Τα ζητήματα διασφάλισης και προαγωγής της έμφυλης ισότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βρίσκονται σταθερά στον πυρήνα δράσεων και πολιτικών του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως και της Κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη ευρύτερα.

Κυρίες και κύριοι,

Επιτρέψτε μου αρχικά να εκφράσω τις βαθιές και ειλικρινείς μου ευχαριστίες προς τη Δρα Αλεξία Παναγιώτου, Ακαδημαϊκό και Συνδιευθύνουσα της Έδρας Ουνέσκο για την Ισότητα των Φύλων του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθώς και όλη την επιστημονική της ομάδα για την άρτια εργασία που έχουν επιτελέσει σε σχέση με την αξιολόγηση του υφιστάμενου Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα των Φύλων.

Αγαπητή Αλεξία,

Η βαθιά γνώση του αντικειμένου, σε συνδυασμό με τη μακρά και ουσιαστική ενασχόλησή σας με τα ζητήματα προάσπισης και διασφάλισης των δικαιωμάτων των γυναικών απετέλεσαν εχέγγυο για την υψηλή ποιότητα και το επίπεδο της Έκθεσης που έχετε ετοιμάσει και θα μας παρουσιάσετε σήμερα.

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Όπως γνωρίζετε, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως έχει ετοιμάσει από το 2007 μέχρι σήμερα 3 Εθνικά Σχέδια Δράσης και Στρατηγικές για την Ισότητα των Φύλων: το πρώτο κάλυπτε τη χρονική περίοδο 2007-2013, το δεύτερο την περίοδο 2014-2017 και το τρίτο τα έτη 2019-2023.

Η πρόοδος που σημειώθηκε από τον καταρτισμό του πρώτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα το 2007 μέχρι σήμερα στα ζητήματα ισότητας των φύλων είναι ομολογουμένως μεγάλη.

Τις τελευταίες δεκαετίες θεσπίστηκαν σημαντικές νομοθεσίες, οι οποίες κατοχυρώνουν το δικαίωμα στην ίση μεταχείριση στην απασχόληση, στην ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας, ενώ διασφαλίζουν πλήρως το δικαίωμα στη μητρότητα, την πατρότητα και τη γονεϊκότητα ευρύτερα. Σημαντική θεωρείται και η ψήφιση νομοθεσιών που προλαμβάνουν και καταπολεμούν τη σεξουαλική παρενόχληση και άλλες μορφές έμφυλων διακρίσεων στην εργασία. Πολλαπλές βελτιώσεις επήλθαν και μέσω του εκσυγχρονισμού των νομοθεσιών του Οικογενειακού Δικαίου, με ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη τη λειτουργία του θεσμού της Διαμεσολάβησης σε υποθέσεις οικογενειακών διαφορών.

Οι νομοθεσίες αυτές συμπληρώνονται από ένα πλέγμα πολιτικών και μέτρων που προάγουν τη συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, την επέκταση του δικτύου φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων, την περαιτέρω σμίκρυνση του χάσματος αμοιβών και συντάξεων, την κατάρτιση και επανένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας και την ενίσχυση της νεανικής και γυναικείας επιχειρηματικότητας.

Βήματα προόδου σημειώθηκαν και στον τομέα πρόληψης και καταπολέμησης όλων των μορφών βίας σε βάρος των γυναικών, σε όλο το φάσμα της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής. Μετά και την κύρωση της διεθνούς Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης σημειώθηκαν σημαντικές νομοθετικές και θεσμικές τομές, οι οποίες ενίσχυσαν ακόμη περισσότερο το επίπεδο ασφάλειας και προστασίας των γυναικών θυμάτων κάθε μορφής έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας.

Επιτρέψτε μου να αναφερθώ επιγραμματικά στην ψήφιση των νόμων για ποινικοποίηση της έμφυλης βίας, του σεξισμού και της παρενοχλητικής παρακολούθησης, οι οποίοι θέτουν ξεκάθαρα στο επίκεντρο του προστατευτικού τους πλαισίου τις γυναίκες και τα κορίτσια, λόγω του ότι πλήττονται εντονότερα και δυσμενέστερα από τα αδικήματα αυτά.

Την ίδια στιγμή, έχουν δημιουργηθεί σημαντικές δομές και έχουν εγκαθιδρυθεί θεσμοί, οι οποίοι διασφαλίζουν πλήρως τα δικαιώματα των θυμάτων βίας, μέσα από ολοκληρωμένες, διαθεματικές και θυματοκεντρικές προσεγγίσεις. Αναφέρομαι ενδεικτικά στη δημιουργία του «Σπιτιού της Γυναίκας» και τη σύσταση του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών, ο οποίος υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.

Στο πλαίσιο υλοποίησης των δράσεων της πρώτης Εθνικής Στρατηγικής και του πρώτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών 2023-2028, ο Συντονιστικός Φορέας για την Έμφυλη Βία προχωρεί το αμέσως επόμενο διάστημα σε εκπαιδεύσεις λειτουργών υγείας πρώτης γραμμής, ενώ προγραμματίζει την επέκταση των εκπαιδεύσεων και σε άλλες ομάδες επαγγελματιών.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, σταθερά προσηλωμένο στην προώθηση της αρχής της έμφυλης ισότητας έχει προτείνει, μαζί με τα Τμήματα και Υπηρεσίες του, πολλές και ποικίλες δράσεις για συμπερίληψη στη νέα Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων που έχει ετοιμαστεί από το Γραφείο Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων.

Φίλες και φίλοι,

Παρά την ομολογουμένως αξιοσημείωτη πρόοδο, αναγνωρίζουμε ότι για την πραγμάτωση της ισότητας χρειάζεται να επιτευχθούν ακόμη μεγαλύτερες και πιο ουσιαστικές τομές, οι οποίες θα επιτρέψουν την εξάλειψη παγιωμένων κοινωνικών στερεοτύπων και αντιλήψεων που διαιωνίζουν τις άνισες σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών και συντηρούν την πατριαρχία.

Η οριζόντια ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε όλες ανεξαιρέτως τις πολιτικές και η συμπερίληψη της διάστασης του φύλου κατά το σχεδιασμό και τη διαμόρφωση των νομοθεσιών, των πολιτικών και των μέτρων που εφαρμόζει το κράτος θα συμβάλουν καίρια και αποτελεσματικά στην καλλιέργεια και εμπέδωση κουλτούρας ισότητας και σεβασμού στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.

Ως αρμόδια Υπουργός για θέματα ισότητας των φύλων, καταπολέμησης της έμφυλης βίας και προαγωγής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σας διαβεβαιώνω ότι οι γυναίκες και τα ανθρώπινα δικαιώματά τους θα συνεχίσουν να βρίσκονται στο επίκεντρο των μεταρρυθμιστικών μας προσπαθειών για τη δημιουργία προϋποθέσεων για πραγματικά ίσες ευκαιρίες πρόσβασης σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς της ζωής: στην εκπαίδευση, την εργασία, την υγεία, τη δικαιοσύνη και την εξουσία.

Η ισότητα των φύλων αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για ένα ειρηνικό, βιώσιμο και με ευημερία κόσμο και είναι προς αυτή την κατεύθυνση που θα πρέπει να εργαστούμε όλες και όλοι, πολιτεία και κοινωνία, συλλογικά και συντονισμένα για να το επιτύχουμε.

Σας ευχαριστώ θερμά και αναμένω με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της παρουσίασης της Δρος Παναγιώτου, τα οποία σας διαβεβαιώνω ότι θα αξιοποιηθούν πλήρως στο πλαίσιο εργασιών του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.