Συγχαίρω θερμά την Πρόεδρο του Συνδέσμου κυρία Μαρία Χαβιαρά-Κούσιου, την Επιστημονική Διευθύντρια Δρα Άντρη Ανδρονίκου, τους Λειτουργούς του Συνδέσμου, καθώς και τους εθελοντές και εθελόντριες του Συνδέσμου, για την πολύχρονη και σημαντική δράση και προσφορά σας στον κοινό αγώνα για πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας.

Οι υπηρεσίες που παρέχετε στα θύματα βίας για 30 και πλέον χρόνια, έχουν συμβάλει τα μέγιστα στην ενίσχυση του δικτύου προστασίας, στήριξης και ενδυνάμωσης των γυναικών-θυμάτων βίας στον τόπο μας.

Κυρίες και κύριοι,

Η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο με καταστροφικές επιπτώσεις για τις γυναίκες και τα κορίτσια που την υφίστανται. Η έμφυλη βία υπονομεύει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες και επιτείνει υφιστάμενες ανισότητες και διακρίσεις σε βάρος των γυναικών. Περαιτέρω, παρεμποδίζει και δυσχεραίνει την επίτευξη ισότιμης και συνεκτικής ανάπτυξης και προόδου σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς της ζωής. Η βία σε βάρος των γυναικών καλύπτει ένα ευρύ φάσμα κακοποίησης, το οποίο εκτείνεται από τη σωματική, ψυχολογική, οικονομική και διαδικτυακή βία και φτάνει μέχρι και τη γυναικοκτονία.

Φίλες και φίλοι,

Καμία μορφή έμφυλης βίας δεν πρέπει να έχει θέση και να γίνεται ανεκτή στο σύγχρονο κόσμο.

Στην Κύπρο, μετά την κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης το 2017 σημειώθηκαν σημαντικές βελτιωτικές αλλαγές σε θεσμικό και νομοθετικό επίπεδο. Αναφέρω ενδεικτικά την ετοιμασία και ψήφιση των νομοθεσιών για ποινικοποίηση όλων των μορφών βίας σε βάρος των γυναικών που περιλαμβάνονται στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, της παρενόχλησης, της παρενοχλητικής παρακολούθησης και του σεξισμού. Σπουδαίας σημασίας ήταν και η θέσπιση του αδικήματος της γυναικοκτονίας ως ιδιώνυμου αδικήματος στον εφαρμοστικό νόμο της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης.

Το πλαίσιο αυτό ενισχύθηκε από μια σειρά σημαντικών θεσμικών αλλαγών, όπως είναι η δημιουργία του πολυθεματικού «Σπιτιού της Γυναίκας» και η σύσταση του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών. Πρόσφατα, ο Συντονιστικός Φορέας προχώρησε στον καταρτισμό της πρώτης Εθνικής Στρατηγικής και του πρώτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών για την περίοδο 2023-2028, τα οποία εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο του Φεβρουάριο του 2023.

Τα σημαντικά αυτά έγγραφα πολιτικής περιλαμβάνουν καινοτόμες και στοχευμένες δράσεις στους τομείς της πρόληψης, της προστασίας θυμάτων και της δίωξης των δραστών βίας και φιλοδοξούν να αντιμετωπίσουν συνεκτικά, ολοκληρωμένα και ολιστικά όλες τις μορφές έμφυλης βίας κατά των γυναικών.

