Είναι με ιδιαίτερη χαρά που σας καλωσορίζω στη σημερινή ενημερωτική εκδήλωση που διοργανώνει το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως με θέμα: «Ο θεσμός της Διαμεσολάβησης σε Οικογενειακές Διαφορές στην Κύπρο». Στόχος της εκδήλωσης είναι η παρουσίαση του θεσμού της Οικογενειακής Διαμεσολάβησης και η ανάδειξη του ιδιαίτερα σημαντικού ρόλου που αυτή μπορεί να επιτελέσει κατά τη διευθέτηση οικογενειακών διαφορών.

Η σημερινή εκδήλωση αποτελεί την απαρχή μιας σειράς στοχευμένων δράσεων ενημέρωσης και διαφώτισης της κοινωνίας των πολιτών γύρω από τον εξαιρετικά επωφελή θεσμό της οικογενειακής διαμεσολάβησης. Ο θεσμός τέθηκε ουσιαστικά σε λειτουργία μόλις τον περασμένο Ιούνιο, μετά την ψήφιση σχετικού τροποποιητικού Νόμου, ο οποίος «επέτρεψε» στο Υπουργείο να προχωρήσει στη δημιουργία και λειτουργία του Μητρώου Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών.

Ο νόμος για τη Διαμεσολάβηση σε Οικογενειακές Διαφορές και οι σχετικοί Κανονισμοί έχουν θεσπίσει ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο, το οποίο αναμένεται να συμβάλει θετικά στην εξωδικαστική επίλυση οικογενειακών διαφορών, βελτιώνοντας σημαντικά την επικοινωνία και τις σχέσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών.

Με βάση την ευρωπαϊκή και διεθνή πρακτική, η διαμεσολάβηση ως διαδικασία επίλυσης διαφορών έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε πολλές περιπτώσεις, ιδιαίτερα στην περίπτωση των οικογενειακών διαφορών.
Στην Κύπρο, ο θεσμός της οικογενειακής διαμεσολάβησης προσφέρει μια εναλλακτική λύση στη δικαστική διαδικασία σε σχέση με την επίλυση οικογενειακών διαφορών. Τί είναι όμως η διαμεσολάβηση και ποιους αφορά;

Η διαμεσολάβηση είναι μία διαρθρωμένη διαδικασία, κατά την οποία δύο ή περισσότερα μέλη μιας οικογένειας επιχειρούν σε εθελούσια βάση να επιλύσουν τις διαφορές τους με τη βοήθεια ενός ανεξάρτητου, τρίτου ατόμου, του διαμεσολαβητή.

Σύμφωνα με τον οικείο νόμο ο όρος οικογενειακή διαφορά μπορεί να αφορά γονική μέριμνα, διατροφή παιδιών, διατροφή συζύγων ή συμβίων και περιουσιακές σχέσεις μεταξύ συζύγων ή συμβίων.

Σκοπός της διαμεσολάβησης είναι όπως τα μέρη, με τη συμβολή του διαμεσολαβητή ή της διαμεσολαβήτριας καταλήξουν σε κοινές αποφάσεις για τη διευθέτηση των οικογενειακών τους διαφορών. Σε καμία περίπτωση ο διαμεσολαβητής δεν αποφασίζει για λογαριασμό των μερών, αλλά ενθαρρύνει τη συνεργασία και προτείνει λύσεις, με απώτερο στόχο την επίτευξη λύσεων που να ικανοποιούν κατά το δυνατόν και τα δύο μέρη.

Μέσω του θεσμού της διαμεσολάβησης επιδιώκεται δηλαδή η ενθάρρυνση συναινετικών προσεγγίσεων με σκοπό τον περιορισμό των συγκρούσεων και της εχθρότητας, την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων που προέρχονται από τις οικογενειακές αντιπαλότητες και τη διατήρηση και ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας, ιδιαίτερα μεταξύ γονέων και τέκνων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στον πυρήνα του προστατευτικού πλαισίου της μεταρρυθμιστικής αυτής προσπάθειας βρίσκεται το παιδί και το βέλτιστο συμφέρον του, ενώ την ίδια στιγμή ενθαρρύνεται η ισότιμη αντιμετώπιση ανδρών και γυναικών και η ανάληψη της κοινής γονικής ευθύνης για τη φροντίδα και ευημερία των παιδιών τους.

