Ξενοδοχείο Hilton Park

Έντιμε κύριε Πρόεδρε και μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου,
Κύριε Πρόεδρε του ΚΕΒΕ,
Αγαπητοί Σύνεδροι,

Με ιδιαίτερη ικανοποίηση χαιρετίζω την έναρξη του συνεδρίου και συγχαίρω τους διοργανωτές και όλους όσοι εργάστηκαν για την ετοιμασία του, καθότι το θεωρώ πολύ σημαντικό για την ανάδειξη του θεσμού της διαμεσολάβησης και της σημασίας του, ως εναλλακτικού τρόπου επίλυσης των διαφορών στον τόπο μας. Ως Κυβέρνηση δίδουμε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη και στην ευρύτερη χρήση όλων των διαθέσιμων μηχανισμών εξώδικης επίλυσης διαφορών, με όλα τα πλεονεκτήματα που μπορούν να προσφέρουν στην ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης, στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της οικονομικής μας ανάπτυξης.

Επιτρέψετε μου, επίσης, να καλωσορίσω θερμά τους εκλεκτούς ομιλητές από την Κύπρο και το εξωτερικό, που έχουν αναλάβει να καταθέσουν την επιστημοσύνη, τις εξειδικευμένες γνώσεις και την εμπειρία τους επί του θέματος αυτού.

Η Κυβέρνηση θέτει το θεσμό της διαμεσολάβησης στις προτεραιότητες της, με κυριότερο στόχο την αποφόρτιση των Δικαστηρίων, την ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης και την εξυπηρέτηση του πολίτη. Είναι γεγονός ότι όσα μέτρα και αν έχουν ληφθεί, περιλαμβανομένων και αυτών που θα ληφθούν στη συνέχεια, οι εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης διαφορών, όπως είναι η διαμεσολάβηση και η διαιτησία, παραμένουν να είναι αποτελεσματικοί τρόποι για επίλυση διαφορών, που συνδράμουν ουσιαστικά στην ανάπτυξη. Ενώ έχουμε κάνει αρκετά βήματα για να διευκολύνουμε την ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης – όπως είναι η θεσμοθέτηση του Διοικητικού Δικαστηρίου και η αποφόρτιση του Ανωτάτου Δικαστηρίου από σημαντικό αριθμό υποθέσεων, η επέκταση του συστήματος στενοτύπισης, η προώθηση της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, κ.ά – με την εφαρμογή του θεσμού της διαμεσολάβησης, η αποφόρτιση των Δικαστηρίων από τον μεγάλο όγκο υποθέσεων θα είναι πιο αποτελεσματική.

Προς την κατεύθυνση αυτή, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως έχει θέσει ως προτεραιότητα για το 2016, με την συμμετοχή των Δικαστών και ειδικών συνεργατών του Υπουργείου, την προετοιμασία σχετικής μελέτης και την διαμόρφωση στρατηγικού σχεδίου δράσης για τη δημιουργία ενός σύγχρονου και ολοκληρωμένου συστήματος διαμεσολάβησης, που να λαμβάνει υπόψη τους προβληματισμούς όλων μας, εφόσον η ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης θα εξυπηρετήσει όλους είτε είναι δικηγόροι, είτε επιχειρηματίες, είτε εμπορευόμενοι.

Επιπρόσθετα, μέσω της μελέτης των πρακτικών που εφαρμόζονται για επίλυση διαφορών σε άλλες χώρες, θα εξάγουμε ουσιαστικά συμπεράσματα για τον τρόπο εφαρμογής του θεσμού της διαμεσολάβησης, ώστε η διαμεσολάβηση να καταστεί πραγματική επιλογή ως εναλλακτική διαδικασία επίλυσης διαφορών ή και μέρος της δικαστικής διαδικασίας για επίλυση ορισμένης κατηγορίας υποθέσεων. Επιδίωξη μας, το Δικαστήριο να μπορεί να ενθαρρύνει τους διαδίκους να αποτείνονται σε διαμεσολαβητές για την εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς του και μόνο όταν χρειάζεται να καταλήγουν στο Δικαστήριο.

Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να προβληματιστούμε επί των αναγκαίων αλλαγών, να καταρτίσουμε κοινό μητρώο διαμεσολαβητών, να αξιολογήσουμε τόσο τις εκπαιδεύσεις των υποψήφιων διαμεσολαβητών όσο και των κριτηρίων εγγραφής των, την συνεχή επιμόρφωση και τον καθορισμό μέσων αξιολόγησης της ποιότητας του θεσμού, καθώς και των διαδικασιών που ακολουθούνται – στοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα για να μπορεί μια διαδικασία έξω από τα δικαστήρια να κερδίσει την εμπιστοσύνη, ώστε να γίνει αποδεκτή από τους πολίτες. Θέλουμε να εφαρμόσουμε τέτοιες εναλλακτικές επιλογές που θα επιτρέψουν στον πολίτη να καταφύγει σε αυτές και συνάμα να αποφορτίζονται τα δικαστήρια μας, από τον μεγάλο αριθμό των υποθέσεων που έχουν κατακλυστεί.

Με τις απαιτούμενες αλλαγές, μπορούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του πολίτη και το σύγχρονο σύστημα διαμεσολάβησης να αξιοποιείται ως διαδικασία επίλυσης διαφορών, γι’ αυτό ο οποιοσδήποτε προβληματισμός που θα αναπτυχθεί στο Συνέδριο σας, είμαι βέβαιος ότι θα καταλήγει στην αναβάθμιση του θεσμού και την ευρύτερη αξιοποίηση του.

