Σωματείο «Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ» Προσφύγων Λατσιών, 31/03/2014
Τιμούμε και γιορτάζουμε κάθε χρόνο αυτές τις ημέρες, τρεις μεγάλες για το έθνος μας, επετείους. Ως χριστιανοί και ως Έλληνες, τιμούμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, γιορτάζουμε την επέτειο της εθνικής μας παλιγγενεσίας το 1821, καθώς και την 1η Απριλίου του ’55. Την ημέρα, που ο κυπριακός ελληνισμός ευαγγελίστηκε την ελευθερία του.
Ανακαλούμε λοιπόν σήμερα στη μνήμη μας, αυτά τα ιστορικά ορόσημα, για να υποκλιθούμε στους γνωστούς και άγνωστους δημιουργούς τους. Ανατρέχουμε σήμερα στα εθνικά μας κεφάλαια, για να επαναφέρουμε στο προσκήνιο της ζωής, την ουσία της διαχρονικής τους υπόστασης. Αναπροσαρμόζοντας το διαχρονικό τους περιεχόμενο σε χρόνο ενεστώτα, αξιοποιούμε την ευκαιρία για δημιουργικό συλλογισμό και λαμβάνουμε ηθική ενίσχυση για συνέχιση του αγώνα που καταβάλλουμε για εθνική δικαίωση.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Η Επανάσταση του ‘21 αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα-σταθμούς της εποχής της. Απέδειξε στα έθνη ότι η αγωνιστικότητα και η ισχυρή θέληση ενός λαού, μπορούν ν’ αλλάξουν την ιστορική του μοίρα. Απέδειξε για εμάς του Έλληνες τη θαυματοποιό δύναμη του γένους μας, τις αρετές και δυνατότητες μας, όταν αγωνιζόμαστε κάτω από συνθήκες ομοψυχίας.
Η επανάσταση που κηρύχτηκε στις 25 Μαρτίου του ΄21, δεν υπήρξε ακόμα ένα ξέσπασμα, όπως τα δεκάδες κινήματα που προηγήθηκαν και οδηγήθηκαν στην συντριβή. Αντίθετα, υπήρξε η κατάληξη της πολύχρονης εθνικής αφύπνισης, μέσα από την οποία ωρίμασαν οι συνθήκες του μεγάλου ξεσηκωμού.
Το προεπαναστατικό έργο ελλήνων διανοουμένων, όπως του Ρήγα Φεραίου, του πατρός-Κοσμά του Αιτωλού και του Αδαμάντιου Κοραή, θέρμαινε τις ψυχές των υπόδουλων ελλήνων. Η μακραίωνη καρτερία, η για τέσσερις αιώνες αντίσταση στην αφελληνιστική καταπίεση των Οθωμανών, καθόλου δεν έκαμψε την ακάματη προσήλωση των Ελλήνων στο εθνολογικό τους κεκτημένο.
Αλήθεια, ποιος άλλος λαός θα μπορούσε να κρατήσει άφθαρτα τα εθνικά του ιδεώδη μέσα από τέτοιες και τόσες εξοντωτικές πολιτικές που απέβλεπαν στον αφανισμό του; Γράφει, γαλλική εφημερίδα στις 4 Ιουνίου του ’21 για την καταπίεση που βίωναν οι έλληνες:
«Η φυλή των Τούρκων υπερέβη το μέτρο των ανομιών. Η ώρα διά τον καθαρμό, έφτασε»
Η ύπαρξη σαφούς ιδεολογικής βάσης, το οργανωμένο δίκτυο επικοινωνίας που συνέστησε η Φιλική Εταιρεία και τα ένοπλα σώματα αρματολών και κλεφτών που θα σήκωναν το βάρος του αγώνα, αποτέλεσαν τις απαραίτητες συνιστώσες εκδήλωσης της επανάστασης. Αυτής της «χούφτας των τρελλών» κατά τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, που στην Πνύκα λίγα χρόνια αργότερα, θα αποτυπώσει το πνεύμα του ξεσηκωμού:
«Όταν αποφασίσαμε να κάμουμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε, ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχουμε άρματα (…) Αλλά, ως μια βροχή, έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της Ελευθερίας μας.».
