Ιερός Ναός Αγίου Θεράποντος, Λυθροδόντας
Σεβαστό Ιερατείο
Σεβαστοί κυρία Αργυρή και Γιώργο,
Σεβαστά αδέρφια, λοιποί συγγενείς του ήρωα,
Ελληνίδες και Έλληνες,
Με συγκίνηση και δέος, στεκόμαστε σήμερα μπροστά στα λείψανα ενός ακόμα τραγικού θύματος της τουρκικής θηριωδίας. Οδηγημένοι από το εθνικό και θρησκευτικό μας χρέος, απευθύνουμε σήμερα το ύστατο χαίρε, στον ήρωα του Λυθροδόντα και της πατρίδας μας, Νίκο Γεωργίου Καμηλάρη. Εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας, σε ένα ακόμα συμπατριώτη μας, που θυσιάστηκε μαχόμενος σε εκείνο τον άνισο και προδομένο αγώνα, έναντι στη βαρβαρότητα του τούρκου εισβολέα.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Σήμερα γράφεται ο επίλογος, εκτυλίσσεται η τελευταία πράξη του δράματος, της τραγικής αλλά και δοξασμένης ιστορίας ενός άξιου τέκνου της Κύπρου.
Πρωτότοκο παιδί της πολυμελούς και αγροτικής οικογένειας του Γεώργιου και της Ελισάβετ, ο Νίκος αντικρίζει το πρώτο φως της ζωής στην κοινότητα Λυθροδόντα, στις 18 Ιουλίου του ’48. Αδέρφια του, ο Κυριάκος, η Θεοδώρα, η Μαρία, η Άννα, ο Κωνσταντίνος και ο Δημήτρης.
Μεγαλωμένος σε ατμόσφαιρά βαθιάς χριστιανικής ευσέβειας και ελληνικής αρετής, ο Νίκος μεγαλώνει σε μια έντονα φορτισμένη περίοδο. Η προσωπικότητα και η παιδική του ηλικία, στιγματίζονται από τον πατριωτικό ξεσηκωμό, που προκαλεί ο ένοπλος τετραετής αγώνας της ΕΟΚΑ για αυτοδιάθεση και Ένωση με την Ελλάδα.
Τα χρόνια δε της εφηβείας του, κυλούν ταυτόχρονα με την σύσταση του Κράτους και την εκδήλωση του τουρκικού σωβινισμού. Ακολουθεί, η τρικυμιώδης περίοδος στην οποία εισέρχεται ο τόπος, εξαιτίας της πολιτικής πώρωσης και της διάσπασης.
Της ασύγγνωστης εκείνης διχόνοιας, που άνοιξε την Κερκόπορτα στις 15 του Ιούλη και καθόρισε με τον πιο τραγικό τρόπο (όπως και σε χιλιάδες άλλες περιπτώσεις), τις ζωές του Νίκου και της οικογένειας του.
Η οικονομική στενότητα που χαρακτηρίζει την περίοδο κατά την οποία μεγαλώνει ο Νίκος Καμηλάρης, δεν αφήνει πολλά περιθώρια. Όλα τα μέλη της οικογένειας συνδράμουν στις καθημερινές εργασίες και πασχίζουν μαζί με τους ταλαίπωρους γονείς τους, με σκοπό να ενισχύσουν το φτωχό αλλά έντιμα κερδισμένο, εισόδημα της οικογένειας.
Νέος, σοβαρός και μετρημένος, με ένα ζηλευτό αρετολόγιο να χαρακτηρίζει την προσωπικότητα του, ο Νίκος αποσπά εκ παιδιόθεν, τα κολακευτικά σχόλια των συγχωριανών του για το ήθος και την εργατικότητα του. Με την αποστράτευση του, γνωρίζεται στην πανήγυρη της εορτής του Αγίου Θεράποντος με την συγχωριανή του και εκλεκτή της ζωής του, Αργυρή Στασή. Δύο μήνες αργότερα, στις 30 Δεκεμβρίου του ’69 τελούν τους αρραβώνες τους και τον Ιούλιο του ’72 η Κοινότητα μοιράζεται την χαρά του νεόνυμφου ζευγαριού.
