Το ΑΚΕΛ δεν ξέχασε την κριτική μου στον Δημήτρη Χριστόφια
Έντονα επικριτικός με το ΑΚΕΛ και τα όσα παρέλαβε η παρούσα κυβέρνηση από τη διακυβέρνηση Χριστόφια εμφανίζεται στη συνέντευξη του στην «Κ» ο Iωvαs Νικολάου. Ο υπουργός Δικαιοσύνης αποδίδει τα περαστικά αυτοκτονιών στην κατάσταση που επικρατούσε στις Κεντρικές Φυλακές από την προηγούμενη διακυβέρνηση. Υπεραμύνεται του έργου που επιτελέσθηκε την τελευταία πενταετία, υποστηρίζοντας ότι δεν διαπίστωσε βαρύ κλίμα για τον ίδιο στο Προεδρικό.
Επί θητείας σαs συνέβησαν αρκετά συμβάντα κυρίως εντός των φυλακών. Γιατί δεν παραιτηθήκατε, όπως σας προέτρεπε η αντιπολίτευση;
Το πρώτο διάστημα της θητείας μου πράγματι υπήρξαν κάποια θλιβερά περιστατικά, oπως αυτοκτονίες κρατουμένων, οι οποίες ήταν αποτέλεσμα του περιβάλλοντος που επικρατούσε axis φυλακές την περίοδο εκείνη. Δυστυχώς, παραλάβαμε ένα σωφρονιστικό σύστημα το οποίο, όπως καταγράφεται και στις εκθέσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως, από μόνο του λειτουργούσε κατά τρόπο ώστε η προσωπικότητα του κάθε κρατουμένου να βρίσκεται σε εξαθλίωση και σε επιβαρυντική κατάσταση. Γι' αυτό στηρίξαμε τους κρατουμένους για να μπορούν να σταθούν ακόμη και μετά την έκτιση της ποινής τους. Άρα, το βασικότερο για μένα ήταν να σταθείς και να αντιμετωπίσει τα οποιαδήποτε προβλήματα, αντί να εγκαταλείψεις το πεδίο και να υποβάλεις παραίτηση, που θα ήταν και το πιο εύκολο. Αυτή είναι η πολιτική ευθύνη και υπευθυνότητα, και αυτό αποδείξαμε. Το σωφρονιστικό σύστημα που έχουμε σήμερα μπορεί να το ζηλέψει κάθε σύγχρονη χώρα.
Το ΑΚΕΛ γιατί σας επικρίνει τόσο έντονα;
Υπάρχει εξήγηση. Την περίοδο της διακυβέρνησης Χριστόφια ασκούσα έντονη κριτική, για συγκεκριμένα θέματα, oπως η κατάσταση που επικρατούσε στις φυλακές, οι προαγωγές στην Αστυνομία, ότι το συγκεκριμένο Υπουργείο ήταν μονοθεματικό. Σήμερα χρησιμοποιούν όλα αυτά, συν ότι ζητούσα παραιτήσεις υπουργών, κάτι που δεν είναι σωστό, και προσπαθούν να δικαιολογήσουν την έντονη κριτική που μου ασκούν από την πρώτη μέρα που ανέλαβα το Υπουργείο. Η απάντηση μου σε όλα αυτά είναι το έργο που έγινε σε αυτό το Υπουργείο. Η καταξίωση ενός πολιτικού είναι να μπορεί όλα αυτά που είχε επικρίνει να τα διορθώσει, όταν έχει την εξουσία. Καταφέραμε να γίνουν σημαντικές αλλαγές.
