Σεβαστοί γονείς και αδέλφια του τιμώμενου ήρωα μας, Χαράλαμπου Χαραλάμπους.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Κατακλυσμένοι με αισθήματα ευλάβειας και συγκίνησης, τελούμε σήμερα το εθνικό και θρησκευτικό μνημόσυνο, του ήρωα της ιδιαίτερης μας πατρίδας, Χαράλαμπου Χαραλάμπους. Είκοσι έξι χρόνια πένθους για τους συγγενείς και φίλους του μάρτυρα εθνοφρουρού, που δολοφονήθηκε άνανδρα από τον κατακτητή, ενώ υπηρετούσε την θητεία του σε φυλάκιο της κωμόπολης μας.
Φάρος για τον αντικατοχικό μας αγώνα, ιστορική υπενθύμιση ενότητας και ομοψυχίας, τα εθνικά μνημόσυνα των ηρώων μας αποτελούν παράλληλα, υπόμνηση για επαγρύπνηση επί των εθνικών επάλξεων. Και αυτή ακριβώς την πολύτιμη αξιακή τους παρακαταθήκη, οφείλουμε με εκδηλώσεις όπως τη σημερινή, να διασώσουμε και να διαδώσουμε.
Απονέμουμε γι’ αυτό τα εύσημα, στην οικογένεια του ήρωα, τον Δήμαρχο και τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου για την καθιέρωση της πατριωτικής τους πρωτοβουλίας, που συντηρεί μέσα στον χρόνο τα μηνύματα της θυσίας των ηρώων μας.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Αναζητώντας λοιπόν σήμερα τα βήματα του τιμώμενου ήρωα, γυρίζουμε πίσω το χρόνο. Πρωτότοκο παιδί, της πολυμελούς οικογένειας του Τάσου και της Παναγιώτας, ο Χαράλαμπος αντικρίζει το πρώτο φως της ζωής, στις 23 Οκτωβρίου του ’67. Αδέρφια του, η Φλώρα, ο Ανδρέας, η Δήμητρα και μετέπειτα ο Χαράλαμπος που λαμβάνει τιμητικά το όνομα του αδικοχαμένου του αδερφού.
Μετά το δημοτικό, συνεχίζει την εκπαίδευση του στην Αμερικάνικη Ακαδημία Λάρνακας όπου διακρίνεται για το ήθος και τις επιδόσεις του. Πάθος του αποτελεί το ποδόσφαιρο, στο οποίο διακρίνεται αγωνιζόμενος με τα χρώματα του αγαπημένου του σωματείου, «ΕΛΠΙΔΑ» Ξυλοφάγου. Παράλληλα, δεν παραλείπει να συμπαραστέκεται στα άχθη της καθημερινότητας, στηρίζοντας τους γονείς του τόσο στις γεωργικές τους ασχολίες, όσο και εργαζόμενος σε ξενοδοχειακές μονάδες της περιοχής.
Εργατικός και μετρημένος, θα ξεχωρίσει σύντομα από τους συνομήλικους του για το ήθος και την πολυσχιδή του προσωπικότητα. Στοιχεία που γοητεύουν τα μέλη της κοινότητας Ξυλοφάγου, που τον καμαρώνουν περήφανοι με την οικογένεια του. Μεγαλωμένος σε ατμόσφαιρα βαθιάς χριστιανικής ευσέβειας και ελληνικής αρετής, ο ελληνόψυχος νέος κλείνει από ενωρίς στην καρδιά του, την αγάπη για το Χριστό και την πατρίδα. Πατρίδα την οποία βιώνει ακρωτηριασμένη και αιμάσσουσα από την τουρκική εισβολή του 74. Η παιδική ηλικία του Χαράλαμπου, στιγματίζεται από το πόνο αλλά και τη λαχτάρα της επιστροφής.