Όντας αφοσιωμένος σύζυγος και με σκοπό να θεμελιώσει το νέο ξεκίνημα στη ζωή του, ο Νίκος εργάζεται σκληρά ως οδηγός σε φορτηγά και στη συνέχεια ως μηχανοδηγός σε εργοστάσια. Η ευτυχία του ζευγαριού ολοκληρώνεται τον Μάρτιο του 1973, όταν φέρνουν στη ζωή τον υιό τους Γιώργο. Βίαια, η ευτυχία της οικογένειας θα διακοπεί ένα χρόνο αργότερα, όταν ντόπιοι και ξένοι κύκλοι, ολοκληρώνουν την εξύφανση του ιστού της σκοτεινής συνομωσίας.
Τα χαράματα της 20ης Ιουλίου, με το ξέσπασμα της τουρκικής εισβολής, σημαίνει γενική επιστράτευση. Ανάμεσα στην οικογένεια και την πατρίδα, η ελληνική ανατροφή και φιλοπατρία του Νίκου, επιβάλλουν το δρόμο του καθήκοντος. Μαζί με άλλους συγχωριανούς του, ο Δεκανέας Καμηλάρης, θα παρουσιαστεί ως έφεδρος για κατάταξη στο 12ο Τακτικό Συγκρότημα, το οποίο εδρεύει στην Κοινότητα Ιδαλίου.
Κατά τη διάρκεια της κατ’ ευφημισμό εκεχειρίας, το 12ο Τακτικό Συγκρότημα μεταφέρεται στην περιοχή του φράκτη της Μιας Μηλιάς. Καταφθάνοντας, τυγχάνουν επιτόπιας ενημέρωσης και ξεκινούν την οχύρωση των θέσεων της Εθνικής Φρουράς. Δεδομένης της καίριας σημασίας της αποστολής τους και προς ενίσχυση της αμυντικής διάταξης και αντιμετώπιση της κυοφορούμενης νέας επίθεσης των Τούρκων, μεταφέρεται λίγες ημέρες αργότερα το 305 Τάγμα Πεζικού στο οποίο και συνενώνονται.
Υπό την εμπνευσμένη ηγεσία του ηρωικού Ταγματάρχη Τάσου Μάρκου, οι άνδρες της Εθνικής Φρουράς αποδυόμενοι στην κατασκευή χαρακωμάτων, και οχυρωματικών θέσεων, κορυφώνουν τις αμυντικές προετοιμασίες. Ταυτόχρονα, η νοσταλγία της οικογένειας, καθίσταται ολοένα κα πιο βασανιστική, και όταν έρχεται η σειρά του Νίκου να αναχωρήσει με ολιγόωρη άδεια για να επισκεφθεί την οικογένεια του, ο ήρωας αποκαλύπτει το μεγαλείο της ψυχής του. Η καλοσύνη του επιβάλλει να παραχωρήσει το δικαίωμα σε συγχωριανό του, που είχε πρόσφατα νυμφευθεί.
Μετά την εδραίωση και ολοκλήρωση των ενισχύσεων του εισβολέα, οι προσχηματικές ειρηνευτικές συνομιλίες στην Γενεύη, οδηγούνται τεχνηέντως στην κατάρρευση και ο Αττίλας ΙΙ, αποτελεί πλέον, στρατηγική νομοτέλεια. Χαράματα της 14ης Αυγούστου, οι τούρκικες δυνάμεις με όλη τη δύναμη πυρός που διαθέτουν, εξαπολύουν σφοδρή επίθεση στην περιοχή Μιας Μηλιάς – Κουτσοβέντη.
Απέναντι στα πολεμικά αεροσκάφη, τα αναρίθμητα άρματα και τον ανηλεή βομβαρδισμό των τούρκικων πυροβόλων και όλμων, οι μαχητές της Εθνικής Φρουράς, αντιπαρατάσσουν τα σκουριασμένα μπράουνιγκ και μπρεν. Ένας αγώνας άνισος, πέραν πάσης λογικής, πέραν πάσης ελπίδας. Για όσο διαρκεί η μάχη, οι άνδρες της Εθνικής Φρουράς, προβάλλουν σθεναρή αντίσταση, μάταια όμως καθώς η αμυντική γραμμή σπάζει και προκαλεί άτακτη οπισθοχώρηση.
