Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Ιωνάς Νικολάου απηύθηνε την ακόλουθη ομιλία στην τελετή υπογραφής του πλαισίου συνεργασίας με το Υπουργείο Υγείας για τη λειτουργία Ιατρικού Κέντρου στις Κεντρικές Φυλακές:

«Σήμερα εγκαινιάζουμε μια μεγάλη αλλαγή φιλοσοφίας αλλά και πρακτικής στον τρόπο που χειριζόμαστε και αντιμετωπίζουμε στη χώρα μας τους φυλακισμένους και ιδιαίτερα τα θέματα ψυχικής υγείας στις Κεντρικές Φυλακές αλλά όχι μόνο αυτό.

Είναι μια ολοκληρωτική αλλαγή που άργησε πολύ να έρθει και που ήταν εντελώς απαραίτητη. Θα θυμάστε ότι η λύση των προβλημάτων στο σωφρονιστικό ίδρυμα ήταν εξαγγελία του Προέδρου της Δημοκρατίας και επίσης δική μου δέσμευση, μετά τα τραγικά γεγονότα που συνέβησαν στο πρόσφατο παρελθόν και τα οποία συγκλόνισαν όλους μας, φέρνοντας παράλληλα στην επιφάνεια μια σειρά από προβλήματα.

Τέτοια προβλήματα από τούδε και στο εξής θα αντιμετωπίζονται με επαγγελματική επάρκεια και επί εικοσιτετραώρου βάσεως από το ιατρικό προσωπικό που θα στελεχώνει το Ιατρικό Κέντρο στην Πτέρυγα 10 του σωφρονιστικού μας ιδρύματος.

Τώρα οι εξαγγελίες και οι δεσμεύσεις γίνονται πράξη. Αυτή η Κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να βελτιώσει τις συνθήκες κράτησης και διαβίωσης των κρατουμένων στις Κεντρικές Φυλακές με τρόπο που να συνάδει με τις αρχές που διέπουν τη λειτουργία ενός σύγχρονου και πολιτισμένου Ευρωπαϊκού κράτους που σέβεται τα δικαιώματα όλων ανεξαιρέτως των πολιτών του.

Για πρώτη φορά από τη δημιουργία των Φυλακών, η υγεία των κρατουμένων θα βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής του σωφρονιστικού μας συστήματος, ενώ παράλληλα θεσμοθετείται κατά τρόπο πολύ συγκεκριμένο η συνεργασία της Διεύθυνσης των Φυλακών με το ιατρικό προσωπικό που θα προσφέρει τις υπηρεσίες του στο Ιατρικό Κέντρο που εγκαινιάζουμε σήμερα.

Σε άψογη συνεργασία του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως με το Υπουργείο Υγείας και πλήρη συντονισμό στοχεύσεων και ενεργειών κάνουμε σήμερα ένα μεγάλο, καθοριστικό και αποφασιστικό βήμα για τη δημιουργία της υποδομής που επιτρέπει να αντιμετωπίζονται με επάρκεια οι συνέπειες του εγκλεισμού. Η δημιουργία του Κέντρου Υγείας στο χώρο των φυλακών θα καλύπτει τις ιατρικές ανάγκες των κρατουμένων και θα παρακολουθεί υποστηρικτικά τους ευάλωτους κρατούμενους υψηλού κινδύνου διασφαλίζοντας έτσι την ανθρώπινη διαβίωση αλλά και την αξιοπρέπεια στο σωφρονιστικό μας ίδρυμα.

Ταυτόχρονα, η σημερινή υπογραφή του πλαισίου συνεργασίας, αποτελεί ένα καίριο και καθοριστικό βήμα για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων που έχουν οι κρατούμενοι στην υγεία όπως και κάθε πολίτης της Δημοκρατίας χωρίς καμία διάκριση.

Ας μη μας διαφεύγει ποτέ ότι τα κράτη κρίνονται, δικαίως, και από τον τρόπο που συμπεριφέρονται και αντιμετωπίζουν τις δύσκολες περιπτώσεις των πολιτών. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν ίσως περισσότερη ανάγκη φροντίδας. Τέτοιες περιπτώσεις είναι και οι φυλακισμένοι. Οι φυλακές δεν είναι τρόπος εκδίκησης και τιμωρίας των κρατουμένων αλλά τόπος σωφρονισμού με στόχο την επανένταξη τους στο κοινωνικό σύνολο.

Θεωρώ αναγκαίο να αναφερθώ σε κάποιες από τις σημαντικές και καθοριστικές βελτιώσεις που πραγματοποιούμε:

Με την εισδοχή νέο-εισερχομένων στις φυλακές θα γίνεται αξιολόγηση της υγείας τους και της ψυχικής τους κατάστασης, δίδοντας για πρώτη φορά μεγάλη βαρύτητα στο μέρος που αφορά την ψυχική υγεία των κρατουμένων, ένα στοιχείο που απουσίαζε διαχρονικά.

