Ως αποτέλεσμα της αποφασιστικότητας που επιδείχθηκε από την πρώτη στιγμή από την ανάληψη των καθηκόντων αυτής της Κυβέρνησης, των μέτρων που λήφθηκαν και συνεχίζουν να λαμβάνονται για τη μη συγκάλυψη φαινομένων διαφθοράς, οι υποθέσεις που έχουν διερευνηθεί κατά τα έτη 2015-2016 για αδικήματα που σχετίζονται με διαφθορά, δεκασμό Λειτουργών και κατάχρηση εξουσίας υπερδιπλασιάστηκαν σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία. Από τη στιγμή που πολιτικά πρόσωπα, προσωπικότητες της δημόσιας και οικονομικής ζωής που για δεκαετίες παρέμεναν στο απυρόβλητο, οδηγήθηκαν ενώπιον της δικαιοσύνης ενώ συνεχίζουν να αποκαλύπτονται σκάνδαλα στον δημόσιο τομέα, είναι αναμενόμενο η Κύπρος να παρουσιάζει πτωτική τάση σε αξιολογήσεις όπως είναι ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς, ο οποίος βαθμολογεί και κατατάσσει τις χώρες παγκοσμίως, σε ετήσια βάση, ανάλογα με τις αντιλήψεις εμπειρογνωμόνων και διεθνών οργανισμών που αξιολογούν τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τη διαφθορά στο δημόσιο τομέα.
Η Κυβέρνηση συνεχίζει να ενισχύει την πολιτική της με επίδειξη μηδενικής ανοχής στα φαινόμενα διαφθοράς, και λαμβάνοντας επιπρόσθετα μέτρα, διαμορφώνοντας νομοθετήματα και κυρίως καταρτίζοντας, μέσω του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, την Εθνική Στρατηγική κατά της Διαφθοράς, στοχεύει να θέσει τα θεμέλια και τους μηχανισμούς που θα προλαμβάνουν τέτοια κρούσματα, ώστε να ενδυναμώσει την αξιοπιστία της χώρας και να προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη και προσέλκυση ξένων επενδυτών σε ένα κράτος όπου επικρατεί η διαφάνεια και η δικαιοσύνη.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσιάς Τάξεως, στα πλαίσια του στρατηγικού του Προγραμματισμού του για το 2016-2018, προωθεί την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής κατά της Διαφθοράς για την εκπαίδευση, την αποτροπή και την πρόληψη των φαινομένων διαφθοράς στην κοινωνία, στη δημόσια διοίκηση, καθώς και στον ιδιωτικό τομέα. Η Εθνική Στρατηγική κατά της διαφθοράς θα επιφέρει μεγαλύτερη συνοχή στις προσπάθειες της Κυβέρνησης και θα διασφαλίσει ότι η μελλοντική δράση για την αντιμετώπιση της διαφθοράς θα είναι συλλογική, οργανωμένη και συστημική. Η υποστήριξη όλων των αρμόδιων φορέων – δημόσιων και ιδιωτικών – στην καταπολέμηση της διαφθοράς κρίνεται αναγκαία για την επιτυχία και μια συντονισμένη εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου σχεδίου εθνικής στρατηγικής.
Παράλληλα, το Υπουργείο ετοίμασε και προωθεί σειρά άλλων νομοσχεδίων, όπως είναι ο Νόμος, ο οποίος στοχεύει στην ενθάρρυνση αποκάλυψης στοιχείων που θα οδηγήσουν στη δίωξη πράξεων διαφθοράς με την προστασία του καταγγέλοντος προσώπου-πληροφοριοδότη για πράξεις διαφθοράς. Επίσης, προωθεί τη διά νόμου ρύθμιση της άρσης του απορρήτου ιδιωτικής επικοινωνίας, με την παρακολούθηση συνδιαλέξεως, βάσει δικαστικού διατάγματος και υπό αυστηρές προϋποθέσεις και όρους, καθώς έτσι ενισχύονται οι δυνατότητες διερεύνησης σοβαρών αδικημάτων, όπως είναι τα αδικήματα της διαφθοράς.