Στα επτά του χρόνια, ζει ο ίδιος την αγωνία της εισβολής. Βιώνει το θρήνο για τις τρεις και πλέον χιλιάδες θύματα, την αγωνία των συγγενών για τα 1619 πρόσωπα που η τύχη τους αγνοείται. Βιώνει τριγύρω του, το δράμα επιστροφής των αιχμαλώτων από τα μπουντρούμια των Αδάνων. Την αγωνία για το μέλλον των 20, αρχικά χιλιάδων ελληνοκυπρίων που παρέμεναν εγκλωβισμένοι στο τόπο καταγωγής τους. Στις ίδιες τις πατρογονικές τους εστίες. Αισθάνεται την αδικία αντικρίζοντας τις κακουχίες που προκαλεί ο βίαιος εκτοπισμός 200 χιλιάδων συμπατριωτών μας. Τις προσπάθειες τους να συγκροτήσουν ξανά τις ζωές τους. Την στήριξη της Μέριμνας και του Ερυθρού Σταυρού, τα προσωρινά αντίσκηνα και τα συσσίτια.
Τα χρόνια περνούν και ο τιμώμενος σήμερα ήρωας, λαμβάνει το προσκλητήριο της πατρίδας. Τον Ιούλιο του 1987, κατατάσσεται στο ΚΕΝ Λάρνακας όπου λαμβάνει τη βασική, στρατιωτική του εκπαίδευση, ενώ στη συνέχεια, υπηρετεί τη θητεία του, που έμελλε να μείνει ημιτελής, στο 291 Τάγμα Πεζικού και στα φυλάκια της Αθηένου. Το τραγικό εκείνο σαββατιάτικο πρωινό του Μάη, ο Χαράλαμπος επιστρέφοντας από διανυκτέρευση, εκτελεί υπηρεσία στο φυλάκιο «Οξούς», το οποίο βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τις τούρκικες δυνάμεις.
Λίγα λεπτά μετά τις 6 το πρωί, πάνοπλος τούρκος στρατιώτης με άγνωστες προθέσεις, παραβιάζει και εισέρχεται στην παρακείμενη οικία του Κυριάκου και της Χρυστάλλας Λυσάνδρου. Υπό την απειλή έμφορτου όπλου, θέτει το ζεύγος σε ομηρία, ενώ στο διπλανό υπνοδωμάτιο βρίσκεται η τετράχρονη τους θυγατέρα, Ρένα.
Στις δραματικές στιγμές που εκτυλίσσονται, το ζεύγος καταφέρνει να διαφύγει της προσοχής του εισβολέα και ο Λυσάνδρου αναζητά εσπευσμένα βοήθεια, από το φυλάκιο των ελληνοκύπριων στρατιωτών. Ο Χαράλαμπος, ενημερώνεται για την ομηρία της μικρής Ρένας, σημαίνει συναγερμό στο φυλάκιο και κατεβαίνοντας από το παρατηρητήριο, κατευθύνεται βιαστικά προς την οικία για να λάβει θέση μάχης. Στα μέσα της διαδρομής και προτού προλάβει να οπλίσει το υπηρεσιακό του τυφέκιο, γίνεται αντιληπτός από τον τούρκο, ο οποίος βάλλει εναντίον του ριπές σφαιρών.
Τα πυρά πλήττουν τον άτυχο Χαράλαμπο, ο οποίος κείτεται για αρκετή ώρα στο έδαφος προτού διακομιστείστο Νοσοκομείο και αφήσει την τελευταία του πνοή. Από τα πυρά του εχθρού, τραυματίζεται επίσης σοβαρά ο Ιωάννης Καλέσιης. Η κατάληψη της οικείας θα λήξει αισίως τέσσερις ώρες αργότερα, μετά από επέμβαση του αντιτρομοκρατικού Ουλαμού της Μηχανοκίνητης Μονάδας Άμεσης Δράσης της Αστυνομίας, κατά την οποία ο τούρκος στρατιώτης σκοτώνεται.
Το θλιβερό μαντάτο, συγκλονίζει την οικογένεια του ήρωα, που αρνείται να πιστέψει πόσο αδόκητα και πρόωρα, έσβησαν τα όνειρα του Χαράλαμπου. Λίγες ημέρες, μετά από παρόμοιο περιστατικό στην Πύλα, οι καθημερινές εφημερίδες την επομένη, αποτυπώνουν γλαφυρά τη νέα πρόκληση των Τούρκων: «Μολύβι και θάνατο σκόρπισε ξανά χθες το πρωί ο Αττίλας». «Τούρκοι τορπιλίζουν την ειρήνη» «Αίμα και σοκ στην Αθηένου», αναφέρουν χαρακτηριστικά τα πρωτοσέλιδα.
