Αμφιθέατρο CYTA

Με αφορμή τη σημερινή, Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, η οποία αναδεικνύει ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμιες διαστάσεις, παρουσιάζουμε κατά τη σημερινή δημοσιογραφική διάσκεψη τις ενέργειες του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, και τις δράσεις μας σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ) για εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών.

Αναμφίβολα, η βία κατά των γυναικών αποτελεί έκφραση της ιστορικά διαπιστωμένης ανισότητας στις σχέσεις ισχύος μεταξύ ανδρών και γυναικών, καθώς και αιτία και συνέπεια της ανισότητας των φύλων. Είναι γεγονός ότι τα κοινωνικά, παραδοσιακά και πολιτιστικά πρότυπα και στερεότυπα φύλου που δημιουργούν διακρίσεις, συμβάλλουν στην άσκηση βίας κατά των γυναικών και διαιωνίζουν τη στάση αδιαφορίας και συγκατάβασης έναντι του προβλήματος.

Σύμφωνα με πανευρωπαϊκή έρευνα που διεξήγαγε ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2014, με θέμα τη βία κατά των γυναικών στην Κύπρο, μία στις πέντε γυναίκες έχει υποστεί σωματική ή/και σεξουαλική βία, ενώ ποσοστό 39% έχουν υποστεί ψυχολογική βία από το σύντροφο τους. Επίσης, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα ευρήματα παγκύπριας έρευνας που διεξήγαγε η Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια το 2012, σχεδόν το 60% των γυναικών θυμάτων βίας δεν ανέφερε το περιστατικό σε κανέναν. Έκτοτε, παρατηρείται μια αυξητική τάση των καταγγελιών όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών, γεγονός που υποδηλοί ότι τα μέτρα και οι πολιτικές που εφαρμόζονται, τόσο από το κράτος, όσο και από την κοινωνία των πολιτών στο τρίπτυχο πρόληψη, καταστολή και προστασία θυμάτων, άρχισαν ν’ αποφέρουν καρπούς. Οι γυναίκες στην Κύπρο αισθάνονται πλέον περισσότερο ενημερωμένες, ενθαρρυμένες και έχουν κάπου να αποταθούν με ασφάλεια για να δώσουν ένα τέλος στο πρόβλημά τους.

Η Κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας την έκταση και τη σοβαρότητα του προβλήματος, έθεσε τη βία κατά των γυναικών μεταξύ των υψηλών της προτεραιοτήτων και για το σκοπό αυτό τον Ιούνιο του 2015 υπέγραψε τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και την Ενδοοικογενειακή Βία, γνωστή ως Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Έκτοτε, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως έχει προχωρήσει στη λήψη σειράς μέτρων, περιλαμβανομένων των εξής:

• Την ετοιμασία από τη Νομική Υπηρεσία - κατόπιν δικής μας πρωτοβουλίας- νομοσχεδίου για ποινικοποίηση του αδικήματος της παρενόχλησης και της παρενοχλητικής παρακολούθησης, όπως προβλέπεται στο Άρθρο 34 της Σύμβασης, το οποίο τυγχάνει του απαραίτητου νομοτεχνικού ελέγχου και αναμένεται να προωθηθεί σύντομα για έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο.
• Την εκπόνηση μελέτης από εξωτερικό συνεργάτη, σχετικά με τις τροποποιήσεις που χρειάζεται να επέλθουν στο νομοθετικό πλαίσιο της Κύπρου, προκειμένου να συνάδουν με τις πρόνοιες της Σύμβασης, καθώς επίσης και μελέτης σχετικά με την Αξιολόγηση και Διαχείριση του Κινδύνου, όπως προβλέπεται στο Άρθρο 51 της Σύμβασης.
• Ως αποτέλεσμα των μελετών αυτών, προχωρούμε άμεσα στην ετοιμασία ειδικού νομοσχεδίου με στόχο την ποινικοποίηση της Βίας κατά των Γυναικών.
• Επίσης, προχωρήσαμε στη διοργάνωση, τον περασμένο Απρίλιο, ειδικού εκπαιδευτικού σεμιναρίου με θέμα τη «Βία κατά των Γυναικών», με στόχο την εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών βίας, στο οποίο κύριοι ομιλητές ήταν Αμερικανοί εμπειρογνώμονες ειδικοί στον τομέα αυτό.

Περαιτέρω, έχει πρόσφατα υποβληθεί από την Αστυνομία, πρόταση για εξασφάλιση χρηματοδότησης στα πλαίσια Ευρωπαϊκού Προγράμματος για τη Βία κατά των Γυναικών, με στόχο τη διενέργεια διαφωτιστικών δράσεων σε εθνικό επίπεδο.