Παράλληλα, για τη διασφάλιση του δικαιώματος του κάθε πολίτη στη διαφάνεια, την ισονομία και τον δημοκρατικό έλεγχο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει προχωρήσει στην καταγραφή της υφιστάμενης σχετικής νομοθεσίας, σε κάθε οργανισμό, με στόχο να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που να αποκαθιστούν ελλείψεις, καθώς και να αποθαρρύνουν μελλοντικές καταχρηστικές πρακτικές, ενώ καταρτίζονται οι κατευθυντήριες γραμμές που θα πρέπει να ακολουθούν όλοι οι οργανισμοί για πάταξη και πρόληψη των φαινομένων διαφθοράς.
Επίσης, έχει καταθέσει τροποποιητικό νομοσχέδιο, που ρυθμίζει την δυνατότητα επιβολής αυστηρότερων κυρώσεων σε κάθε νομικό πρόσωπο που κρίνεται ένοχο για τη διάπραξη οποιουδήποτε αδικήματος διαφθοράς, ενώ για σκοπούς ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας των διωκτικών αρχών με ειδικά ανακριτικά εργαλεία, αλλά και της κατοχύρωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των πολιτών στα πλαίσια ποινικών ερευνών, ετοιμάστηκε νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των εξουσιών των υπό κάλυψη αστυνομικών.
Για να διευκολυνθεί η υποβολή καταγγελιών πράξεων διαφθοράς ή η παροχή των αναγκαίων πληροφοριών, επεξεργαζόμαστε την δημιουργία ανεξάρτητης ιστοσελίδας, που θα διασφαλίζει την εμπιστευτικότητα των επώνυμων ή ανώνυμων καταγγελιών ή πληροφοριών, αντίστοιχης με τις ιστοσελίδες που λειτουργούν άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Περαιτέρω, το Υπουργικό Συμβούλιο πρόσφατα αποφάσισε την προώθηση έξι νομοσχεδίων που αφορούν την πάταξη της διαφθοράς στην Αστυνομία, τα οποία αναμένεται σύντομα να οδηγηθούν για ψήφιση από την ολομέλεια. Με την ψήφιση των νομοσχεδίων θα προχωρήσει η σύσταση και λειτουργία της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου στην Αστυνομία, η οποία, υπό την εποπτεία του Γενικού Εισαγγελέα, θα έχει ουσιαστικές και αποτελεσματικές αρμοδιότητες και εξουσίες για τη συλλογή, επεξεργασία, αξιολόγηση και διερεύνηση πληροφοριών για ζητήματα διαφθοράς στο Σώμα, καθώς και για τη διερεύνηση και δίωξη αδικημάτων που διαπράττουν τα μέλη της. Επιπρόσθετα, θα γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις στο νόμο και στους κανονισμούς της Αστυνομίας ώστε, μεταξύ άλλων, να διευκολύνεται η εκδίκαση πειθαρχικών υποθέσεων διαφθοράς από μέλη της Αστυνομίας, να εκδιώκονται από την Αστυνομία τα μέλη που θα καταδικαστούν για αδίκημα διαφθοράς και να στερούνται προαγωγής τα μέλη του Σώματος που έχουν καταδικαστεί για πειθαρχικό παράπτωμα για συγκεκριμένη χρονική περίοδο ανάλογα με την σοβαρότητα της καταδίκης. Επιπρόσθετα, αποσαφηνίζονται και διευρύνονται τα αδικήματα της διαφθοράς, αυξάνονται οι πειθαρχικές ποινές, με την επιβολή της ποινής μετάθεσης να καθορίζεται από ένα μέχρι πέντε έτη και την ανώτατη χρηματική ποινή να φθάνει μέχρι το ποσό των 10,000 ευρώ. Παράλληλα, στα νομοσχέδια περιλαμβάνεται και ο καθορισμός του πλαισίου στον οποίο θα δραστηριοποιείται ο υπό κάλυψη αστυνομικός για σκοπούς πρόληψης ή εξιχνίασης σοβαρών ποινικών αδικημάτων.