Τι και εάν η ελληνική επανάσταση καταδικάστηκε ομόφωνα από την πανίσχυρη τότε Ιερά Συμμαχία. Τι και εάν στο ξέσπασμα της, ο Οθωμανικός δεσποτισμός απάντησε με σφαγές και ολοκαυτώματα. H ανθρωπογεωγραφία της ελληνικής επανάστασης, βρίθει από ηρωικές μορφές, ακατάλυτες μέχρι τις ημέρες μας. Μπότσαρης, Μπουμπουλίνα, Παπαφλέσσας, Ανδρούτσος, Μιαούλης, Καραϊσκάκης, Κολοκοτρώνης.
Αυτοί οι αμόρφωτοι και απειθάρχητοι χωρικοί και θαλασσινοί, που πέτυχαν κάτι ασύλληπτο για την παγκόσμια ιστορία. Κατατρόπωσαν στρατιές και καταναυμάχισαν στόλους δημιουργώντας φιλελληνικά ρεύματα. Απέδειξαν στην πραγματικότητα ότι, το φιλελεύθερο ήθος και η ελληνική πατριωτική έξαρση, ήταν και παραμένουν ανίκητα.
Αυτό ήταν το μήνυμα, που μας κατέλειπαν οι ήρωες του 1821. Ένα συμβόλαιο Ελευθερίας γραμμένο με το αίμα τους. Που συντηρήθηκε στην πολυτάραχη πορεία του έθνους και σταδιακά μεταδόθηκε μέχρι την ιδιαίτερη μας πατρίδα.
Ελληνίδες και έλληνες,
Το έπος του ‘55-59, χαρακτηρίζεται ως η εν Κύπρω συνέχεια και επανάληψη της ελληνικής δόξας των οπλαρχηγών του Μοριά και της Στερεάς Ελλάδας. Υπήρξε η συνέχεια του απαγχονισμού του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, των Μητροπολιτών, των άλλων ανωτέρων κληρικών και προκρίτων της Κύπρου, των εκατοντάδων συμπατριωτών μας, που με το αίμα τους έθεσαν τα πρώτα θεμέλια της δικής μας ελευθερίας. Όπως και στον ελλαδικό χώρο, ο κυπριακός ελληνισμός κατάφερε να διατηρήσει άθραυστη την εθνική του ταυτότητα στα χρόνια του οθωμανικού μεσαίωνα. Με τη συμβολή της ποιμενούσας και εθναρχούσας Εκκλησίας, το φρόνημα των Κυπρίων παρέμεινε ανυπότακτο και ελληνικό.
Ο ένοπλος επαναστατικός αγώνας της ΕΟΚΑ δεν υπήρξε τίποτε άλλο, παρά η έμπρακτη κορύφωση του προαιώνιου αλυτρωτικού πόθου των Κυπρίων. Υπήρξε η συνέχεια της πρώτης λαϊκής εξέγερσης εναντίον των Βρετανών, τον Οκτώβρη του ‘31. Της δικαιότατη κατάληξης της συντριπτικής αξίωσης του Ενωτικού Δημοψηφίσματος της 15ης Ιανουαρίου του 1950. Αυτήν την ιστορική αξίωση, θεώρησαν οι αποικιοκράτες ότι μπορούν να καταπνίξουν. Αρνούμενοι στο λαό μας το αναφαίρετο. Αθετώντας τις υποσχέσεις του 1907, του ’12, του ΄15 και πιο πρόσφατα του 1940.