Ειδικότερα, η Εθνική Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνουν δράσεις ευαισθητοποίησης της κοινωνίας των πολιτών με στόχο την αλλαγή παρωχημένων αντιλήψεων και νοοτροπιών, την προώθηση υποχρεωτικής εκπαίδευσης που θα προάγει την ισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, την ενίσχυση της κατάρτισης όλων των επαγγελματιών βίας, μέτρα ενθάρρυνσης των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης να εφαρμόζουν πρότυπα αυτορρύθμισης σε σχέση με την ισότητα των φύλων και την πρόληψη της έμφυλης βίας, τη δημιουργία θεραπευτικών προγραμμάτων που να απευθύνονται στους δράστες βίας, τη δημιουργία ολοκληρωμένων προγραμμάτων και υπηρεσιών επανένταξης των γυναικών θυμάτων στην κοινωνία, την ανάπτυξη ερευνητικών προγραμμάτων κ.ά.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Συντονιστικός Φορέας προχωρεί στις αρχές του νέου έτους στην εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση 75 Λειτουργών Υγείας πρώτης γραμμής (Προσωπικών Ιατρών, Νοσηλευτών, Νοσηλευτριών, Μαιών, Λειτουργών Ψυχικής Υγείας, Ιατροδικαστών, Ιατροδικαστριών και Σχολιάτρων), γύρω από όλες τις μορφές έμφυλης βίας που καλύπτει η εμβληματική Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Έχω μάλιστα συζητήσει το θέμα με την Υπουργό Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας και έχουμε αποφασίσει όπως η εκπαίδευση επεκταθεί στο αμέσως επόμενο διάστημα και στους επαγγελματίες στον τομέα της εκπαίδευσης.

Παράλληλα, ο Φορέας προωθεί νομοθετική ρύθμιση για διευκόλυνση της πρόσβασης των γυναικών θυμάτων έμφυλης βίας σε υπηρεσίες δωρεάν νομικής αρωγής και συντονίζει τις ενέργειες για τη δημιουργία ενιαίας βάσης δεδομένων για τα στατιστικά στοιχεία βίας σε παγκύπρια βάση. Στο αμέσως επόμενο Υπουργικό Συμβούλιο κατατίθεται επίσης Πρόταση, βάσει της οποίας θεσπίζεται ειδικό σχέδιο επιχορήγησης Οργανώσεων και άλλων φορέων της κοινωνίας των πολιτών για την υλοποίηση στοχευμένων δράσεων και προγραμμάτων για καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.

Σε ότι αφορά στην Αστυνομία λειτουργούν επίσης σε όλες τις επαρχίες ειδικά κλιμάκια που ασχολούνται αποκλειστικά με το χειρισμό υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας, ενώ έχουν αναθεωρηθεί τα Πρωτόκολλα για τις υποθέσεις σεξουαλικής βίας και βιασμών, στη βάση των αναθεωρημένων και εκσυγχρονιστικών προνοιών του Ποινικού Κώδικα και σχετικών ευρωπαϊκών και διεθνών Συμβάσεων.

Φίλες και φίλοι,

Παρά την πρόοδο, οι προσπάθειες θα πρέπει να είναι εντατικές και συνεχείς. Οι πολιτικές, οι πρακτικές και τα μέτρα που εφαρμόζονται θα πρέπει να βρίσκονται υπό διαρκή παρακολούθηση και αξιολόγηση, στοχεύοντας στην αναβάθμισή και εναρμόνισή τους με σύγχρονες θυματοκεντρικές προσεγγίσεις και αντιλήψεις. Τα θύματα και η αποτελεσματική στήριξη, προστασία και ενδυνάμωσή τους θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο κάθε τέτοιας προσπάθειας.

Αυτό που πρέπει να επιδιωχθεί άμεσα είναι η ανάπτυξη κάθε δυνατής συνέργειας και συνεργασίας με όλες τις συναρμόδιες για το θέμα κυβερνητικές και μη υπηρεσίες, προκειμένου οι νέες νομοθεσίες και τα νέα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας να μπορέσουν να αξιοποιηθούν πλήρως και να εφαρμοστούν στην πράξη χωρίς καθυστέρηση.

Ως αρμόδια Υπουργός για θέματα ισότητας, καταπολέμησης της έμφυλης βίας και προαγωγής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταθέτω για ακόμη μία φορά τη δέσμευση και αποφασιστικότητα της Κυβέρνησης να εργαστεί με κάθε δυνατό τρόπο για την εξάλειψη του ντροπιαστικού φαινομένου της έμφυλης βίας. Γνωρίζουμε καλά ότι η ενίσχυση της φωνής και της θέσης των θυμάτων βίας είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την πάταξη της ατιμωρησίας των δραστών βίας. Επενδύουμε στην πρόληψη, την ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση και δηλώνουμε το παρών μας σε κάθε ουσιαστική δράση και παρέμβαση που θα στοχεύει στην εξάλειψη κάθε μορφής βίας, ανισοτήτων και διακρίσεων. Σας ευχαριστώ.