Αυτή τη στιγμή θα υπάρχει μία πολυθεματική ομάδα για αξιολόγηση της ψυχοσυναισθηματικής κατάστασης των κρατουμένων. Δύο ψυχίατροι, δύο ψυχολόγοι, δύο εργασιοθεραπευτές και ικανοποιητικός αριθμός παραϊατρικού/νοσηλευτικού προσωπικού πάνω σε ένα σύστημα 24ωρης κάλυψης και φροντίδας, με σύστημα on call εκτός κανονικού ωραρίου, δύο οδοντίατρους που θα επισκέπτονται δύο φορές την εβδομάδα τις φυλακές και τα χειρουργικά οδοντιατρικά περιστατικά να μεταφέρονται στο παλαιό νοσοκομείο, ώστε να παρέχεται απόλυτα ικανοποιητική κάλυψη των αναγκών των φυλακισμένων.

Το Πλαίσιο Συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων μας βασίζεται πάνω σε αρχές που σέβονται απόλυτα τα δικαιώματα των προσώπων που τελούν υπό κράτηση στο χώρο των φυλακών στη Δημοκρατία και ρυθμίζεται από τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ) αναφορικά με την υγεία (ψυχική και σωματική) των φυλακισμένων, όπως αυτές καθορίζονται στους Ευρωπαϊκούς Κανόνες Φυλακών (European Prison Rules), και στις Εκθέσεις της Επιτροπής Πρόληψης των Βασανιστηρίων (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ενδεικτικά απλώς αναφέρω ότι:

• Στο ιατρικό κέντρο της Πτέρυγας 10 έχουν δημιουργηθεί οι ενδεδειγμένοι χώροι, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Συγκεκριμένα, υπάρχουν 11 κελιά: εννέα για περιπτώσεις ψυχοσωματικών προβλημάτων και δύο για άτομα με ύψιστη ανάγκη προστασίας, που επιτρέπουν την 24ωρη παρακολούθηση του κρατουμένου.
• Θεσμοθετείται το αυτονόητο: η πραγματική συνεργασία της Διεύθυνσης των Φυλακών με τις ιατρικές υπηρεσίες.
• Πέραν της Πτέρυγας 10, βρίσκεται σε εξέλιξη, επίσης, η δημιουργία κατάλληλης πτέρυγας όπου θα φιλοξενούνται για ολιγοήμερη περίοδο οι νεοεισερχόμενοι φυλακισμένοι για να μπορούν να παρακολουθούνται όλες οι περιπτώσεις και αντιμετωπίζονται τα οποιαδήποτε προβλήματα παρουσιάζονται πριν οι νεοεισερχόμενοι τοποθετηθούν στις πτέρυγες όπου θα εκτίσουν την ποινή τους.
• Παράλληλα, έχει συνταχθεί οδηγός παρακολούθησης των φυλακισμένων που παρουσιάζουν ψυχοσωματικά προβλήματα, με σκοπό την αποτροπή της πιθανότητας αυτοκτονίας. Για καλύτερη κατανόηση του εν λόγω κώδικα, εκπαιδεύονται δεσμοφύλακες για να μπορούν να αντιμετωπίζονται τέτοιες περιπτώσεις.

Η πολιτική που εφαρμόζει η Κυβέρνηση είναι σαφές ότι αποδίδει τόσο όσον αφορά στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την πειθαρχία στο χώρο των Φυλακών όσο και στη γενικότερη αντιμετώπιση των φυλακισμένων, εις τρόπον ώστε αυτοί να μπορούν να προετοιμαστούν όσο το δυνατόν καλύτερα για την επανένταξή τους στην κοινωνία.

Διαβεβαιώνω ότι η Κυβέρνηση θα συνεχίσει πάνω στην ίδια φιλοσοφία όσον αφορά στα μέτρα που λαμβάνει για εκσυγχρονισμό και ποιοτική αναβάθμιση του σωφρονιστικού συστήματος.

Σημειώνω, ότι τους επόμενους μήνες αναμένεται να ολοκληρωθεί η μελέτη σχετικά με την αναβάθμιση του Σωφρονιστικού Ιδρύματος που θα καταδείξει τις απαιτούμενες αλλαγές ώστε να έχουμε επιτέλους ένα απόλυτα σύγχρονο σωφρονιστικό σύστημα ανάλογο με εκείνο το οποίο εφαρμόζουν και άλλες χώρες της ΕΕ. Παράλληλα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης προωθεί κατά προτεραιότητα το αναγκαίο έργο της ανέγερσης των νέων φυλακών.

Θέλω από καρδιάς και με μεγάλη ικανοποίηση να συγχαρώ και να ευχαριστήσω όλους όσοι συνέβαλαν στην υλοποίηση του Ιατρικού Κέντρου της Πτέρυγας 10 που εγκαινιάσαμε σήμερα. Ειδικότερα θέλω να ευχαριστήσω το Υπουργείο Υγείας, την κα Γιαννάκη, Αν. Γενική Διευθύντρια και τους άλλους λειτουργούς του Υπουργείου, το Υπουργείο Συγκοινωνιών και ιδιαίτερα τον κ. Δημητριάδη. Ιδιαίτερα θέλω να ευχαριστήσω την Αθηνά Δημητρίου που με τις συνεχείς προσπάθειες της καταφέραμε να έχουμε το Πλαίσιο Συνεργασίας που μόλις υπογράψαμε και το οποίο θα αποτελέσει την πυξίδα στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας στις Φυλακές.»