Χαιρετισμός του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, κ. Ιωνά Νικολάου στη Δημοσιογραφική Διάσκεψη με θέμα “Bullying and Cyber – Bullying”, στο Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής.

Χαίρομαι ιδιαίτερα που βρίσκομαι σήμερα εδώ μέσα στο πλαίσιο της εκστρατείας για την αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων, για να μιλήσω για ένα τόσο σημαντικό και σοβαρό θέμα που αφορά το φαινόμενο του Εκφοβισμού ανάμεσα στους νέους, για το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως ο αγγλικός όρος “Bullying”.

Το αρνητικό αυτό φαινόμενο το οποίο είναι ένα διαχρονικό παγκόσμιο κοινωνικό πρόβλημα, έχει δυστυχώς αρχίσει να παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις τόσο διεθνώς όσο και στην Κύπρο.

Στην προσπάθεια της Κυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας για μείωση γενικά της εγκληματικότητας και της νεανικής παραβατικότητας έχει τεθεί ως μια εκ των βασικότερων προτεραιοτήτων η πρόληψη με σκοπό την προστασία των νεαρών παραβατών, η προώθηση ενός υγιούς σχολικού περιβάλλοντος και η ανάπτυξη φιλίας και αλληλοσεβασμού ανάμεσα στη νέα γενιά.

Ο επιστημονικός ορισμός του σχολικού εκφοβισμού (bullying) είναι η διαρκής βία - σωματική ή ψυχολογική- που διεξάγεται από ένα άτομο ή μία ομάδα εναντίον κάποιου ατόμου, ίσως με κάποια διαφορετικά χαρακτηριστικά (εθνικότητα, φύλο, χαρακτήρας, σωματική διάπλαση κλπ), που δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του στη συγκεκριμένη κατάσταση. Είναι με απλά λόγια μια μορφή εσκεμμένης επιθετικής και επιζήμιας συμπεριφοράς, η οποία παίρνει διάφορες μορφές όπως:

• Τον σωματικό εκφοβισμό, δηλαδή τη σωματική βία,
• Τον λεκτικό εκφοβισμό, όπως τα παρατσούκλια, και
• Τον κοινωνικό εκφοβισμό δηλαδή την κοινωνική απομόνωση του θύματος

Παράλληλα, ιδιαίτερα στις μέρες μας, παρατηρούνται έντονα μορφές βίας όπως: ο ρατσισμός, ή έκφυλη βία ή η ομοφυλική βία.

Οι νέοι σήμερα είναι, όσο ποτέ πριν, πολύ καλοί χρήστες του διαδικτύου, το οποίο αναμφίβολα τους προσφέρει σημαντικά οφέλη, αλλά την ίδια ώρα μπορεί να αποβεί και πολύ επικίνδυνο ιδιαίτερα για τους νεαρούς χρήστες λόγω του Διαδικτυακού Εκφοβισμού.

Ο εκφοβισμός μέσω διαδικτύου, για τον οποίο χρησιμοποιείται ο όρος Cyber-Bullying, δηλαδή η χρήση του διαδικτύου για την άσκηση ψυχολογικής βίας, είναι ένα θέμα το οποίο είναι υπό τον έλεγχο της Αστυνομίας μέσα στα πλαίσια της καταπολέμησης του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Ανησυχητικά είναι τα αποτελέσματα ερευνών σε ό,τι αφορά τον διαδικτυακό εκφοβισμό, τα οποία κατέδειξαν ότι 6% των παιδιών μεταξύ 9-16 ετών έχουν υποστεί εκφοβισμό μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας.

Αγαπητοί φίλες και φίλοι,

«Ο κόσμος είναι επικίνδυνος, όχι γιατί κάποιοι κάνουν το κακό, αλλά γιατί κάποιοι κοιτάζουν και δεν κάνουν τίποτα.»
(Άλμπερτ Αϊνστάιν)

Το φαινόμενο του εκφοβισμού, είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο άσκησης εξουσίας και επίδειξης δύναμης διαμέσου της βίας, που μπορεί να το υποστούν όλοι οι άνθρωποι, ενώ μπορεί να καταστούν οι ίδιοι είτε θύτες ή θύματα.

Χαρακτηριστικό είναι επίσης το γεγονός ότι πολλά παιδιά γίνονται θεατές της άσκησης εκφοβισμού χωρίς να έχουν το θάρρος να καταγγείλουν τα περιστατικά, με αποτέλεσμα το φαινόμενο του εκφοβισμού να παίρνει αυξητικές διαστάσεις ενόσω δεν λαμβάνονται μέτρα καταστολής του.

Είναι σημαντικό λοιπόν η κοινωνία και η πολιτεία να μην εθελοτυφλούν μπροστά σε περιστατικά εκφοβισμού και φυσικά είναι αναγκαία η λήψη δραστικών μέτρων και η άσκηση πολιτικής διαχείρισης περιστατικών. Είναι απαραίτητο να ενθαρρύνονται τόσο τα θύματα όσο και οι θεατές να αναφέρουν εκφοβιστικές συμπεριφορές βοηθώντας έτσι στη μείωσή τους.

