Κυρίες και κύριοι,
Αποδέχθηκα με ικανοποίηση την πρόσκληση της Διεύθυνσης του Τμήματος Φυλακών, γιατί από την ενημέρωση που είχα από την Διευθύντρια, αντιλήφθηκα αμέσως το εξαίρετο έργο που παράγεται στα Σχολεία του Τμήματος. Και για τούτο συγχαίρω την απόφασή σας να ενταχθείτε στα προγράμματα μάθησης του Τμήματος Φυλακών και εξαίρω την προσπάθεια που καταβάλλετε για τη μόρφωση και την επιμόρφωσή σας. Χωρίς τη συμμετοχή και τη στήριξή σας κανένα πρόγραμμα σωφρονιστικής μεταρρύθμισης ή αναμορφωτικής μεταχείρισης δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό. Ταυτόχρονα, εκφράζω την εκτίμησή μου για τις προσπάθειες και ενέργειες που αδιάκοπα καταβάλλονται από τη Διεύθυνση και το προσωπικό του Τμήματος Φυλακών, στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού του σωφρονιστικού συστήματος που προωθούμε, όπου εισάγοντας καινοτόμες πρακτικές και υιοθετώντας σύγχρονα σωφρονιστικά μοντέλα μεταχείρισης των κρατουμένων, καθώς και μοντέλα και εργαλεία διοίκησης, επιδιώκουμε την αναμόρφωση, και την ομαλή και παραγωγική κοινωνική επανένταξη κάθε κρατούμενου. Σε τούτο το πλαίσιο του ανασχεδιασμού του σωφρονιστικού μας συστήματος είναι που ενθαρρύνω και κάθε επένδυση προς εκπαίδευση και επιμόρφωση και του προσωπικού του Τμήματος Φυλακών, στη βάση διεθνών προτύπων και βέλτιστων πρακτικών.
Κυρίες και κύριοι,
Είναι αξιοσημείωτο και αξιέπαινο πως σήμερα τα ¾ των κρατουμένων, άνδρες και γυναίκες, αγκαλιάζουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα διά βίου μάθησης και επιλέγουν να τύχουν επιμόρφωσης, κατάρτισης και εκπαίδευσης. Επιλέγουν να ενταχθούν στα επτά πλέον Σχολεία που λειτουργούν στο Τμήμα Φυλακών και να παρακολουθήσουν σωφρονιστικά προγράμματα, να καταρτιστούν και να λάβουν πιστοποιημένη γνώση. Και αυτή είναι η λέξη-«κλειδί»: η επιλογή. Πεποίθησή μας είναι πως η ποινή που εκτίει ο κρατούμενος ή η κρατούμενη δεν πρέπει να έχει εκδικητικό χαρακτήρα, αλλά χαρακτήρα σωφρονισμού. Θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα αναστοχασμού και αναμόρφωσης σε ένα περιβάλλον ανθρωποκεντρικής μεταχείρισης. Αλλά και προσωπικής ανάπτυξης και επιστημονικής στήριξης όταν οι αντιστάσεις έχουν πληγεί, για να καθίσταται ομαλότερη και παραγωγικότερη η κοινωνική επανένταξη και να μειώνεται ο κίνδυνος υποτροπής και επιστροφής στις φυλακές μετά την αποφυλάκιση.
Στους άξονες αυτής της σωφρονιστικής προσέγγισης που ακολουθείται, οι κρατούμενοι και οι κρατούμενες, στο διάστημα παραμονής στις φυλακές, θα υποστηριχθούν και θα ενισχυθούν – εκπαιδευτικά και ψυχολογικά – για να επιστρέψουν μετά την αποφυλάκιση στο οικογενειακό, κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον, έχοντας διορθώσει όλα εκείνα τα στοιχεία τα οποία τους οδήγησαν στις Φυλακές.
Διότι η αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών, η διεύρυνση των οριζόντων, η καλλιέργεια δεξιοτήτων που συμβάλλουν στη βελτίωση της αυτοεκτίμησης και αυτοεικόνας του κρατούμενου, με έμφαση στη γνώση, τη διαμόρφωση αξίων, την καλλιέργεια της σκέψης, της κρίσης, της ευαισθησίας, είναι συνθετικά που στοχεύουν στην παροχή της «δεύτερης ευκαιρίας». Και τα Σχολεία του Τμήματος Φυλακών ουσιαστικά αυτό προσφέρουν: μια πραγματική «δεύτερη ευκαιρία», που μετατρέπει τον «αδρανή» χρόνο της κράτησης σε χρόνο παραγωγικό, σε αποτύπωμα ζωής, σε επένδυση για το μέλλον. Η δε μαθησιακή μόρφωση που παρέχεται, ίδια σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης με ό,τι παρέχει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου περιλαμβανομένης και της επαγγελματικής, με πιστοποίηση απόκτησης της γνώσης, είναι εφόδιο για επαγγελματική αποκατάσταση μετά την αποφυλάκιση.