Λησμόνησαν αυτούς που πολέμησαν στο πλευρό τους στο Ρίμινι, στην Ελλάδα, στο Ελ Αλαμέϊν. «Το ζήτημα της Ένωσης είναι κλειστό». «Ουδέποτε η Κύπρος θα μπορούσε να τύχει αυτοδιάθεσης». Ύβρεις που δεν μπορούσαν να μείνουν αναπάντητες. Ύβρεις που καθιστούσαν την ένοπλη εξέγερση, ζήτημα τιμής και εθνικής αξιοπρέπειας. Ο κύβος ερρίφθη.
Προάγγελος δόξης λαμπρής, το καΐκι της ελευθερίας σηκώνει άγκυρα και αρμενίζει για την Κύπρο. Μεταφέρει μαζί του το πρώτο πολεμικό υλικό και το στρατιωτικό αρχηγό της οργάνωσης. Ο Συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας, απόμαχος της μικρασιατικής εκστρατείας και του πολέμου του’ 40, καθηγητής στην Σχολή Ευελπίδων, αναλαμβάνει το δύσκολο έργο της οργάνωσης και διεύθυνσης του αγώνα.
Την ίδια περίοδο, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ορκίζει στην Παναγία Φανερωμένης τον Κυπριακό Ελληνισμό και οι εξελίξεις φαντάζουν προδιαγεγραμμένες. Η ανάληψη ένοπλης δράσης την 1η Απριλίου, σηματοδοτεί τη ημέρα που σταμάτησαν τα ειρηνικά και άκαρπα διαβήματα. Την ημέρα που αρχίζει πλέον η ιστορία, να γράφει τις σελίδες της Κυπριακής ελευθερίας, με τον ιδρώτα και το αίμα ηρώων.
Εύνοια μοίρας αγαθής, προνόμιο μέγα, για όσους έζησαν την εποχή του απελευθερωτικού μας αγώνα. Για όσους αισθάνθηκαν την 1ην του Απρίλη, τον κόσμο του ονείρου και του παραμυθιού να ζωντανεύει. Για όσους ψάχνοντας για την Λευτεριά, συμπορεύτηκαν με τον Αρχηγό Διγενή σε ανηφοριές και μονοπάτια, σε βουνά και ρεματιές.
Πρώτη απ’όλους ανταποκρίθηκε στο εθνικό προσκλητήριο, στο νέο ««Ίτε παίδες Ελλήνων…», η κυπριακή νεολαία. Οι υπέροχοι νέοι και νέες που δεν ναρκώθηκαν από το βόλεμα. Που δεν έμαθαν ύμνους ξένους και δεν συμβιβάστηκαν στη θέα καμιάς άλλης σημαίας, παρά μόνο της γαλανόλευκης.
Και τότε η πατρίδα μας, ανακαλύπτει πως διαθέτει έvα θησαυρό αvεκτίμητo. Τον ίδιο της τo λαό, τη νεολαία της. Της νέας «χούφτας τρελών», που 130 χρόνια μετά την Ελληνική επανάσταση, θα υψώσουν και πάλι τα καριοφίλια και τις σπάθες, ενάντια σε μια νέα αυτοκρατορία.
Έκαστος «έφω ετάχθει», οι νέοι και νέες της Κύπρου, λαμβάνουν και εκτελούν τις οδηγίες της ηγεσίας με ευλάβεια και μυστικότητα. Με το κατηχητικό, το σύνδεσμο, τη μεταφορά της αλληλογραφίας, την αναγραφή συνθημάτων και τη ανύψωση σημαιών. Ηλικιωμένοι και γυναίκες όπως την μακαριστή, τιμώμενη σήμερα Κατίνα Νικόλα Μελετίου, όχι μόνον δεν μένουν άπραγοι αλλά αναδεικνύονται σε αφανείς ήρωες του Αγώνα.