Κάπου εκεί ξεκινά ο Γολγοθάς της οικογένειας του Νίκου. Οι μαρτυρίες συναδέλφων του και η τελευταία εικόνα του αδερφού του Κυριάκου, που συμπολεμά μαζί του, αναφέρουν ότι το πολυβολείο που επάνδρωνε με ακόμα ένα συνάδελφο του, είχε πληγεί από βλήμα όλμου. Κανένας όμως δεν είναι βέβαιος. Κανένας δεν επιθυμεί να ενταφιάσει τις όποιες ελπίδες.
Οι προσπάθειες να εντοπιστούν τα ίχνη του που αγνοούνται, εντείνονται. Μέσα από κάποια μαρτυρία, μέσα από επιτόπιες επισκέψεις και τις αγωνιώδεις προσπάθειες μελών της οικογένειας. Οι συνθήκες της εξαφάνισης, σε συνδυασμό με την πεποίθηση για τη μη ενίσχυση των φίλιων στρατευμάτων, παρά τις απεγνωσμένες εκκλήσεις των επικεφαλής της άμυνας, μετατρέπουν την αγωνία σε θλίψη. Μετατρέπουν το πόνο σε οργή. Η έγνοια για τη τύχη του Νίκου, βαραίνει πλέον τους γονείς και τα αδέρφια. Βαραίνει ιδιαίτερα την κυρά Αργυρή, η οποία, με τον δεκαοκτάμηνο Γιώργο στην αγκαλιά, ζει έκτοτε με την προσμονή ότι σύντομα, θα μάθει νέα για τον αγνοούμενο της σύζυγο. Ότι σύντομα, δυνατόν να βρίσκεται και πάλι κοντά τους. Οι πρώτες όμως ημέρες, γίνονται μήνες, οι μήνες σύντομα χρόνια και αργότερα δεκαετίες. Το δράμα της οικογένειας, δείχνει δίχως τέλος.
Το όνομα του Νίκου, αναγράφεται για τέσσερις δεκαετίες στον κατάλογο της οργής και της τουρκικής αναλγησίας, περιλαμβάνεται στον μακρύ κατάλογο των αγνοουμένων. Ώσπου, το 2008, η Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, πραγματοποιεί εκταφές στην περιοχή Κουτσοβέντη και μετά από σχετικές εξετάσεις ταυτοποιεί πρόσφατα τα ανευρεθέντα οστά με το γενετικό υλικό της οικογένειας του ήρωα.
Σεβαστή οικογένεια του ήρωα,
Μου είναι απίστευτα δύσκολο, να αποτυπώσω με λόγια, όσα εσείς και οι υπόλοιπες οικογένειες των αγνοούμενων συμπατριωτών μας, βίωσαν ή εξακολουθούν να βιώνουν. Η επίσημη πολιτεία, οι παρευρισκόμενοι και σύσσωμη η κυπριακή κοινωνία, σας υποβάλλουμε σήμερα τα συλλυπητήρια και την συμπόνια μας, για τον τραγικό χαμό του δικού σας ανθρώπου. Η δική σας απώλεια, είναι σήμερα απώλεια όλης της Κύπρου, η οποία πενθεί με την οικογένεια σας.
Η κυπριακή γη, η γη για την οποία θυσιάστηκε, ανοίγει σήμερα τα σπλάχνα της για να υποδεχτεί τον Νίκο Καμηλάρη. Μετά από τόσες ταλαιπωρίες, η ψυχή του σήμερα θα πετάξει επιτέλους ελεύθερη. Θα φτερουγίσει για το βάθρο της κλέους και της ηρωικής τιμής.
Είμαστε βέβαιοι Νίκο, ότι στην εξώπορτα του παραδείσου, θα σε υποδεχτεί στην αγκαλιά της, η μητέρα σου Σαββού, που εγκατέλειψε τα εγκόσμια με τον καημό της απουσίας σου. Ότι, θα ανταμώσεις ξανά, τον πολυαγαπημένο σου πατέρα Γιώργο, που τόσο αδόκητα και πρόωρα σε στερήθηκε. Είμαστε βέβαιοι, Νίκο, ότι θα αισθάνεται όπως και εμείς, ξεχωριστά υπερήφανος για σένα. Το ένδοξο όνομα που αφήνεις στα τέσσερα εγγόνια σου, τα παιδιά του μονάκριβου σου Γιώργου που δεν σε γνώρισαν ποτέ, ας υποκαταστήσει το κενό της απουσίας σου.