Όπως όλοι γνωρίζετε, το 2012 τέθηκε σε ισχύ ο περί Ορισμένων Θεμάτων Διαμεσολάβησης σε Αστικές Διαφορές Νόμος. Ο Νόμος αυτός θεσπίστηκε με σκοπό την εναρμόνιση της κυπριακής νομοθεσίας με Ευρωπαϊκή Οδηγία και εκτείνεται στη θεσμοθέτηση εθνικών διαδικασιών διαμεσολάβησης σε αστικές διαφορές, περιλαμβανομένων εμπορικών διαφορών. Ως διακανονισμός διαφοράς που αναφύεται, μεταξύ άλλων, σε διασυνοριακή ή εμπορική ή επιχειρηματική δραστηριότητα, έχει σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως είναι κυρίως η ευελιξία στη διαδικασία, η προσαρμοστικότητα στον ιδιαίτερο χαρακτήρα της κάθε υπόθεσης και στις ειδικότερες ανάγκες και επιθυμίες των μερών, η ταχύτητα στη διεκπεραίωση της διαφοράς, η διατήρηση του εθελοντικού χαρακτήρα μέχρι τέλους, καθώς και η εμπιστευτικότητα, χαρακτηριστικό που ενδιαφέρει και εξυπηρετεί ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις.

Εάν αναλογιστεί κανείς ότι το αντικείμενο της διαμεσολάβησης αναφέρεται συχνά σε οικονομική δραστηριότητα, είναι φανερό ότι η ευρεία προσφυγή στη διαμεσολάβηση για επίλυση διαφορών σε κατάλληλες υποθέσεις, δεν αποβαίνει επωφελής μόνο για τα διάδικα μέρη, αλλά έχει θετικό αντίκτυπο και στην οικονομία γενικότερα, εφόσον προσφέρει ταχεία και δοκιμασμένη λύση σε τομείς όπου η οικονομική αλυσίδα παρουσιάζει πρόβλημα. Ταυτόχρονα, έχει και ευεργετική επίδραση στην τακτική δικαιοσύνη, την οποία αποφορτίζει από τεχνικά περίπλοκες υποθέσεις, που μπορούν καταλληλότερα να επιλυθούν έξω από τη δικαστική αίθουσα.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, έχει προβεί σε όλες τις απαραίτητες διοικητικές διευθετήσεις για τη δημιουργία των σχετικών Μητρώων σύμφωνα με τον Νόμο, ώστε εδώ και περίπου δύο χρόνια όλα είναι έτοιμα για τη χρήση του θεσμού της διαμεσολάβησης στις διαφορές. Μέχρι σήμερα στα Μητρώα Διαμεσολαβητών που τηρούνται από το Υπουργείο έχουν εγγραφεί 352 Διαμεσολαβητές όταν η διαμεσολάβηση αφορά εμπορική διαφορά και 73 Διαμεσολαβητές όταν η διαμεσολάβηση αφορά αστική διαφορά άλλη από εμπορική.

Επ’ ευκαιρίας, πρέπει να αναφέρω ότι το 2013 επανακατατέθηκε και εκκρεμεί ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων νομοσχέδιο για ρύθμιση του θέματος της διαμεσολάβησης σε οικογενειακές υποθέσεις. Σκοπός του νομοσχεδίου είναι να καθορίσει την έννοια της διαμεσολάβησης σε οικογενειακές υποθέσεις, ως μια διαδικασία κατά την οποία τα μέρη με τη βοήθεια τρίτου ανεξάρτητου και αντικειμενικού προσώπου, χωρίς αντιπαλότητα και κακή προδιάθεση, βοηθούνται στο να λάβουν υπόψη τους και να διερευνήσουν τις διαθέσιμες επιλογές και να επικοινωνήσουν καλύτερα μεταξύ τους, ώστε να φθάσουν σε κοινές αποφάσεις και διευθετήσεις.

Το σημερινό Συνέδριο είναι κατά τη γνώμη μου εξαιρετικού ενδιαφέροντος και σημασίας. Πέραν του ότι αναμένεται να διαφωτίσει τους συμμετέχοντες για ζητήματα που πρέπει σταδιακά να καταστούν σε όλους μας οικεία, προσφέρεται για περαιτέρω προβληματισμό ως προς τα σωστά βήματα που θα πρέπει να ακολουθηθούν από την πολιτεία, τον δικαστικό και νομικό κόσμο της Κύπρου, αλλά και τους κοινωνικούς φορείς. Αυτό εξάλλου μαρτυρεί η παρουσία εδώ ενός αξιοσημείωτου αριθμού επαγγελματιών που ενδιαφέρονται και ασχολούνται με το θέμα.

Κλείνοντας, θα ήθελα να υπογραμμίσω ξανά ότι, ο θεσμός της διαμεσολάβησης πρέπει να αξιοποιηθεί προς όφελος του πολίτη και της οικονομίας μας γενικότερα, γιατί έχουμε υποχρέωση να παρέχουμε στον πολίτη ένα σύγχρονο σύστημα με καλά καταρτισμένους και έμπειρους διαμεσολαβητές.

Το Υπουργείο αναμένει με ενδιαφέρον τα συμπεράσματα του συνεδρίου σας, με σκοπό τη συμπλήρωση οποιωνδήποτε ρυθμίσεων ή πρακτικών ή αλλαγών που θα ενισχύουν και θα καταστήσουν λειτουργικότερη τη διεξαγωγή του θεσμού της διαμεσολάβησης στον τόπο μας.