Αξιότιμε κύριε Γενικέ Εισαγγελέα,
Aξιότιμε κύριε Πρόεδρε του Ανωτάτου Δικαστηρίου,
Αξιότιμοι κύριοι Δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου,
Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών,
Εκλεκτοί Ομιλητές και Προσκεκλημένοι,
Κυρίες και Κύριοι,

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση να παρευρεθώ και να χαιρετίσω το σημερινό συνέδριο που διοργανώνει το Ανώτατο Δικαστήριο, με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιοσύνης.

Χαίρομαι ιδιαίτερα και συγχαίρω τους διοργανωτές, γιατί το σημερινό Συνέδριο εστιάζεται σε ένα τόσο πολύ ενδιαφέρον θέμα, το οποίο αποτελεί αντικείμενο συνεχούς συζήτησης, αλλά και συνεχούς εξέλιξης, νομοθετικής και νομολογιακής, στα διάφορα δικαιΐκά συστήματα. Αυτού του είδους οι νομικές συνευρέσεις συμβάλλουν στην παραγωγή νομικής σκέψης και έρευνας και προάγουν τη νομική επιστήμη στον τόπο μας.

Είναι εξ ίσου σημαντικό ότι αυτή η εκδήλωση συγκεντρώνει εκλεκτούς Πανεπιστημιακούς από τις Νομικές Σχολές της Κύπρου, οι οποίοι έχουν αναλάβει να καταθέσουν τις εξειδικευμένες γνώσεις και την επιστημοσύνη τους στο μείζονος ενδιαφέροντος αυτό θέμα, προς όφελος της Κυπριακής νομικής κοινότητας. Είναι πρόδηλο από το πρόγραμμα ότι θα ακουστούν εισηγήσεις, που προοιωνίζονται ενδιαφέρουσες συζητήσεις και παρεμβάσεις.

Θερμά καλωσορίζω και χαιρετίζω όλους εσάς, τον κάθε ένα ξεχωριστά, τους ομιλητές και συμμετέχοντες.

Αγαπητοί φίλοι,

Το δικαίωμα έφεσης κατά των δικαστικών αποφάσεων αποτελεί πτυχή του θεμελιώδους δικαιώματος πρόσβασης στη δικαιοσύνη, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 30 του Συντάγματος μας, στο άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και στο άρθρο 14, παράγραφος (1) του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα.

Ο μη επιτυχών διάδικος μπορεί, εάν το επιθυμεί, να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο, χρησιμοποιώντας το ένδικο μέσο της εφέσεως. Στα πλαίσια αυτής της αίτησης, έχει μάλιστα τη δυνατότητα να αιτηθεί αναστολή της εκτέλεσης της απόφασης ή μέρους αυτής, έως την εκδίκαση της έφεσης (stay of execution pending an appeal). Η αναστολή εκτέλεσης μέχρι την εκδίκαση της έφεσης, είναι ένα έκτακτο και μη σύνηθες αποτέλεσμα στο κυπριακό δίκαιο, αφού ο βασικός κανόνας είναι ότι ο επιτυχών διάδικος πρέπει να αφεθεί να απολαύσει τον καρπό της νίκης του.

Όπως σε πολλά άλλα νομικά ζητήματα, τίθεται και εδώ το σχήμα των δύο αγαθών που η προστασία και η εξυπηρέτηση τους αλληλοσυγκρούονται. Από τη μια είναι το θεμελιώδες συνταγματικό δικαίωμα της πρόσβασης στη δικαιοσύνη, και κατ’ επέκταση του δικαιώματος καταχώρησης έφεσης, και από την άλλη το επίσης συνταγματικό δικαίωμα της απονομής της δικαιοσύνης εντός εύλογου χρόνου, με την αποτροπή αχρείαστων καθυστερήσεων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναπτύσσονται διάφορες προβληματικές, που αναζητούν την οριοθέτηση μιας νομικά και ηθικά αποδεκτής ισορροπίας μεταξύ των δύο αγαθών.

Παρά το ότι η πρόσβαση στο δικαστήριο αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα, μια πτυχή του οποίου είναι, όπως ανάφερα, το δικαίωμα έφεσης, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), μέσα από τις αποφάσεις του, αναφέρει ότι το δικαίωμα πρόσβασης στο Δικαστήριο δεν είναι απόλυτο, αλλά μπορεί να υπόκειται σε περιορισμούς που λογικά μπορεί να συνυπάρχουν ή να επιδιώκουν νόμιμο σκοπό ή να εξυπηρετούν την αναλογικότητα.