Η ακλόνητη πίστη του Χαράλαμπου στα ιδανικά που υπερασπίστηκε, αποκαλύπτει την πεμπτουσία της θυσίας του και τον στεφανώνει δικαίως με το αμάραντο στεφάνι της αθανασίας. Πρωτίστως, γιατί έθεσε υπεράνω της δικής του ζωής, το συμφέρον της οικογένειας που διέτρεχε θανάσιμο κίνδυνο. Γιατί όταν ο ιταμός εισβολέας παραβίασε αυτό που η πατρίδα τον όρισε να φυλάσσει, ανταποκρίθηκε πρόθυμα και συνειδητά. Χωρίς ίχνος χρονοτριβής. Χωρίς ενδοιασμούς και περισκέψεις.
Στάθηκε άξιος και πιστός συνεχιστής της μακράς και ένδοξης ελληνικής ιστορίας. Της ιστορίας των ελλήνων μαχητών, πατριωτών που αναδείχθηκαν με την θυσία τους σε ακατάλυτα σύμβολα αρετής και φιλοπατρίας. Που μας διδάσκουν πως οι Θερμοπύλες συνεχίζουν ακόμα να περιφρουρούνται. Ενάντια σεοποιοδήποτε αντίπαλο και σε κάθε αριθμητική υπεροχή. Γι’ αυτό και στο παροιμιώδες θάρρος και στο απαράμιλλο ελληνοχριστιανικό ήθος του Χαράλαμπου Χαραλάμπους, βρίσκει ξανά εφαρμογή η ιστορική αλήθεια. Ότι διαχρονικά για εμάς του Έλληνες, τιμιότερο εστίν η πατρίς.
Το μνημείο που ανεγέρθηκε στη μνήμη του, θα επισφραγίζει για πάντα την εκτίμηση της θυσίας του από την ακριτική κωμόπολη της Αθηένου. Της Αθηενίτικης γης, που πότισε με το αίμα του και η οποία, δικαίως και παντοτινά, θα τον αισθάνεται ως ένα από τα δικά της παιδιά.
Ελληνίδες και έλληνες,
H θυσία του τιμώμενου σήμερα ήρωα, όπως και οι άνανδρες δολοφονίες των υπόλοιπων εθνοφρουρών και συμπολιτών μας, από τον Αττίλα μετά το 74, αποτελούν υπόμνηση μιας τραγικής πραγματικότητας. Ότι η πράσινη γραμμή, δεν απαρτίζεται από σημεία διέλευσης προς σε ένα τουριστικό προορισμό με καζίνο, φθηνά εστιατόρια και εμπορικά καταστήματα. Αποτελεί κυριολεκτικά και συμβολικά, την ντροπιαστική ουλή που μας υπενθυμίζει τον βίαιο διαμελισμό της πατρίδας μας. Μας υπενθυμίζει το φόρο πόνου και αίματος, που πλήρωσε και εξακολουθεί να καταβάλλει ο λαός μας εξαιτίας της τουρκικής εισβολής, της για σαράντα χρόνια συνεχιζόμενης κατοχής και παρουσίας των τουρκικών στρατευμάτων.
Η έσχατη αποδυνάμωση της μνήμης των κατεχομένων, αποτελεί απότοκος του ατομικού και συλλογικού, ηθικού μας αποπροσανατολισμού. Της συνεχιζόμενης κατάπτωση μας από τα υψηλά δώματα του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού, στηνευτέλεια του προσφάτως ανακαινισμένου ηθικού μας συστήματος. Ενός συστήματος στο οποίο φροντίσαμε να αντικαταστήσουμε το «εμείς» από το «εγώ». Την κοινωνική αλληλεγγύη από τον στεγνό εγωκεντρισμό. Θέτοντας το κομματικό συμφέρον υπεράνω του εθνικού καλού, αποδυναμώνοντας αγνά ιδανικά στο όνομα της υπερκατανάλωσης και του ακοπίαστου πλουτισμού, οδηγήσαμε τον τόπο μας στην οικονομική καταστροφή.