Κατασκευάζουν κρησφύγετα, φιλοξενούν και τροφοδοτούν τις αντάρτικες ομάδες, συμμετέχουν στην παθητική αντίσταση, παρέχουν πληροφορίες κρίσιμες για την έκβαση του αγώνα. Οι μεγαλύτεροι, οι πιο ριψοκίνδυνοι συμμετέχουν σε αποστολές κατασκοπείας, κατασκευάζουν αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς και όπλα, συμμετέχουν στις ομάδες κρούσης και στο αντάρτικο.
Μάταια οι αποικιοκράτες προσπαθούν να συνέλθουν από την επαναστατική καταιγίδα που ξεσπά στο νησί. Σύντομα ο αιφνιδιασμός τους θα δώσει θέση στην αλαζονεία, στις δόλιες μεθόδους και στα απάνθρωπα μέτρα. Κλείνουν τα Γυμνάσια, δολοφονούν μαθητές, επιστρατεύουν ενισχύσεις και καθιστούν φρούρια τους αστυνομικούς σταθμούς.
Επιβάλλουν κατοίκον περιορισμούς, προβαίνουν σε συλλήψεις και προσωποκρατήσεις, χωρίς εντάλματα, χωρίς δίκη. Ανασύρουν από τα χρονοντούλαπα του μεσαίωνα τις πιο φρικαλέες μεθόδους ανάκρισης, οδηγούν στην αγχόνη με συνοπτικές διαδικασίες αμούστακα παιδιά. Επικηρύσσουν με αμύθητα για την εποχή, πλούτη, τους πλέον καταζητούμενους αγωνιστές.
Εις μάτην. Οι πράξεις τους, ατσαλώνουν το φρόνημα του εξεγερμένου λαού και πεισμώνουν ακόμα περισσότερο τις φλογισμένες ψυχές. Όλο και κάποιος Κυριάκος Μάτσης θα τους υπενθυμίσει ότι «ού περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα». Όλο και κάποια σπαρτιάτισσα, όπως την κυρά Φλουρέντζα Κάρυου, θα τους απαντήσει μετά τις κηδείες των παιδιών της ότι, «Κάθε σαράντα τζαι έναν γιο, διώ εις την πατρίδα, τζαι ελπίζω ότι σύντομα θα ‘ρθεί η ελευθερία». Τούτα που μας εκάμετε δεν θα σβηστούν αιώνεια, τζαι αν δεν κανέσουν τα παιθκιά, ας πάσιν τζαι τα εγγόνια».
Ο μελλοθάνατος Αντρέας Δημητρίου υπερβαίνοντας με τη δύναμη της πίστης το φόβο της αγχόνης, μας καταλείπει το πενταπόσταγμα του Αγώνα: «Λυπούμαι που δεν θα δω την Κύπρο μας ελεύθερη. Όμως δεν με φοβίζει ο θάνατος, γιατί η ζωή είναι περιττή μέσα στην σκλαβιά». Ο Ζάκος περιγράφει την πατριωτική έκσταση στα κελιά των Κεντρικών φυλακών «Αυτή τη στιγμή ακούμε την Ηρωική Συμφωνία του Μπετόβεν. Ούτε με μικροσκόπιο δεν μπορούμε να ανακαλύψουμε που υπάρχει τραγωδία στο θάνατο».
Ο Κουτσόφτας, ζητά από την μητέρα του να σταθεί δυνατή: «Μάνα ο γιος σου δεν είναι για κλάματα. Ο γιος σου τραβά για τη δόξα και την τιμή». Ο ήρωας Αντρέας Παναγίδης, παραγγέλλει σε συναγωνιστή του: «Θέλω να πεις ότι δεν χάσαμε το θάρρος μας, αλλά βαδίσαμε στην αγχόνη με το κεφάλι ψηλά. Η ελευθερία χρειάζεται θυσίες».