Τούτων λεχθέντων, συγχαίρω όλους και όλες εσάς που βραβευτήκατε για τη συμμετοχή, τις επιδόσεις και την ολοκλήρωση του φετινού κύκλου φοίτησής σας στα Σχολεία του Τμήματος Φυλακών. Σας εύχομαι καλή πρόοδο, με την υπόμνηση πως οι αποφάσεις του καθενός μας είναι που χαράσσουν την πορεία μας και πως «οι ιδέες παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει» όπως λέει ο Νίκος Καζαντζάκης. Οι μαθησιακές σας επιτυχίες, η αυτοπεποίθηση που αναπτύσσετε, η θέρμη προς τον θεσμό του σχολείου αλλά και τα αποτελέσματα και οι θετικές αναφορές που καταγράφονται σε εκθέσεις διεθνών Οργανισμών για το επίπεδο του σωφρονιστικού συστήματος της Κύπρου, ενισχύουν την πεποίθησή μας ότι η εκπαίδευση λειτουργεί ως θώρακας κατά της εγκληματικότητας. Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι ότι η εκπαίδευση στη φυλακή συνδέεται άρρηκτα με τη μείωση της υποτροπής και την ομαλή κοινωνική επανένταξη.
Κυρίες και κύριοι,
Ο εκσυγχρονισμός του σωφρονιστικού μας συστήματος στη βάση αναγνωρισμένων προτύπων αναγνωρίζεται και επαινείται σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Είναι πολύ τιμητικό για τη χώρα μας να λαμβάνει εύσημα από αρμόδιες επιτροπές του Συμβουλίου της Ευρώπης, για τις αλλαγές που έχουν επιτευχθεί στο σωφρονιστικό ίδρυμά της. Αλλαγές που δεν εξαντλούνται στο κομμάτι της δημιουργικής απασχόλησης και του σχολείου, αλλά επεκτείνονται καλύπτοντας τις αναβαθμισμένες ιατρικές υπηρεσίες, τις υπηρεσίες απεξάρτησης, αποθεραπείας και στήριξης, τη σίτιση, την εκγύμναση, τη ψυχαγωγία, την επικοινωνία των κρατουμένων. Και ομοίως πολύ τιμητικό είναι το γεγονός πως οι εκσυγχρονιστικές πρακτικές που εφαρμόζονται στο σωφρονιστικό ίδρυμα της Κύπρου αναγνωρίζονται ως βέλτιστες πρακτικές σε εγχειρίδια διεθνών Οργανισμών και επιτροπών.
Αυτές οι καινοτόμες αλλαγές όμως, κυρίες και κύριοι, δεν επήλθαν ούτε τυχαία ούτε συμπτωματικά. Ήταν αποτέλεσμα συστηματικής δουλειάς και επίμονων προσπαθειών της Διεύθυνσης και του προσωπικού του Τμήματος Φυλακών, τους οποίους συγχαίρω για τον χρόνο, την αφοσίωση, τη δέσμευση και τον μόχθο που επενδύουν προς εκσυγχρονισμό του σωφρονιστικού μας συστήματος. Ομοίως συγχαίρω όλες και όλους όσοι με τις υπηρεσίες τους, εργάζονται για να μετατρέψουν το άγχος, τα στερεότυπα και τον φόβο σε σύμβολα, σε νόημα, σε οριοθέτηση, σε ωριμότητα και σε ευθύνη.
Κλείνοντας επιτρέψτε μου να σημειώσω πως η μουσικοχορευτική παράσταση που θα παρακολουθήσουμε, καρπός πρωτίστως της προσπάθειας των κρατουμένων, αποδεικνύει ότι η ενασχόληση με την Τέχνη, τη μουσική, το θέατρο, τον χορό, αφυπνίζει και μεταστρέφει τους ανθρώπους που ακολούθησαν αδιέξοδες πορείες. Η λυτρωτική επίδραση της καλλιτεχνικής δημιουργίας επιδρά ευεργετικά και χτίζει διαύλους επικοινωνίας του κρατούμενου με συγκρατούμενους του και την ευρύτερη κοινωνία, προσφέροντας δυνατότητα για αναστοχασμό και αναμόρφωση.
Σας ευχαριστώ όλους για το δημιουργικό αποτέλεσμα.