Ως Υπουργείο, μας ανησυχεί ιδιαίτερα το γεγονός, που πρέπει να ανησυχεί εξίσου και την κοινωνία, ότι σύμφωνα με έρευνες:

• τα παιδιά τα οποία ασκούν εκφοβισμό, τα παιδιά-θύτες, ή οι λεγόμενοι «νταήδες» ή «μάγκες», έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν και άλλες μορφές αντικοινωνικής συμπεριφοράς, όπως κλοπές, βανδαλισμούς, ενώ,
• άλλες έρευνες δείχνουν ότι η εκφοβιστική συμπεριφορά στο σχολείο συνδέεται με την εγκληματικότητα σε μεγαλύτερες ηλικίες.
• Το συμπέρασμα είναι δηλαδή, ότι οι δράστες τείνουν να εξελιχθούν σε επιθετικούς και βίαιους ενήλικες, που έχουν περισσότερες, από ό,τι ο υπόλοιπος πληθυσμός, πιθανότητες να εμπλακούν σε διάφορες εγκληματικές πράξεις.

Στόχος της Κυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, κ. Νίκου Αναστασιάδη, δεν είναι να γεμίζουν οι φυλακές με παραβάτες, αλλά αντίθετα, να μειωθεί η εγκληματικότητα, και γι’ αυτό είμαστε πεπεισμένοι ότι είναι αναγκαία η πρόληψη των κοινωνικών προβλημάτων όπως ο σχολικός εκφοβισμός έτσι ώστε να προωθήσουμε την εξυγίανση της κοινωνίας μας και να δημιουργήσουμε ένα κράτος ευημερίας, στο οποίο να επικρατεί η ασφάλεια και η τάξη!

Ως Κυβέρνηση, έχουμε θέσει ως προτεραιότητα την ανάπτυξη προγραμμάτων προστασίας ανηλίκων με νέες μεθόδους αυτοβοήθειας και κοινωνικοποίησης του νεαρού παραβάτη καθώς και συμμετοχής της κοινωνίας.

Με γνώμονα μια κοινωνία με ευτυχισμένα παιδιά και μια Δικαιοσύνη φιλική προς τα παιδιά, στο πρόγραμμα διακυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη έγιναν προτάσεις που συμπορεύονται με τα διεθνή πρότυπα και αφορούν τα ακόλουθα:

• σύσταση δικαστηρίου αρμόδιου για υποθέσεις στις οποίες εμπλέκονται ανήλικοι
• ανάπτυξη του θεσμού της αποκαταστατικής δικαιοσύνης, δηλαδή της αποκατάστασης της ζημιάς που υπέστη το θύμα από το θύτη
• σύσταση Συνηγόρου ανηλίκου

Στο πλαίσιο της πρόληψης νεανικής παραβατικότητας, το Συμβούλιο Εγκληματικότητας έχει εκπονήσει το δεύτερο (2ο) Εθνικό Σχέδιο Δράσης του για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Εγκληματικότητας το οποίο περιλαμβάνει διακόσιες δέκα επτά (217) πολυτομεακές δράσεις.

Οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν προγράμματα που αποσκοπούν στην ενδυνάμωση του θεσμού της οικογένειας, στην προώθηση ενός υγιούς σχολικού περιβάλλοντος, στη δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των νέων, στη δημιουργία υγιών προτύπων για ταύτιση.

Η ευαισθητοποίηση του κοινού για τον διαδικτυακό εκφοβισμό ή αλλιώς την «Κυβερνοφοβία», οι διαλέξεις σε θέματα ηλεκτρονικού εγκλήματος και η κυκλοφορία ενημερωτικών εκδόσεων για την προστασία των νεαρών χρηστών από το cyber bullying, που αποτελεί ποινικό αδίκημα, είναι κάποια από τα μέτρα για την καταπολέμηση του ηλεκτρονικού εγκλήματος που λαμβάνονται μέσα στο πεδίο δράσης της αστυνομίας.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης θα στηρίξει με θέρμη κάθε προσπάθεια για την υλοποίηση της αντιεκφοβιστικής πολιτικής σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς για τη δημιουργία ενός ασφαλούς και δίκαιου σχολικού περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση ενός ασφαλέστερου κοινωνικού περιβάλλοντος στο πλαίσιο ενός Κράτους Δικαίου.

Η ποιότητα της κοινωνίας μας αντικατοπτρίζει την ποιότητα των πολιτών της. Η κυβέρνηση του Προέδρου της Δημοκρατίας επιθυμεί διακαώς την αναγέννηση της κυπριακής κοινωνίας μέσα από τις ουλές του τραυματισμένου παρελθόντος της, σε μια υγιή κοινωνία με δυνατά παιδιά και δυνατούς ενήλικες, οι οποίοι θα αποτελέσουν τη φρέσκια εικόνα της Κύπρου του αύριο, και θα τραβήξουν με δύναμη μπροστά.

Η Πολιτεία είναι πανέτοιμη να κάνει εκείνες τις τομές που χρειάζεται να γίνουν για το μέλλον της νέας γενιάς, να την αγκαλιάσει ως μάνα στοργική, και να της δώσει τα εφόδια εκείνα που χρειάζεται, έτσι ώστε οι νεαροί βλαστοί να ορθώσουν το ανάστημά τους πάνω στη γη χωρίς κανένα φόβο, αλλά με Θάρρος και Αυτοπεποίθηση!

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!