Με στόχο την πρόληψη και την άμεση παρέμβαση σε περιστατικά βίας, δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην αναβάθμιση του ρόλου της Αστυνομίας, ώστε να καταστεί αποτελεσματικότερη στην πρόληψη και στην άμεση ανταπόκρισή της, καθώς και στην αξιολόγηση και διαχείριση της επικινδυνότητας των περιστατικών. Η περαιτέρω εξειδίκευση της Αστυνομίας για το χειρισμό τέτοιων περιστατικών, και για τον καλύτερο συντονισμό με τις υπόλοιπες εμπλεκόμενες υπηρεσίες αποτελεί κεντρικό άξονα στα προγράμματα εκπαίδευσης.

Επιπλέον, το Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα μεταξύ Ανδρών και Γυναικών 2014-2017, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, περιλαμβάνει, ως ένα από τους 6 βασικούς άξονες δράσης του, την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και σειρά συγκεκριμένων δράσεων και προγραμμάτων προς επίτευξη του στόχου αυτού.

Παράλληλα, το Υπουργείο, μέσω του Εθνικού Μηχανισμού για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, υπό την καθοδήγηση της Επιτρόπου Ισότητας κας Αντωνίου, συνεχίζει να ενισχύει οργανώσεις και φορείς στην υλοποίηση προγραμμάτων και εκστρατειών ευαισθητοποίησης του κοινού και ενθάρρυνσης των θυμάτων βίας να προσφεύγουν στις υπηρεσίες για βοήθεια, καθώς και στη δικαιοσύνη.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ψήφιση του περί της Θέσπισης Ελάχιστων Προτύπων σχετικά με τα Δικαιώματα, την Υποστήριξη και την Προστασία Θυμάτων της Εγκληματικότητας Νόμου τον Απρίλιο του 2016, στη βάση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Προστασία Θυμάτων, στην οποία μάλιστα έχει ενσωματωθεί και η διάσταση του φύλου, η δημιουργία νέου Σχεδίου Δράσης για την Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια, το οποίο καλύπτει την περίοδο 2016-2019, καθώς και εγχειριδίου Διατμηματικών Διαδικασιών για τον χειρισμό των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας από τη Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια.

Οι υποστηρικτικές υπηρεσίες που προσφέρουν οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις στον τομέα αυτό, και ιδιαίτερα αυτές του ΣΠΑΒΟ, αναγνωρίζονται και στηρίζονται από την Κυβέρνηση. Ο Σύνδεσμος, μέσω των εθελοντών του προσφέρει βοήθεια και στήριξη τόσο στα θύματα, όσο και στους θύτες ενδοοικογενειακής βίας, μέσω της τηλεφωνικής του γραμμής, των καταφυγίων που λειτουργεί σε Λευκωσία και Πάφο, αλλά και των θεραπευτικών του προγραμμάτων. Με την ευκαιρία αυτή επιτρέψετε μου να σας συγχαρώ για την λειτουργία του Κέντρου Φιλοξενίας Θυμάτων Ενδοοικογενειακής Βίας στη Λευκωσία, ως αποτέλεσμα της ευγενούς προσήλωσης σας στην προστασία των θυμάτων βίας στην οικογένεια.

Προς στήριξη και αναβάθμιση των μέσων ανταπόκρισης στα περιστατικά βίας, θα ήθελα να ανακοινώσω την απόφαση του Υπουργείου να επιχορηγήσει, από την 1η Ιανουαρίου 2017, την αναβάθμιση της τηλεφωνικής γραμμής βοήθειας που λειτουργεί ο Σύνδεσμος σε 24ωρη βάση, με το ποσό των €10.000 ετησίως. Η αναβάθμιση της τηλεφωνικής γραμμής θα καλύψει ένα μεγάλο κενό που υπήρχε, αφού θα δοθεί η δυνατότητα στα θύματα να αναζητούν βοήθεια και στήριξη, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας.

Κλείνοντας, θέλω να διαβεβαιώσω για άλλη μια φορά για την αποφασιστικότητα της Κυβέρνησης να πατάξει κάθε μορφή βίας, που συνιστά αναμφίβολα κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα της εποχής μας. Στηρίζουμε και συμμετέχουμε ενεργά στην εκστρατεία των 16ήμερων εκδηλώσεων που πραγματοποιούνται για ευαισθητοποίηση όσον αφορά το ζήτημα της βίας κατά των γυναικών.