Για τους πάσσαλους της AHK;
Είμαι ο μόνος υπουργός Δικαιοσύνης-Δικηγόρος o οποίος σε σύντομο χρονικό διάστημα έκλεισε το δικηγορικό γραφείο του προς αποφυγή οποιονδήποτε κακόπιστων συνειρμών, διαφυλάσσοντας υψηλά τις αρχές πολιτικής ηθικής για τις οποίες εντάχθηκα στην πολιτική. Εκείνο που με ενόχλησε ιδιαίτερα είναι οι αναφορές του γενικού γραμματέα του ΑΚΕΛ σε υπόθεση που χειρίστηκε το γραφείο μου και για την οποία γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν υπάρχει τίποτε το επιλήψιμο. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι η καταγγελία που είχαν κάνει διερευνήθηκε από την Αστυνομία. Για το αποτέλεσμα των ερευνών ο γενικός εισαγγελέας αποφάνθηκε ότι δεν υπήρχε καμία εμπλοκή του γραφείου μου στο σκάνδαλο με τους πασσάλους της AHK. Μια υπόθεση η οποία έχει κλείσει πριν από δυο χρόνια γιατί επαναλαμβάνεται; Ποιος είναι ο σκοπός; Γιατί θέλουν τόσο πολύ να πλήξουν ένα πολιτικό;
Για το θέμα της Δρομολαξιάς προσεγγιστήκατε, σε πολιτικό επίπεδο;
Δεν προσεγγίστηκα από κανένα και ούτε υπήρχε τέτοιο ενδεχόμενο. Η υπόθεση διερευνήθηκε από την Αστυνομία υπό την καθοδήγηση του γενικού εισαγγελέα. Δεν υπήρξε καμία ανάμιξη από πλευράς κυβέρνησης. Ο καθένας έκανε τη δουλειά του και η υπόθεση οδηγήθηκε στο δικαστήριο, εμείς δεν είχαμε ανάμιξη. Όμως, είναι η πρώτη φορά που υποθέσεις αυτού του είδους φθάνουν ενώπιον της δικαιοσύνη και αυτό πρέπει να μας προβληματίσει. Όλες σχεδόν οι υποθέσει διαφθοράς αφορούν υποθέσει του παρελθόντος, όπως του ΧΥΤΥ, ΧΥΤΑ, Συμβούλια Αποχέτευσης. Το ερώτημα είναι: Γιατί δεν διερευνήθηκαν τότε; Γιατί δεν έγιναν οποιεσδήποτε έρευνες, παρόλη την περιρρέουσα ατμόσφαιρα; Ας απαντήσουν κάποιοι, ποιες είναι οι προσπάθειες που έγιναν. Ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε δώσει ρητές οδηγίες: Μηδενική ανοχή.
Κατά καιρούς λέχθηκε ότι το κλίμα για εσάς στο Προεδρικό ήταν βαρύ. Υπήρξαν περιπτώσεις όπου διαπιστώσατε κάτι τέτοιο;
Από τη στιγμή που είχα την εμπιστοσύνη του Προέδρου της Δημοκρατίας και σε συνεννόηση μαζί του προχωρήσαμε στη λήψη μέτρων, για μένα δεν ετίθετο οποιοδήποτε άλλο ζήτημα. Μαζί αντιμετωπίσαμε το ζήτημα των φυλακών, τη βία στα γήπεδα και πήραμε μέτρα, τα οποία επέφεραν και τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Έγινε πολύς λόγος για ζητήματα διαφθοράς στην Αστυνομία. Θεωρείτε ότι η εικόνα που υπάρχει στο μέσο πολίτη είναι η πραγματική ή αδικεί το αστυνομικό σώμα;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πρόσωπα που πιθανόν να εμπλέκονται σε αυτού του είδους τις περιπτώσεις διαφθοράς, όπως προκύπτει και μέσα από την έρευνα την οποία έχουμε κάνει, είναι περιορισμένος ο αριθμός και αδικεί την συντριπτική πλειοψηφία των μελών της Αστυνομίας, οι οποίοι επιδεικνύουν υπευθυνότητα στην άσκηση των καθηκόντων του. Όμως, και αυτοί οι λίγοι δυστυχώς είναι αρκετός αριθμός για να πληγεί η φήμη της Αστυνομίας. Γι' αυτό, στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής και του Προέδρου τηs Δημοκρατίας, έχουμε προχωρήσει στην ετοιμασία επτά νομοσχεδίων εκ των οποίων τα έξι αφορούν την Αστυνομία και στόχο έχουν να ενισχύσουν το νομικό οπλοστάσιο προστασίας και ελέγχου των μελών τηs Αστυνομίας. Στο πλαίσιο αυτό, θα συγκροτηθεί, ελπίζω εντός Οκτωβρίου, Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου, μια Υπηρεσία που θα έχει νομική υπόσταση και συγκεκριμένες αρμοδιότητες. Η μόνη σχέση τηs Υπηρεσίας με την Αστυνομία θα είναι ότι θα υπάγεται οργανωτικά στον Αρχηγό Αστυνομίας. Για τις υπόλοιπες αρμοδιότητες, όπως η συγκέντρωση πληροφοριών, η διερεύνηση καταγγελιών επώνυμων ή ανώνυμων, η διερεύνηση θα γίνεται υπό την καθοδήγηση και την εποπτεία του γενικού εισαγγελέα, χωρίς να έχει οποιαδήποτε ανάμιξη η ηγεσία της Αστυνομίας. Σημαντικό βήμα για αντιμετώπιση των φαινομένων, έστω και αν προέρχονται από τους λίγους.