Εκφράζοντας το σεβασμό της Κυβέρνησης την οποία εκπροσωπώ, ερμηνεύοντας τα συναισθήματα των συμπολιτών μας, η ευγνωμοσύνη μας για τη θυσία σου Νίκο Καμηλάρη, θα σε συνοδεύει για πάντα. Στο δρόμο της εθνικής αξιοπρέπειας και της τιμής, στα χνάρια του Τσιγαρίδη και του Συμεωνίδη, πορευτήκαν μαζί με τον Νίκο και οι υπόλοιποι ηρωομάρτυρες του Λυθροδόντα. Κλείνουμε σήμερα ευλαβικά το γόνυ και στους υπόλοιπους δεκατρείς Λυθροδοντιάτες πεσόντες του ’74, που θυσιάστηκαν για το δίκαιο και την ελευθερία. Οι προσευχές μας, συνοδεύουν ταυτόχρονα τις προσφιλείς οικογένειες των πέντε παλικαριών του Λυθροδόντα, που οι τύχες τους παραμένουν προς διαλεύκανση στο ντροπιαστικό κατάλογο των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Οι θυσίες και οι αγώνες των εθνομαρτύρων του ‘74, παραμένουν ακόμα εκκωφαντικά αδικαίωτοι. Δεν λησμονούμε ότι υπό την καθοδήγηση της Άγκυρας, έχουν συντελεστεί και συνεχίζονται στα κατεχόμενα, η εθνοκάθαρση και ο εποικισμός, ο σφετερισμός και η παράνομη εκμετάλλευση των περιουσιών μας. Η υβριστική βεβήλωση της θρησκευτικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Τραγικότερα δε, εν έτει 2015, πολλές ακόμα οικογένειας συμπατριωτών μας, εξακολουθούν να κουβαλούν το ανείπωτο βάρος του σταυρού της άγνοιας, αναφορικά με την τύχη των δικών τους προσώπων.
Υπό το βάρος που δημιουργεί η επαίσχυντη παρουσία χιλιάδων τουρκικών στρατευμάτων στα καθαγιασμένα χώματα της πατρίδας μας, ας σταθούμε λοιπόν με περίσκεψη και ας προσμετρήσουμε τις ιστορικές μας ευθύνες.
Ευθύνες για τα εγκληματικά λάθη του παρελθόντος, οι οποίες δεν αφήνουν το περιθώριο, και δεν επιτρέπουν τη διάψευση των προσδοκιών του πολύπαθου λαού μας. Ιδιαίτερα της νέας γενιάς, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, που χωρίς να ευθύνεται, μεγαλώνει σε μια πατρίδα διχοτομημένη. Σε μια κατεχόμενη από την Τουρκία πατρίδα, που δεν επιτρέπει στο λαό μας την πλήρη απόλαυση των δικαιωμάτων τους. Που αποστερεί τις δυνατότητες για ειρηνική συνύπαρξη, ασφάλεια και σταθερότητα.
Για την επανόρθωση αυτών των δικαιωμάτων, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε. Για την επανόρθωση της συνταγματικής και εδαφικής διάρρηξης, την οποία παράνομα και με τη βία των όπλων προκάλεσε και συντηρεί στο νησί, η τουρκική εξωτερική πολιτική.
Προσευχόμαστε σήμερα στον Ύψιστο, στις δύσκολες ημέρες που έπονται, να φωτίζει το δρόμο μας η συναίσθηση του χρέους και της αποστολής. Αυτή είναι η ιστορική μας ευθύνη, έναντι στις απελθούσες και κυρίως στις επερχόμενες γενεές των Ελλήνων της Κύπρου. Γενεές, την επιβίωση των οποίων στο τόπο των προγόνων τους, οφείλουμε και μπορούμε να διασφαλίσουμε.
Συμφιλιωμένοι με το παρελθόν μας και μονιασμένοι για το μέλλον μας, ανανεώνουμε ενώπιον των λειψάνων των ηρώων μας, τη δέσμευση ότι παραμένουμε αμετάθετα πιστοί, στην επίτευξη του υπέρτατου αυτού, εθνικού μας στόχου. Αυτή είναι η οφειλή μας και αυτό θα αποτελέσει την καλύτερη δικαίωση των αγώνων και της θυσίας τους.
Αιωνία ας είναι η μνήμη και η δόξα σου, Έλληνα Ήρωα, Νίκο Γεωργίου Καμηλάρη και καλή λευτεριά στη πατρίδα μας, που σήμερα σε υποδέχεται.