Περαιτέρω, ο θεσμός της διαμεσολάβησης εκτιμάται ότι θα συμβάλει θετικά στην ταχύτερη επίλυση τέτοιας φύσεως διαφορών σε σχέση με τον αντίστοιχο χρόνο που απαιτείται για δικαστική διευθέτησή τους. Παράλληλα, θα οδηγήσει στην εξοικονόμηση δικαστικού χρόνου, αφού αναμένεται ότι ο αριθμός των διαφορών που θα άγονται ενώπιον δικαστηρίων θα μειωθεί, ενώ την ίδια στιγμή θα περιοριστούν τα έξοδα τόσο των εμπλεκόμενων μερών όσο και του κράτους.

Κυρίες και κύριοι,

Στην Κύπρο, ο θεσμός της οικογενειακής διαμεσολάβησης έχει πλέον κατοχυρωθεί μέσα από ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο. Αναμένουμε ότι τόσο οι πολίτες, όσο και οι επαγγελματίες θα επιλέξουν να αξιοποιήσουν τον εναλλακτικό αυτό τρόπο επίλυσης των διαφορών, ο οποίος αποσκοπεί στην επίτευξη πιο δίκαιων και πιο φιλικών προς την οικογένεια λύσεων.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα παρακολουθεί στενά την πορεία του θεσμού, ούτως ώστε, εάν μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα λειτουργίας προκύψει οποιαδήποτε ανάγκη για βελτίωση ή εμπλουτισμό του, να προβεί άμεσα στις αναγκαίες προσθήκες και τροποποιήσεις.

Φίλες και φίλοι,

Χωρίς αμφιβολία, η οικογενειακή διαμεσολάβηση θα δώσει τη δυνατότητα στα μέλη της οικογένειας να εξετάσουν καλύτερα και από κοινού τις ανάγκες, τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους για καίρια ζητήματα που τους απασχολούν. Μέσω της βελτίωσης της μεταξύ τους επικοινωνίας και μέσω ενός ειλικρινούς και γόνιμου διαλόγου θα είναι σε θέση να οδηγηθούν σε κοινά αποδεκτές λύσεις, συμφέρουσες και πιο επωφελείς για όλες τις πλευρές.

Δεν θα πρέπει φυσικά να διαφεύγει ότι η διαμεσολάβηση δεν είναι κατάλληλη για όλες τις περιπτώσεις, ιδιαίτερα εκεί και όπου διαπιστώνεται ότι υπάρχει ή ενδέχεται να υπάρξει βία και καταχρηστική συμπεριφορά και η δικαστική προστασία κρίνεται εκ των πραγμάτων απαραίτητη.

Κυρίες και κύριοι,

Ο θεσμός της διαμεσολάβησης ευελπιστούμε να έχει άμεσο θετικό αντίκτυπο στην ευημερία όλων ανεξαιρέτως των μελών της οικογένειας και της κοινωνίας ευρύτερα. Οι λύσεις που επιτυγχάνονται μέσω διαδικασιών διαμεσολάβησης είναι συχνά πιο βιώσιμες και μπορούν να αποτρέψουν την επανάληψη παρόμοιας φύσης αντιπαραθέσεων και αντιπαλοτήτων στο μέλλον. Συνολικά, η διευθέτηση των διαφορών μέσω συναινετικών προσεγγίσεων θέτει τα θεμέλια για πιο υγιείς και αρμονικές σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για κοινωνική σταθερότητα, ευημερία και ανάπτυξη.

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλες και όλους θερμά για την εδώ παρουσία σας και να σας καλέσω να αγκαλιάσουμε και να στηρίξουμε ως πολιτεία και ως κοινωνία το θεσμό της Διαμεσολάβησης σε Οικογενειακές Διαφορές.

Ιδιαίτερες ευχαριστίες θα ήθελα να εκφράσω στην Επίτροπο Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού και τους εκπροσώπους του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, του Συνδέσμου Ψυχολόγων Κύπρου, του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Κύπρου και του Συνδέσμου Οικογενειακής Διαμεσολάβησης που αποδέχτηκαν την πρόσκληση να μετάσχουν στη σημερινή εκδήλωση και να συμβάλουν με τις παρεμβάσεις τους στην όσο το δυνατό καλύτερη παρουσίαση και ανάδειξη του θεσμού.

Σας ευχαριστώ.