Αυτό ήταν το ήθος του Αγώνα της ΕΟΚΑ. Και οι ίδιες θυσίες, το ίδιο ελληνικό κλέος, επαναλαμβάνονται σε ένα πρόχειρο κρησφύγετο στον Μαχαιρά. Σε ένα ταπεινό αχυρώνα στο Λιοπέτρι. Επαναλαμβάνονται στο Δίκωμο και στον Πενταδάκτυλο. Στους διαδρόμους του παλαιού Γενικού Νοσοκομείου και στα λημέρια των Σπηλιών.
Αυτή ήταν, η γενιά της ΕΟΚΑ. Μια δράκα απειροπόλεμων παλικαριών, που απέδειξαν σε όλα τα πλάτη της οικούμενης ότι, οι Έλληνες, δεν γνωρίζουν μόνο πώς να πολεμούν. Ξέρουν και πώς να πεθαίνουν. Γι’ αυτό και έγιναν πρότυπα ζωής στην ιστορία, για να διδάσκουν τις επερχόμενες γενεές, πώς πρέπει να περιφρουρείται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και πώς οι λαοί πρέπει να διεκδικούν την ελευθερία τους.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Η Κύπρος των τελευταίων χρόνων, δεν είναι αυτή που οραματιστήκαμε. Δεν είναι αυτή για την οποία η γενιά του 55-59 θυσίασε τα εκλεκτότερα παλικάρια της. Πολύ σύντομα τα εμφιλοχωρούντα ζιζάνια της διχόνοιας, θα οδηγήσουν την πλευρά μας στο φανατισμό και τη πόλωση. Η προαιώνια κατάρα του έθνους, κατατρώει και αυτή τη φορά τις ελληνικές σάρκες και ο τούρκος εισβολέας μαγαρίζει το καλοκαίρι του ’74, τις πατρογονικές μας εστίες. «Δέκα χιλιάδες μέλισσες μας έστειλε ο Ονήσιλος». Για δέκα χρόνια έστελλε τις μέλισσες του ο Ονήσιλλος. Και όμως τις αγνοήσαμε.
Όπως βυθισμένοι στην υπεροψία και στην εγωλατρεία μας, αγνοήσαμε τα προμηνύματα της οικονομικής κρίσης. Θα ήταν ευχής έργον, εάν τα αίτια της κατάρρευσης, ήταν κατεξοχήν εξωγενή ή μόνον, οικονομικά. Με την αυτοκριτική όμως διάθεση που επιβάλλει η σημερινή περίσταση, οφείλουμε να ομολογήσουμε την ηθική και πνευματική μας χρεοκοπία.
Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι επιτρέψαμε να παρεισφρήσει η ιδιοτέλεια και το συμφέρον. Με μόνη μας επιδίωξη τον γρήγορο και ακοπίαστο πλουτισμό, επισπεύσαμε μόνοι μας, την σύληση της πνευματικής μας κληρονομιάς.
Επιχειρήσαμε να αποτινάξουμε κάθε φιλελληνική, κάθε φιλοχριστιανική, κάθε πατριωτική αρετή που αντιστρέφονταν όσα επιβάλλει ο δήθεν μοντέρνος και νεοφανής, δυτικός τρόπος ζωής. Αποκομμένοι από τις ρίζες μας, αλλοτριωμένοι από τα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη, από αυτές τις αξίες που μας χάριζαν πάντοτε τις ενδοξότερες στιγμές του εθνικού μας βίου, ψάχνουμε σήμερα προσανατολισμό.
Για αυτό και το πένθος από την αδόκητη απώλεια του μακαριστού, του φίλου όλων μας, Τάσου Μητσόπουλου, καθίσταται ολοένα και βαρύτερο. Γιατί αντιλαμβανόμαστε ότι ο Τάσος, ενσάρκωνε όλα αυτά που δεν κοπιάσαμε ποτέ να αποκτήσουμε. Όλα αυτά που συνειδητά επιλέξαμε να διαγράψουμε από το αρετολόγιο μας. Σωστός χριστιανός, σωστός έλληνας, σωστός άνθρωπος και οικογενειάρχης, η παρουσία του ανάμεσα μας, υπήρξε και θα υπάρχει πλέον, ως μια διαρκής υπενθύμιση. Μια υπενθύμιση του μέτρου και της αρετής.
Μας εγκατέλειψε τώρα που τον έχουμε περισσότερη ανάγκη από ποτέ. Τώρα που οι προσπάθειες εξεύρεσης λύσης στο εθνικό μας ζήτημα, εισέρχονται σε μια νέα καμπή. Προσπάθειες που απαιτούν την μέγιστη δυνατή προσοχή αφού καταβάλλονται εν μέσω εξωτερικών και εσωτερικών τριγμών. Και αν η ευμεταβλητότητα του διεθνούς περιβάλλοντος είναι κάτι που υπερβαίνει τις δυνατότητες της κρατικής μας επιρροής, τις εσωτερικές συνθήκες έχουμε την δυνατότητα να τις διαμορφώσουμε μόνοι μας. Αρκεί να αφήσουμε πίσω μας, συμπεριφορές που αποκλείουν την σφυρηλάτηση της επιθυμητής ενότητας, που τραυματίζουν την εθνική μας υπόθεση και αποκαρδιώνουν τους πολίτες.
Την ώρα που η παγίωση των τετελεσμένων, μας οδηγεί, ολοένα και πιο κοντά στην de jure διχοτόμηση της πατρίδας μας, την ώρα που το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας, αναζητεί την εξαγωγή της κρίσης στις γείτονες χώρες, θα ήταν ασύγγνωστο λάθος να έχουμε την προσοχή μας στραμμένη μόνο στο πως θα ανεβάσουμε τα κομματικά ποσοστά.
Για αυτό και ως κυβέρνηση, καλούμε άπαντες σε εγρήγορση και σε πολιτική συμπόρευση. Επαναλαμβάνουμε και θα επαναλαμβάνουμε, την ειλικρινή μας διάθεση για εποικοδομητική συνέργεια με όλες τις πολιτικές δυνάμεις, επί των κοινών προβλημάτων που ταλανίζουν τον τόπο.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Στις δεδομένες οικονομικές και πολιτικές αντιξοότητες, ας αποδείξουμε για ακόμη μια φορά, την εφαρμογή μιας διαχρονικής αλήθειας. Ότι εμείς οι Έλληνες, μπορούμε να μεγαλουργήσουμε μόνο υπό συνθήκες ομόνοιας και αδελφοσύνης. Και όταν τα κατεχόμενα μέρη μας κινδυνεύουν να αποτελέσουν ακόμα μια, άλλη χαμένη πατρίδα, αυτό το ζητούμενο καθίσταται πλέον αναγκαιότητα.
Έφτασε η ώρα της προσωπικής επανάστασης του κάθε ενός από εμάς, που θα μας οδηγήσει στη πολιτική και κοινωνική συλλογικότητα. Στην επιδιωκόμενη εθνική ομοψυχία. Ήρθε η ώρα να αναζητήσουμε απαντήσεις στο ερώτημα «τι κάναμε εμείς για την πατρίδα» και όχι στο τι η πατρίδα μπορεί να πράξει για εμάς.
Αυτή είναι η υπέρβαση που θα δικαιώσει όσους θυσιάστηκαν διαχρονικά για το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας. Αυτό είναι το ιστορικό μας χρέος, έναντι στις απελθούσες και επερχόμενες γενεές των Ελλήνων της Κύπρου. Και μόνο με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία να αντικρύσουμε το μέλλον, επαναλαμβάνοντας το δίστιχο του Βασίλη Μιχαηλίδη. «Η ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζαιρη του κόσμου (…) Η Ρωμιοσύνη εν να χαθεί, όντας ο κόσμος λείψει».
Τιμή και δόξα στους αθάνατους νεκρούς μας
Καλή Ανάσταση στις ψυχές και στην πατρίδα μας.
ΙΩΝΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης