Το θέμα της λειτουργίας του Σχολείου των Φυλακών συζήτησε, σήμερα, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Ιωνάς Νικολάου, υπογραμμίζοντας την ιδιαίτερη έμφαση που δίδει το Υπουργείο στο επίπεδο της εκπαίδευσης και στις προοπτικές που αυτή προσφέρει εντός των Φυλακών ώστε να παρέχει περισσότερες ευκαιρίες και τη δυνατότητα ομαλότερης επανένταξης του αποφυλακισθέντος στην κοινωνία μετά την απόλυση του. Περαιτέρω, ο κ. Υπουργός ανακοίνωσε ότι προωθείται, και μέσα από σχετικό νομοσχέδιο που έχει ετοιμαστεί, η δυνατότητα σε φυλακισμένους που επιθυμούν να φοιτήσουν σε πανεπιστήμια, να μπορούν να παρακολουθήσουν τις διαλέξεις με την αξιοποίηση του ηλεκτρονικού συστήματος με το βραχιολάκι.
Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συζήτησης ο κ. Υπουργός ανέφερε ότι η συζήτηση έγινε στα πλαίσια της προσπάθειας για αναβάθμιση του Σχολείου των Φυλακών, το οποίο δεν αποτελεί πια σχολείο γενικής, άτυπης γνωσιολογικής μόρφωσης αλλά μετατρέπεται σε ένα σχολείο που να επιτρέπει στους φυλακισμένους να αποκτήσουν ενόσω βρίσκονται στον χώρο των Φυλακών ή και μετά την αποφυλάκιση τους είτε απολυτήριο τεχνικής εκπαίδευσης είτε απολυτήριο γυμνασίου ή λυκείου, καθώς και τη δυνατότητα να μπορούν να αποκτήσουν και ακαδημαϊκό προσόν. Ο κ. Υπουργός σημείωσε ότι σήμερα έχουμε επτά φυλακισμένους οι οποίοι είναι φοιτητές σε κυπριακά πανεπιστήμια – τρεις εκ των οποίων σπουδάζουν τη νομική επιστήμη.
Και πρόσθεσε: «Θέλουμε να δώσουμε την ευκαιρία στους φυλακισμένους μας να αποκτήσουν προσόντα τα οποία θα τους βοηθήσουν κατά την ένταξή τους στην κοινωνία να εργοδοτηθούν, αλλά και να μπορούν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους όταν αποφυλακιστούν. Σε αυτή μας την προσπάθεια είχαμε υποχρέωση να ακολουθήσουμε και να εφαρμόσουμε τα αντίστοιχα προγράμματα που εφαρμόζονται σε σχέση με τους ενήλικες στη δημόσια εκπαίδευση, όπως στην αντίστοιχη εσπερινή εκπαίδευση, όπου θα πρέπει να διδάσκουν καθηγητές, ή όπως στην μέση εκπαίδευση γυμνασιακή και λυκειακή, όπου θα πρέπει να διδάσκουν καθηγητές. Έτσι θα έπρεπε το Σχολείο των Φυλακών να ξεφύγει από τη μορφή την οποία είχε μέχρι πρόσφατα και να μπει σε μια άλλη μορφή λειτουργίας, στη βάση των εκπαιδευτικών αναγκών. Προχωρώντας προς αυτή τη ρύθμιση, βρήκαμε την αντίδραση δύο δασκάλων, οι οποίοι αποτελούσαν τους συντονιστές του Σχολείου. Δυστυχώς, έγινε προσπάθεια, ξεφεύγοντας από τους πραγματικούς λόγους, να μεταθέσουν τον λόγο μετακίνησής τους στο θέμα του κατεβάσματος φωτογραφιών των ηρώων από τις αίθουσες του Σχολείου, κ.ο.κ., που καμία σχέση έχουν με τους λόγους για τους οποίους λήφθηκαν οι αποφάσεις. Οι πραγματικοί λόγοι αναφέρονται μάλιστα και σε επιστολές του κ. Υπουργού, τις οποίες είχε αποστείλει κατά καιρούς στον Υπουργό Παιδείας, συζητώντας το όλο θέμα.
Θέλω να τονίσω ότι έχουμε εφαρμόσει ένα συστηματικό πρόγραμμα στις Φυλακές, το οποίο μας βοήθησε να φέρουμε το σωφρονιστικό μας σύστημα σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο παρά από ό,τι βρισκόταν μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2013. Μέρος αυτής της αναβάθμισης, ήταν και η εκπαίδευση και αυτό επιδιώξαμε. Από τον Σεπτέμβριο του 2014 εφαρμόσαμε την εσπερινή τεχνική εκπαίδευση, στη συνέχεια από τον Νοέμβριο του 2014 συμφωνήσαμε με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού την εφαρμογή προγραμμάτων της γυμνασιακής και μέση λυκειακής εκπαίδευση. Εγκαταλείποντας εντελώς το πρόγραμμα της γενικής γνωσιολογικής επιμόρφωσης, θα έπρεπε να ληφθούν αποφάσεις.
Προσπάθειά μας είναι να δώσουμε στους φυλακισμένους αυτό που δικαιούνται: τη δυνατότητα να μην μάθουν μόνο γενικά και αόριστα κάποια πράγματα, αλλά να έχουν ευκαιρίες εργοδότησης όταν αποφυλακιστούν, να μπορούν να έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν αναγνωρισμένα επαγγελματικά προσόντα, να αποκτήσουν τέτοια προσόντα μόρφωσης που εάν το επιθυμούν να μπορούν να συνεχίσουν την εκπαίδευσης πάρα πέρα και να αποκτήσουν προσόντα.
Αναμέναμε τη συνεργασία όλων, γιατί η κοινωνία μας κάλεσε να αναμορφώσουμε και να εκσυγχρονίσουμε το σωφρονιστικό μας σύστημα και αυτό επιχειρούμε να κάνουμε βήμα προς βήμα. Γνωρίζαμε ότι θα βρίσκαμε αντιστάσεις και αντιδράσεις από κάποιους οι οποίοι έμαθαν να λειτουργούν με την υπάρχουσα κατάσταση. Λυπάμαι γιατί ανέμενα οι αντιδράσεις να μην προέρχονταν από εκπαιδευτικούς».
Κληθείς να σχολιάσει ποια η σκοπιμότητα της αντίδρασης από μέρους των εκπαιδευτικών, ο κ. Νικολάου είπε ότι ο λόγος είναι ότι το σύστημα πλέον δεν θα βασίζεται σε εκπαιδευτικούς της δημοτικής εκπαίδευσης αλλά θα εφαρμοστεί πρόγραμμα που θα στηρίζεται σε καθηγητές μέσης και τεχνικής εκπαίδευσης. Τα προγράμματα που εφαρμόζονται είναι τέτοια που θέλουμε να δίδουν τη δυνατότητα στον φυλακισμένο που φοιτά σε αυτό το σχολείο να μπορεί να αποκτήσει προσόντα, σημείωσε, υπογραμμίζοντας ότι η υποχρέωσή μας, με βάση τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς των Φυλακών του Συμβουλίου της Ευρώπης που αφορούν την εκπαίδευση ενηλίκων στα σχολεία των φυλακών, είναι μεν να προσφέρουμε εκπαίδευση για ενήλικες αλλά να εφαρμόζουμε τα ανάλογα προγράμματα που εφαρμόζονται στη δημόσια εκπαίδευση.
Ερωτηθείς κατά πόσον μέχρι τώρα διδάσκονταν τα μαθήματα από τους δασκάλους, ο κ. Υπουργός εξήγησε ότι οι δύο δάσκαλοι δεν διδάσκουν και ήταν οι συντονιστές του προγράμματος. Σημείωσε ότι δεν μπορεί ένας εκπαιδευτικός της δημοτικής να είναι συντονιστής των προγραμμάτων μέσης και τεχνικής εκπαίδευσης, διότι αυτό δεν συμβαίνει σε κανένα σχολείο στη χώρα μας ή οπουδήποτε στον κόσμο.
Σε ερώτηση αναφορικά με τη θέση της ΠΟΕΔ για το θέμα, ο κ. Υπουργός είπε ότι η οργάνωση επιθυμεί να συζητήσει το θέμα που αφορά το σχολείο σε σχέση με το ποιοι θα έχουν το ρόλο του συντονιστή, ο κ. Υπουργός επεσήμανε: «Σήμερα το σχολείο λειτουργεί κανονικά, χωρίς κανένα πρόβλημα, υπάρχει καθηγητής συντονιστής ο οποίος ανέλαβε προσωρινά μέχρις ότου διοριστεί επίσημα από το Υπουργείο Παιδείας, οι κρατούμενοι προσέρχονται κανονικά στα μαθήματα, τα προγράμματα οδεύουν προς αναβάθμιση, και έχουμε φθάσει στο σημείο να έχουμε και επτά φοιτητές σε πανεπιστήμια».
Ερωτηθείς αναφορικά με το τί προνοεί το σύστημα όσον αφορά τις διευκολύνσεις που παρέχονται προς τους κρατούμενους που φοιτούν σε πανεπιστήμια, ο κ. Νικολάου είπε ότι οι κρατούμενοι προμηθεύονται όλες τις διαλέξεις των μαθημάτων που παρακολουθούν, έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν με τον εκπαιδευτή τους ο οποίος ανέλαβε ως προσωπικός σύμβουλος στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν το πανεπιστημιακό δίπλωμα και θα παρακαθίσουν στις εξετάσεις οι οποίες προετοιμάζονται, υπό την επίβλεψη του πανεπιστημίου τους.
Αναφορικά με το θέμα φοίτησης σε πανεπιστήμια, ο κ. Νικολάου ανακοίνωσε ότι στα πλαίσια της διαφοροποίησης του τρόπου εφαρμογής του συστήματος παρακολούθησης μαθημάτων με το βραχιολάκι, έχει ετοιμαστεί νομοσχέδιο το οποίο βρίσκεται στη Νομική Υπηρεσία και παρέχει τη δυνατότητα σε φυλακισμένους που επιθυμούν να φοιτήσουν σε πανεπιστήμια, να μπορούν να παρακολουθήσουν τις διαλέξεις αξιοποιώντας το σύστημα αυτό. «Η παρουσία τους στη σχολή θα ελέγχεται από αυτό το ηλεκτρονικό σύστημα ώστε οι φυλακισμένοι πλέον δεν θα έχουν μόνο τη δυνατότητα να φοιτήσουν εξ αποστάσεως αλλά να παρακολουθήσουν διαλέξεις στο ίδιο το πανεπιστήμιο», ανέφερε, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι αυτό θα αυξήσει τα κίνητρα για περαιτέρω εκπαίδευση από μέρους των φυλακισμένων. «Δίδουμε ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα του επιπέδου της εκπαίδευσης και στις προοπτικές που αυτή προσφέρει στους φυλακισμένους για ομαλότερη επανένταξη και ευκολότερη αποκατάσταση τους στην κοινωνία. Η εφαρμογή εκπαιδευτικού συστήματος ενηλίκων στις φυλακές που να συνάδει με το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας δίδει την ευκαιρία να μπορούν τα προγράμματα σωφρονισμού, να εφαρμοστούν κατά τρόπο πιο αποτελεσματικό και οι φυλακισμένοι να ξεφύγουν από τη νοοτροπία του να μην αξιοποιούν το χρόνο τους, αλλά να δημιουργούν νέες προοπτικές για το μέλλον τους μέσα από το σύστημα εκπαίδευσης ενηλίκων όπως προνοείται στους Ευρωπαϊκούς Κανόνες Φυλακών και σε όλες τις σχετικές Συστάσεις της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης για την εκπαίδευση ενηλίκων στις Φυλακές», υπογράμμισε.
Σε ερώτηση αναφορικά με τη διαδικασία ένταξης ενός φυλακισμένου στο πανεπιστήμιο, ο κ. Νικολάου ανέφερε ότι υπάρχει συμφωνία με διάφορα πανεπιστήμια που προσφέρουν προγράμματα φοίτησης με την εξ’ αποστάσεως μέθοδο καθώς και με τη μέθοδο tutoring – ορισμένα εκ των οποίων προσφέρουν μερική υποτροφία στους φυλακισμένους. Ο κ. Υπουργός εξήγησε ότι υποβάλλουν αίτηση, συνοδευόμενη με επιστολή (personal statement) με τα ενδιαφέροντα, τις εμπειρίες και το αιτιολογικό για την επιλογή του συγκεκριμένου κλάδου σπουδών, που τους ενδιαφέρει.