Είναι με ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι σήμερα στη συνάντηση στρογγυλής τραπέζης – του 2ου Pin Talk του Προγράμματος Road Safety Pin, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών, με θέμα την «Οδική Ασφάλεια στις κατοικημένες περιοχές».
Η ασφάλεια των πολιτών στο σύνολό τους, είτε ως οδηγών είτε ως πεζών, βρίσκεται στις προτεραιότητες της κυβερνητικής μας πολιτικής, σε μια προσπάθεια ανάδειξης της αξίας της ανθρώπινης ζωής και της διαβίωσης των πολιτών σε ένα ασφαλές περιβάλλον.
Σύμφωνα με την 28η Έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών, κατά την περίοδο 2004-2013, καταγράφηκε στην ΕΕ, μείωση 49% στους θανάτους στους αυτοκινητοδρόμους, ενώ στους υπόλοιπους δρόμους η μείωση ήταν μικρότερη και ανήλθε στο 44%. Με βάση τα στατιστικά στοιχεία της Αστυνομίας, για τα έτη 2012 – 2014, στην Κύπρο, από το σύνολο των τροχαίων οδικών συγκρούσεων, το 62% προκλήθηκαν στο αστικό δίκτυο ενώ στους αυτοκινητόδρομους μόνο το 4%, ενώ το 38% των θανατηφόρων συγκρούσεων προκλήθηκαν εντός πόλεως, δηλαδή στο αστικό δίκτυο, και από αυτά το 59% προκλήθηκαν στο δευτερεύον οδικό δίκτυο και μόνο το 6% στους αυτοκινητόδρομους.
Ως Υπουργείο, στοχεύουμε στη δραστική μείωση των οδικών δυστυχημάτων με την υιοθέτηση του ευρωπαϊκού στόχου για μείωση στο 50% των θυμάτων μέχρι το 2020. Προς επίτευξη του στρατηγικού μας στόχου, έχουμε συμπεριλάβει στο Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας, που εφαρμόζεται μέχρι το 2020, συγκεκριμένες δράσεις που εντάσσονται σε όλους τους τομείς της οδικής ασφάλειας. Οι δράσεις αυτές στοχεύουν στην καλλιέργεια της οδικής συνείδησης στους χρήστες του οδικού δικτύου, στην ευαισθητοποίηση των νέων, στην πρόληψη και καταστολή των οδικών παραβάσεων, στην προώθηση των αναγκαίων νομοθετικών ρυθμίσεων, στην αστυνόμευση του οδικού δικτύου, στην κυκλοφοριακή αγωγή στα σχολεία, καθώς και στη βελτίωση της ασφάλειας των οδικών υποδομών.
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι, σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις απουσιάζει το ανθρώπινο λάθος και η απερισκεψία από μια οδική σύγκρουση. Για το λόγο αυτό, τα μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της οδικής συμπεριφοράς όλων των χρηστών των δρόμων, αποτελούν την αιχμή του δόρατος της στρατηγικής για αντιμετώπιση του προβλήματος των οδικών συγκρούσεων. Η ασφάλεια στους δρόμους προϋποθέτει αυστηρή τήρηση των βασικών κανόνων οδικής κυκλοφορίας από όλους: τήρηση του ορίου ταχύτητας, οδήγηση απαλλαγμένη από αλκοόλ και εξαρτησιογόνες ουσίες, συνειδητή και υπεύθυνη οδήγηση που να σέβεται κάθε χρήστη του οδικού δικτύου.
Η Αστυνομία πραγματοποιεί συνεχείς εκστρατείες και οργανωμένες δράσεις κατά της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ, που δυστυχώς αποτελεί την πρώτη αιτία πρόκλησης θανατηφόρων δυστυχημάτων στην Κύπρο, και οι οποίες εντατικοποιούνται τις Παρασκευές και τα Σάββατα, κατά τις νυκτερινές και μεταμεσονύκτιες ώρες, σε διάφορα σημεία του οδικού δικτύου τα οποία θεωρούνται υψηλού κινδύνου. Θα ήθελα, όμως, να τονίσω ότι η συμμόρφωση των οδηγών και ειδικότερα των νέων οδηγών με τους κανόνες της οδικής ασφάλειας δεν επιβάλλεται μέσω των καταγγελιών, αλλά μέσα από την αποτελεσματική διαφώτιση των πολιτών σε όλα τα επίπεδα και ανεξαρτήτως ηλικίας.
Σε ό,τι αφορά την οδική ασφάλεια, η Κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη, επιδεικνύει ιδιαίτερη ευαισθησία σε θέματα πρόληψης, και για αυτό τον λόγο προωθεί με την συνεργασία όλων των συναρμόδιων υπουργείων την ενεργότερη συμμετοχή, εκπαίδευση και επιμόρφωση των πολιτών. Η προσπάθεια για εξασφάλιση της σωστής κυκλοφοριακής αγωγής σε κάθε πολίτη πρέπει να είναι διαρκής και να γίνεται σε όλες τις φάσεις της ζωής του ξεκινώντας από τη παιδική ηλικία.
Με στόχο την εμπέδωση της έννοιας της υπευθυνότητας στην οδήγηση και την εξάλειψη των τροχαίων δυστυχημάτων με θύματα, στη θλιβερή τους πλειοψηφία τους νέους ανθρώπους, επεκτείναμε το σύστημα Προειδοποιήσεων / Παρατηρήσεων από μέρους της Αστυνομίας ώστε να παρέχει στους οδηγούς ευκαιρίες συμμόρφωσης με τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας. Ως αποτέλεσμα, από την αρχή του έτους μέχρι σήμερα, οι παρατηρήσεις ανέρχονται στις 10158 και οι προειδοποιήσεις στις 1117.
Με την πρακτική αυτή προάγεται η συνειδητή εφαρμογή των κανόνων οδικής ασφάλειας, αντί της αλόγιστης τιμωρίας, η οποία αποδεδειγμένα επιφέρει εντελώς διαφορετικά από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Για να πετύχουμε την απαιτούμενη ασφάλεια στους δρόμους, πρέπει πρώτα απ’ όλα να υπάρχει αυστηρή τήρηση των βασικών κανόνων οδικής κυκλοφορίας από όλους, να τηρείται το όριο ταχύτητας, η οδήγηση να είναι συνειδητή και υπεύθυνη, αλλά και οι πεζοί και οι χρήστες ποδηλάτων να επιδεικνύουν συμμόρφωση προς τους κανόνες ορθής οδικής συμπεριφοράς και αυτό δεν μπορεί επιτυγχάνεται μόνο κάτω από τις άοκνες προσπάθειες της Αστυνομίας.
Μέσα από την αύξηση των εκστρατειών διαφώτισης και των διαλέξεων σε μαθητές, σε διάφορα κοινωνικά σύνολα, τη διοχέτευση μηνυμάτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μέσα από τη συνέχιση της αξιοποίησης του Πάρκου Κυκλοφοριακής Αγωγής, καθώς και μέσα από τη χαρτογράφηση του τροχαίου προβλήματος, ώστε να μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα με στόχο την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση, ενισχύουμε διαρκώς την προληπτική μας πρακτική.
Πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι η Αστυνομία συμμετέχει στην Τεχνική Επιτροπή του Κεντρικού Φορέα Επίλυσης Κυκλοφοριακών Προβλημάτων, η οποία μελετά και αποφασίζει για θέματα ενίσχυσης της οδικής ασφάλειας σε προβληματικά σημεία του υφιστάμενου οδικού δικτύου σε παγκύπρια βάση, επιλαμβάνεται προβλημάτων στο οδικό δίκτυο και εισηγείται τη λήψη των ενδεικνυόμενων μέτρων, που αποσκοπούν στην ασφαλή διακίνηση των χρηστών του δικτύου.
Σε ό,τι αφορά την αστυνόμευση, θα ήθελα να επισημάνω ότι ήδη εφαρμόζονται σύγχρονες μέθοδοι πρόληψης, όπως είναι η πρακτική της οδικής αστυνόμευσης (road policing), αντί της τροχαίας αστυνόμευσης (traffic policing), με στόχο την αντιμετώπιση των τροχαίων παραβάσεων και των φαινομένων εγκληματικότητας ευρύτερα. Με γνώμονα και προσανατολισμό μας πάντοτε τους πολίτες, επιδιώκουμε τη δημιουργία, αλλά και την αλλαγή στάσεων, όσον αφορά στην ασφαλή και υπεύθυνη συμπεριφορά στον δρόμο. Η έλλειψη εμπειρίας, η ανεπαρκής κρίση σε θέματα κυκλοφορίας, η τάση για επίδειξη, είναι μερικοί από τους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο πρόκλησης δυστυχημάτων, κυρίως στους νέους μας.
Είναι προφανές ότι, παρά τις περιορισμένες δυνατότητες που υπάρχουν σε ανθρώπινο δυναμικό και άλλα μέσα, στην Αστυνομία επιτελείται σημαντικό έργο όσον αφορά την οδική ασφάλεια. Έχουμε όμως, ταυτόχρονα, πλήρη επίγνωση ότι απαιτείται να γίνουν περισσότερα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον ορθολογιστικό σχεδιασμό και την αξιολόγηση των μέτρων, για τη μεγαλύτερη δυνατή αποδοτικότητα.
Η ανάπτυξη και καλλιέργεια σωστής οδικής συμπεριφοράς είναι επιβεβλημένη και ως Υπουργείο καταβάλουμε κάθε προσπάθεια όπως η προσεκτική οδήγηση γίνει καθημερινή πράξη ζωής. Στα πλαίσια αυτά και με στόχο την διαμόρφωση συνειδητής οδικής συμπεριφοράς από νεαρής ηλικίας, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία και άλλους μη κυβερνητικούς φορείς, επιδιώκει την συνεχή μείωση των σοβαρών οδικών δυστυχημάτων ώστε τα θύματα της ασφάλτου να περιοριστούν στο ελάχιστο.