Μέσα από την έγκριση νομοθετημάτων, τα οποία προώθησε το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, έχει αρχίσει να ενδυναμώνεται το νομοθετικό πλαίσιο για πάταξη της διαφθοράς. Για παράδειγμα, ενισχύθηκαν οι αρμοδιότητες των διωκτικών αρχών με την άρση του απορρήτου της καταγεγραμμένης επικοινωνίας, βάσει δικαστικού διατάγματος, η οποία διευκολύνει τη διερεύνηση και των αδικημάτων διαφθοράς. Επίσης, ενισχύθηκαν οι διαδικασίες και εξουσίες δέσμευσης και δήμευσης περιουσίας από έσοδα που προέκυψαν λόγω παράνομων δραστηριοτήτων, όπου περιλαμβάνονται και τα αδικήματα της απάτης και της διαφθοράς, και παραχωρείται η δυνατότητα δέσμευσης και δήμευσης περιουσιών που, εν τω μεταξύ, μεταβιβάστηκαν σε τρίτα πρόσωπα.
Πρόσφατα, έχει κατατεθεί το νομοσχέδιο με το οποίο αναγνωρίζεται στον πολίτη το γενικό δικαίωμα πρόσβασης στις πληροφορίες που κατέχουν δημόσιες αρχές και στοχεύει στην ενίσχυση της διαφάνειας και της πληροφόρησης των πολιτών. Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται εξαιρέσεις που αφορούν έγγραφα για δικαστικές διαδικασίες, θέματα ασφάλειας και απόρρητα, ποινικές υποθέσεις, ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα.
Πρέπει να σημειωθεί, επιπρόσθετα, ότι για την ενδυνάμωση του νομοθετικού πλαισίου για πάταξη της διαπλοκής και των κατεστημένων, την προαγωγή της διαφάνειας, της χρηστής διοίκησης και της λογοδοσίας, το Υπουργείο Δικαιοσύνης προώθησε τρία νομοσχέδια τα οποία ψηφίστηκαν, ως πακέτο νομοθεσιών που αφορούν το «πόθεν έσχες», τα οποία σχετίζονται με τη διαφάνεια στη δημόσια ζωή, αφορούν τους Υπουργούς, τους Βουλευτές και άλλους αξιωματούχους της Δημοκρατίας και προβλέπουν τη στοιχειοθέτηση ειδικών ποινικών ευθυνών για τους Υπουργούς και τους Ανεξάρτητους Αξιωματούχους για την εκ προθέσεως παραβίαση διάταξης του Συντάγματος ή των νόμων, ή πράξεων και παραλείψεων τους που εκ προθέσεως παραβλάπτουν τα συμφέροντα της Δημοκρατίας.
Παράλληλα, για σκοπούς ενίσχυσης των δημοκρατικών θεσμών και αποφυγής κατεστημένων, κατατέθηκαν νομοσχέδια που ρυθμίζουν το ανώτατο όριο δύο συνεχών θητειών στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας και τριών συνεχών θητειών στο αξίωμα του βουλευτή, ενώ ετοιμάστηκαν και νομοσχέδια με τα οποία προσδιορίζεται η ασυλία του Προέδρου και Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας, χωρίς να επηρεάζεται η εκ μέρους τους άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας.
Η πρόοδος της Κύπρου στον τομέα πάταξης, αλλά κυρίως της πρόληψης μέσα από τη λήψη αποδοτικών μέτρων που θα λειτουργούν αποτρεπτικά για πράξεις διαφθοράς και διαπλοκής, αναμένεται να γίνει ακόμη μεγαλύτερη, καθώς αυτή η Κυβέρνηση έχει δρομολογήσει την εφαρμογή μιας ολιστικής στρατηγικής κατά των φαινομένων αυτών. Ήδη στην έκθεσή της, τον περασμένο Δεκέμβριο, η Επιτροπή των κρατών μελών ενάντια στη διαφθορά - GRECO του Συμβουλίου της Ευρώπης επισημαίνει για πρώτη φορά την πρόοδο της Κύπρου όσον αφορά την καταπολέμηση της πολιτικής διαφθοράς, γιατί για πρώτη φορά λαμβάνονται μέτρα για υλοποίηση των συστάσεων της στην Κυπριακή Δημοκρατία.