυματιών από οδικές τροχαίες συγκρούσεις με αφετηρία το 2000. Κατά τα τρία τελευταία χρόνια, την αντίστοιχη χρονική περίοδο μέχρι σήμερα, πετύχαμε μείωση των θανάτων από 66 το 2011, σε 44 το 2012 και σε 42 το 2013, ενώ οι θανατηφόρες συγκρούσεις μειώθηκαν από 63 το 2011, σε 44 το 2012 και σε 39 το 2013. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων είναι φανερό ότι οι μειώσεις δεν μπορούν να αποδίδονται ως τυχαίο ή περιστασιακό γεγονός. Αν και το πρόβλημα παρουσιάζεται να βελτιώνεται χρόνο με το χρόνο, εντούτοις δεν παραβλέπουμε την ανάγκη για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του φαινομένου των οδικών ατυχημάτων στην Κύπρο και την προσπάθεια για μια ολιστική προσέγγιση του προβλήματος.
Οι βασικότεροι παράγοντες που προϋποθέτει η ύπαρξη ασφάλειας στους δρόμους είναι:
• πρώτα απ’ όλα η αυστηρή και συστηματική τήρηση των βασικών κανόνων οδικής κυκλοφορίας από τους οδηγούς,
- η τήρηση των ορίων ταχύτητας,
- η συνειδητή οδήγηση χωρίς τη χρήση αλκοόλ ή άλλων ναρκωτικών ουσιών,
- η ποιότητα των δρόμων, η καλή σήμανση και ο απαιτούμενος φωτισμός
- η μη παρεμπόδιση των πεζοδρομίων και ειδικότερα των τροχαίων διαβάσεων
- η καλλιέργεια νοοτροπίας και η ανάπτυξη οδικής συνείδησης,
- και φυσικά, η αποτελεσματικότερη αστυνόμευση, υιοθετώντας σύγχρονες μεθόδους, όπως είναι η πρακτική της οδικής αστυνόμευσης (road policing), αντί της τροχαίας αστυνόμευσης (traffic policing), η οποία άρχισε να εφαρμόζεται στα πλαίσια του Προγράμματος Διακυβέρνησης και στοχεύει στην αντιμετώπιση των τροχαίων παραβάσεων και της εγκληματικότητας γενικότερα.
Παράλληλα, οδική συνείδηση οφείλουν να επιδεικνύουν και οι πεζοί, χρησιμοποιώντας το πεζοδρόμιο αντί το οδόστρωμα ή φέροντας ανακλαστικά ρούχα και αξεσουάρ, καθώς και οι ποδηλάτες οι οποίοι πρέπει να φέρουν κράνος και φωσφορούχο γιλέκο.
Έχω θέσει ως στόχο, να προσεγγίσουμε με ιδιαίτερη ευαισθησία και αποφασιστικότητα το πρόβλημα των οδικών συγκρούσεων, ώστε να πετύχουμε μέχρι το 2020 την περαιτέρω μείωση των τροχαίων συγκρούσεων κατά 50% σε σύγκριση με το 2010.
Στην προσπάθειά μας για καλλιέργεια οδικής συνείδησης στους πολίτες και την ενεργότερη συμμετοχή τους σε θέματα πρόληψης, σε συνεργασία με τα άλλα συναρμόδια Υπουργεία, επικεντρωνόμαστε ιδιαίτερα στις ευπαθείς ομάδες που είναι οι νεαροί οδηγοί, τα άτομα με αναπηρίες και τα άτομα της τρίτης ηλικίας.
Παίρνοντας ως παράδειγμα άλλες χώρες της Ευρώπης, επιβάλλεται, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο της οικονομικής στενότητας που διανύουμε, να προωθήσουμε οικονομικούς, ευεργετικούς και οικολογικούς τρόπους μεταφοράς, όπως η ποδηλασία, το περπάτημα και η χρήση μέσων μαζικής κυκλοφορίας.
Πιστεύουμε πως η συμμόρφωση των οδηγών με τους κανόνες της οδικής κυκλοφορίας δεν επιβάλλεται με τη σκληρή αστυνομική υπεραντίδραση και το σκληρό πρόσωπο του αστυνομικού, ούτε με τις συνεχείς καταγγελίες, αν δεν επιδεικνύουμε τον απαιτούμενο σεβασμό προς τον οδηγό και εάν δεν επιδιώκουμε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του. Οφείλουμε να παρέχουμε ευκαιρίες στους οδηγούς να συμμορφώνονται με τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας, για αυτό επεκτείναμε το σύστημα Προειδοποιήσεων / Παρατηρήσεων και από τις 25/10/2013, οι παρατηρήσεις ανέρχονται στις 2608 και οι προειδοποιήσεις στις 293.
Επιπρόσθετα στοχεύσαμε στην αμεσότητα της επιβολής της ποινής με την επέκταση των εξωδίκων προστίμων και στην εξειδικευμένη παρέμβαση για συστηματικούς παραβάτες και ομάδες υψηλού κινδύνου, καθώς επίσης στοχεύσαμε στην ανάπτυξη της οδικής παιδείας προς το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο:
- με την αποτελεσματική διαφώτιση των πολιτών σε όλα τα επίπεδα,
- την αύξηση των εκστρατειών διαφώτισης και διαλέξεων σε μαθητές,
- τη διοχέτευση μηνυμάτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης,
- τη συνέχιση της αξιοποίησης του Πάρκου Κυκλοφοριακής Αγωγής του Αρχηγείου Αστυνομίας
Χωρίς αμφιβολία, ο καλύτερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος, για την ευαισθητοποίηση του κοινού είναι η πρόληψη και ως Κυβέρνηση επιδεικνύουμε ιδιαίτερη ευαισθησία στην εκπαίδευση και ειδικότερα στην επιμόρφωση των παιδιών στη χρήση του οδικού δικτύου, και στην ανάπτυξη και καλλιέργεια οδικής συνείδησης που πρέπει να εμπεδώνεται από μικρή ηλικία, κατά την οποία τα παιδιά αποκτούν στάσεις και δεξιότητες ζωής.
Τα αποτελέσματα του έργου αυτού που στόχο έχει να προσεγγίσει το πρόβλημα της αντιμετώπισης των οδικών συγκρούσεων, σίγουρα θα αποτελέσουν ένα γνώμονα για αλλαγή στις στάσεις για μια ασφαλή και υπεύθυνη συμπεριφορά στον δρόμο.
Κλείνοντας, θα ήθελα να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όλους όσους έχουν συμβάλει στη διεκπεραίωση του έργου.
Στόχος μου είναι, η εις βάθος διερεύνηση των αιτιών που θα συμβάλουν στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του τροχαίου προβλήματος στην Κύπρο και η οποία μπορεί να επιτευχθεί με την αξιοποίηση ερευνών, όπως είναι και η έρευνα που έχει διεξαχθεί στα πλαίσια του προγράμματος που συζητούμε, τα αποτελέσματα της οποίας θα είναι χρήσιμα για τη διαμόρφωση μιας εύστοχης πολιτικής για ασφάλεια στους δρόμους.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.