Κύριε Νικολάου, μπορείτε να μου πείτε πως νιώθετε ως πολίτης με το έργο που έχει επιτελεσθεί στο κομμάτι έρευνας για την οικονομία, τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη της;
Από την πρώτη στιγμή, διορίσθηκε μια ομάδα επίλεκτων ανακριτών, ίσως οι καλύτεροι που διαθέτει η Αστυνομία. Η κυβέρνηση αυτά τα τέσσερα χρόνια στήριξε την ανακριτική ομάδα με διάφορους τρόπους. Προσφέραμε τις εμπειρίες ειδικευμένων επιστημόνων εντός και εκτός Κύπρου. Την εφοδιάσαμε με τα απαραίτητα εργαλεία και προσωπικό και λειτούργησε κάτω από τον έλεγχο και τις οδηγίες του γενικού εισαγγελέα. Γνωρίζαμε από την αρχή ότι το έργο τους θα ήταν δύσκολο. Όπου ζητήθηκε, το Υπουργείο Δικαιοσύνης βοήθησε με αιτήματα δικαστικής συνδρομής από άλλες χώρες. Σήμερα υπάρχουν αρκετές υποθέσεις που έχουν καταχωρηθεί στα δικαστήρια. Η προώθηση τους δυστυχώς γίνεται με αργούς ρυθμούς αλλά ο ρυθμός δεν εξαρτάται από τις διωκτικές αρχές ή τα δικαστήρια αλλά από τα ζητήματα που εγείρονται κατά την διερεύνηση ή την δίκη. Υπάρχουν όμως και άλλες υποθέσεις που είναι έτοιμες να καταχωρηθούν. Κάποιοι, μεταξύ αυτών και εμείς, θα αδημονούσαν να μην υπάρχει καθυστέρηση, αλλά οι διαδικασίες είναι τέτοιες, προκείμενου να στοιχειοθετηθούν υποθέσεις και να επιφέρουν καταδίκη των υπευθύνων.
Σε πολιτικό επίπεδο πως αντιμετωπίζονται οι απόψεις του γενικού εισαγγελέα για αυτονόμηση της Νομικής Υπηρεσίας;
Δεν θεωρώ ότι είναι ορθό να τοποθετηθώ επί του συγκεκριμένου προτού αποφασίσει η κυβέρνηση.
Προσωπικά εξετάζω το σκεπτικό που έχει αναπτύξει ο γενικός εισαγγελέας. Είναι όμως θέμα που θα πρέπει να συζητηθεί με συναρμόδια υπουργεία και κυρίως με τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Παρελθόν η μονοθεματικότητα του Υπ. Δικαιοσύνης
Ο υπουργός Δικαιοσύνης είναι ικανοποιημένος από την εικόνα στο σωφρονιστικό και δικαστικό σύστημα;
Προτεραιότητα μας είναι ο εκσυγχρονισμός όλων των δομών του Υπουργείου. Για πρώτη φορά το Υπουργείο Δικαιοσύνης ασχολείται με μια ευρύτητα θεμάτων. Να υπενθυμίσω ότι κάποτε, το Υπουργείο ασχολείτο μόνο με θέματα της Αστυνομίας. Σήμερα ασχολείται με τα δικαστήρια και προς τούτου έχουμε καθιερώσει, για πρώτη φορά τακτικές συναντήσας με την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Με τα θέματα του σωφρονιστικού συστήματος σε βαθμό τέτοιο που το Υπουργείο ανέλαβε τεράστιο βάρος για τον εκσυγχρονισμό των φυλακών. Ασχοληθήκαμε με θέματα που έχουν να κάνουν με τη διαφθορά, κάτι που δεν συνέβαινε προηγουμένου.
Έχει συνταχθεί ένα πακέτο νομοσχεδίων που αφορούν την Αστυνομία, έχει εγκριθεί η Εθνική Στρατηγική κατά της Διαφθοράς, έχει κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο για προστασία των πληροφοριοδοτών. Δύο νομοσχέδια που βρίσκονται στα στάδιο της διαβούλευσης για τη σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς και τη ρύθμιση των Lobbings, ασχοληθήκαμε με θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αντιεγκληματικής πολιτικής. Ιδιαίτερα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενός νέου τομέα που λειτουργεί, για πρώτη φορά, στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, είναι αρχή μας ότι, το πρόσωπο που βρίσκεται υπό κράτηση έχει τα ίδια δικαιώματα με τους πολίτες, πλην του περιορισμού που έχει σχέση με την έκτιση της ποινής και της ασφάλειας στο χώρο των φυλακών. Ο κάθε φυλακισμένος έχει τα ίδια δικαιώματα ιατρικής φροντίδας, όπως ο κάθε πολίτης. Βελτιώσαμε τις συνθήκες κράτησης σε αστυνομικά κρατητήρια.
Σε ό,τι αφορά την Αστυνομία, συντάχθηκε κώδικας δεοντολογίας και για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έγινε μια τεράστια αλλαγή στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Εκσυγχρονίστηκε το ίδιο το Υπουργείο και νιώθω ικανοποιημένος, τόσο από το έργο που έγινε όσο και από τους συνεργάτες μου στο Υπουργείο.