Στην Κύπρο αναπτύχθηκε ευρεία νομολογία σε σχέση με το δικαίωμα της καταχώρησης έφεσης επί ενδιάμεσων αποφάσεων, με σταθμό την απόφαση Χαρούς το 2003 (Λουκία Χρίστου Χαρούς v Βασιλικής Χρίστου Χαρούς, συζύγου Ηλία Καγιά, Πολιτική Έφεση Αρ. 11272, 4 Νοεμβρίου 2003).

Η Βουλή των Αντιπροσώπων, θεωρώντας ότι με την απόφαση Χαρούς είχε περιοριστεί σημαντικά το δικαίωμα έφεσης επί ενδιάμεσων αποφάσεων, κάλεσε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για συζήτηση του θέματος, σε μια προσπάθεια να βρεθεί η χρυσή τομή των δύο διαφορετικών προσεγγίσεων. Όμως, στην αδυναμία εξεύρεσης μιας συμφωνημένης λύσης, η Βουλή τελικά προχώρησε, το 2008, στη τροποποίηση του περί Δικαστηρίων Νόμου, και επέτρεψε το δικαίωμα έφεσης σε αποφάσεις πολιτικής δικαιοδοσίας, τελικές ή ενδιάμεσες, χωρίς καμιά εξαίρεση ή περιορισμό, γεγονός που τελικά διαφάνηκε ότι λειτούργησε αρνητικά στην προσπάθεια για ταχεία απονομή της δικαιοσύνης.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, έχοντας κατά νου την απόφαση Χαρούς και θέλοντας να συμβάλει τα μέγιστα στην ταχεία απονομή της δικαιοσύνης, αποφορτίζοντας από μεγάλο όγκο εργασίας τα δικαστήρια που, όπως όλοι γνωρίζουμε σήμερα, κατακλύζονται από πάρα πολλές υποθέσεις, κατέθεσε, χωρίς σε καμία περίπτωση να περιορίζεται το δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη, ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων, όπου και εκκρεμεί, νομοσχέδιο που προνοεί την τροποποίηση του εδαφίου (1) του άρθρου 25 του περί Δικαστηρίων Νόμου, ώστε να οριοθετηθεί το δικαίωμα έφεσης σε ενδιάμεσες αποφάσεις των Δικαστηρίων.

Στο νομοσχέδιο καθορίζονται ρητά οι περιπτώσεις κατά τις οποίες επιτρέπεται το δικαίωμα έφεσης σε ενδιάμεσες αποφάσεις των δικαστηρίων, που ασκούν πολιτική δικαιοδοσία· είναι οι περιπτώσεις όπου οι ενδιάμεσες αποφάσεις είναι απόλυτα καθοριστικές ως προς το αποτέλεσμα τους για τα δικαιώματα των διαδίκων. Ταυτόχρονα, το νομοσχέδιο ορίζει ρητά ότι, σε κάθε περίπτωση, ο διάδικος δεν αποστερείται του δικαιώματος να εγείρει στο στάδιο της έφεσης εναντίον της τελικής απόφασης, ζητήματα που αφορούν οποιαδήποτε ενδιάμεση απόφαση.

Η τροποποίηση του εδαφίου (1) του άρθρου 25 του περί Δικαστηρίων Νόμου, εντάσσεται στα πλαίσια της αναθεώρησης διαδικασιών και αχρείαστων σταδίων της διαδικασίας, για σκοπούς επίσπευσης της εκδίκασης των υποθέσεων, προσπάθεια που πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου. Με τη συγκεκριμένη ρύθμιση - εισήγηση συμφώνησαν τόσο το Ανώτατο Δικαστήριο και το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, όσο και ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας και ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος.

Κυρίες και Κύριοι,

Με το χαιρετισμό αυτό δεν θα επιχειρήσω οποιαδήποτε άλλη αναφορά σε πτυχές γύρω από τα θέματα που θα απασχολήσουν το συνέδριο. Το έργο αυτό το έχουν ήδη αναλάβει πιο επαΐοντες.

Με τις σκέψεις αυτές, απευθύνω και πάλι εγκάρδιο χαιρετισμό σε όλους και εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως αναμένει με ενδιαφέρον τα συμπεράσματα του εργασιών σας, με σκοπό την υιοθέτηση ή και συμπλήρωση των οποιωνδήποτε ρυθμίσεων ή πρακτικών που θα μπορούσαν να ενισχύσουν και καταστήσουν λειτουργικότερο το σύστημα της έφεσης στον τόπο μας.









    Τελευταία Ενημέρωση στις: 21/04/2020 11:43:05 AM

    Πίσω στην προηγούμενη σελίδα