Και εάν οι συνέπειες της ύφεσης είναι αντιμετωπίσιμες και στα ζητήματα της οικονομίας υπάρχουν πάντοτε δυνατότητες και ευκαιρίες, το εθνικό μας ζήτημα, δεν επιτρέπει ούτε αναποφασιστικότητα, ούτε νέες αστοχίες και λάθη. Κυρίως, δεν μπορεί να μετατραπεί, σε αντικείμενο ανάπτυξης μιας διχαστικής λογικής που εξυπηρετεί μόνον, αλλότριες προς την κορυφαία εθνική μας υπόθεση, σκοπιμότητες.
Ήδη, η προγραμματισμένη επίσκεψη του αμερικανού αντιπροέδρου, επιβεβαιώνει το αυξημένο ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας και κρούει τον κώδωνα της εγρήγορσης για τη δική μας πλευρά. Ενδιαφέρον που απαιτεί παράλληλα, πολιτική συγκέντρωση και συστράτευση. Που κινδυνεύει δυστυχώς, να μείνει αναξιοποίητο, εάν αρχίσουμε να αναλωνόμαστε στην εσωστρέφεια του κατά πόσον, (εάν είναι δυνατόν), η επίσκεψη αυτή, να αποτελεί αρνητική εξέλιξη.
Συστράτευση, για να αναγνωρίσουμε σε πρώτο στάδιο, τη γεωστρατηγική δυναμική που αναπτύσσεται στην περιοχή μας. Ιδίως, μετά το ξέσπασμα της ψυχροπολεμικής διένεξης στην Ουκρανία και σίγουρα, δεδομένου του φυσικού πλούτου που βρίσκεται εντός της κυπριακή ΑΟΖ. Σε αυτές τις λεπτές ισορροπίες που διαμορφώνουν τα οικονομικά κυρίως συμφέροντα των ισχυρών της γης, οφείλουμε να προσαρμόσουμε τις νόμιμες επιδιώξεις της Δημοκρατίας.
Επιδιώξεις που θα στηλιτεύουν τον τουρκικό μαξιμαλισμό και ανυποχωρητικότητα. Που θα καταδεικνύουν το βάρος της ευθύνης της Άγκυρας όπως επαναβεβαιώθηκε ακόμα μια φορά, με την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Που θα την αναγκάζουν να συμβάλλει εποικοδομητικά, ανταποκρινόμενη στην πρόταση μας, για το άνοιγμα των Βαρωσίων.
Μόνο με αυτό τον τρόπο, μπορεί να οικοδομηθεί η απαραίτητη εμπιστοσύνη του λαού μας, στις προθέσεις της Τουρκίας. Μόνο με αυτό τον τρόπο, θα πλησιάσουμε στην αίσια κατάληξη των πολυετών προσπαθειών για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό. Λύσης που θα επανενώνει, με δίκαιο και λειτουργικό τρόπο την πατρίδα μας. Που θα προϋποθέτει την απόσυρση των κατοχικών στρατευμάτων, την άρση των εγγυητικών δικαιωμάτων και θα διασφαλίζει την ειρηνική συνύπαρξη και ευημερία, όλων των νόμιμων κατοίκων της.
Αθάνατε Χαράλαμπε,
Προσευχόμαστε σήμερα στον Ύψιστο, στις δύσκολες ημέρες που έπονται, να φωτίζει το δρόμο μας με τη δική σου ευτολμία και την συναίσθηση του χρέους και της αποστολής. Αυτή είναι η ιστορική μας ευθύνη, έναντι στις απελθούσες και επερχόμενες γενεές των Ελλήνων της Κύπρου. Και σε αυτή μας την οφειλή, ας έχουμε αείποτε φάρο αγωνιστικότητας και έμπνευσης, τη ζωή και το παράδειγμα αυτοθυσίας που μας καταλείπεις εσύ και υπόλοιποι αγωνιστές της κυπριακής ελευθερίας.
Αιωνία σου η μνήμη, αθάνατε νεκρέ, ΕΛΛΗΝΑ ΗΡΩΑ Χαράλαμπε Χαραλάμπους.
ΙΩΝΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης